Yapay zekânın fikri mülkiyet hukuku ile ilişkisi
The relationship between artificial intelligence and intellectual property law
- Tez No: 899555
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YILDIZ ABİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 376
Özet
Bu tez, yapay zekâ ve fikri mülkiyet hukuku arasındaki karmaşık ve gelişen ilişkiyi, özellikle YZ tarafından üretilen içeriğin telif hakkı ve patent hukuku çerçevelerindeki etkilerine odaklanarak araştırmaktadır. YZ teknolojileri geliştikçe, tarihsel olarak insan üreticiliği, özgünlük ve buluşçuluk kavramlarına dayanan geleneksel fikri mülkiyet hukuku ilkelerine giderek daha fazla meydan okumaktadır. Araştırma modern yapay zekâ sistemlerinin teknolojik temellerini ve yeteneklerini detaylandıran temel bir yapay zekâ anlayışı sunarak başlamaktadır. Daha sonra gelişmiş makine öğrenimi algoritmaları ve sinir ağları gibi yapay zekânın otonom olarak özgün eserler ve icatlar üretmesini sağlayan spesifik teknolojileri incelemektedir. Bu teknolojik içgörüler, YZ tarafından üretilen içeriğin ortaya çıkardığı yasal zorlukları anlamak için son derece önemlidir. Çalışma, telif hakkı yasası bağlamında, mevcut yasal çerçevelerin insan yazarlığı gerektirdiği göz önüne alındığında, YZ tarafından üretilen eserlerin telif hakkı koruması için uygun olup olmadığını incelemektedir.“Cennete Yeni Bir Giriş”başlıklı YZ tarafından üretilen bir sanat eserini içeren Thaler v. Perlmutter davası, bu alanda önemli bir yasal gelişme olarak analiz edilmektedir. Dava, YZ sistemlerinin mevcut telif hakkı yasaları kapsamında eser sahibi olarak tanınıp tanınamayacağı ve yasanın insan olmayan eser sahiplerini kapsayacak şekilde evrilmesi gerekip gerekmediği konusunda devam eden tartışmayı ortaya koymaktadır. Tez kapsamında ayrıca özellikle DABUS davası ve Yapay Mucit Projesi merceğinden YZ tarafından üretilen buluşların patentlenebilirliği konusunu da ele alınmaktadır. Araştırma, YZ'yi bir mucit olarak tanımanın yasal ve etik sonuçlarını ve bunun patent hukukundaki geleneksel mucitlik ve mülkiyet kavramları için ortaya çıkardığı zorlukları araştırmaktadır. Fonksiyonel kişilik kavramı insan çıkarlarının korunmasını sağlarken, YZ'yi benzersiz yeteneklerini yansıtacak şekilde hukuk sistemine entegre etmek için potansiyel bir çözüm olarak tartışılmaktadır. Son olarak tez bu yasal zorlukların inovasyon, ekonomik büyüme ve insan ve insan olmayan üreticiler arasındaki haklar dengesi üzerindeki daha geniş etkilerini ele almaktadır. YZ tarafından üretilen içeriğin gerçeklerine daha iyi uyum sağlayabilecek ve yasal çerçevenin hızlı teknolojik değişim karşısında ilgili ve etkili kalmasını sağlayacak potansiyel yasal reformlar ve mevcut fikri mülkiyet yasalarına uyarlamalar önerilmektedir. Sonuç olarak bu tez yapay zekâ tarafından giderek daha fazla şekillendirilen bir çağda fikri mülkiyet hukukunun geleceğine ilişkin süregelen söylemlere katkıda bulunmaktadır. Araştırma yapay zekânın ortaya çıkardığı yasal, etik ve teknolojik zorlukları ele alarak, yapay zekâ tarafından üretilen yaratıcılık ve yeniliğin karmaşıklıklarını etkili bir şekilde yönetebilecek daha kapsayıcı ve uyarlanabilir fikri mülkiyet çerçevelerinin geliştirilmesi için bir temel sağlamayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis explores the complex and evolving relationship between artificial intelligence (AI) and intellectual property (IP) law, with a particular focus on the implications of AI-generated content within the frameworks of copyright and patent law. As AI technologies advance, they increasingly challenge the traditional principles of IP law, which have historically been grounded in the concepts of human creativity, originality, and inventiveness. The research begins by providing a foundational understanding of artificial intelligence, detailing the technological underpinnings and capabilities of modern AI systems. It then delves into the specific technologies that enable AI to generate creative works and inventions autonomously, such as advanced machine learning algorithms and neural networks. These technological insights are crucial for understanding the legal challenges posed by AI-generated content. In the context of copyright law, the thesis examines whether AI-generated works should be eligible for copyright protection, given that current legal frameworks require human authorship. The Thaler v. Perlmutter case, which involved an AI-generated artwork titled“A Recent Entrance to Paradise,”is analyzed as a significant legal development in this area. The case highlighted the ongoing debate over whether AI systems can be recognized as authors under existing copyright laws and whether the law needs to evolve to accommodate non-human creators. The thesis also addresses the issue of patentability of AI-generated inventions, particularly through the lens of the DABUS case and the Artificial Inventor Project. The research explores the legal and ethical implications of recognizing AI as an inventor and the challenges this presents for traditional notions of inventorship and ownership in patent law. The concept of functional personhood is discussed as a potential solution for integrating AI into the legal system in a manner that reflects its unique capabilities while ensuring that human interests are protected. Finally, the thesis considers the broader implications of these legal challenges for innovation, economic growth, and the balance of rights between human and non-human creators. It proposes potential legal reforms and adaptations to existing IP laws that could better accommodate the realities of AI-generated content, ensuring that the legal framework remains relevant and effective in the face of rapid technological change. In conclusion, this thesis contributes to the ongoing discourse on the future of intellectual property law in an era increasingly defined by artificial intelligence. By addressing the legal, ethical, and technological challenges posed by AI, the research aims to provide a foundation for the development of more inclusive and adaptive IP frameworks that can effectively manage the complexities of AI-generated creativity and innovation.
Benzer Tezler
- İş sözleşmesinin fikir ve sanat eserleri hukukunda doğurduğu sonuçlar
The legal effects of employment agreement in the field of copyright law
EDA ÇATAKLAR
- Fikri mülkiyet hukuku kapsamında yapay zekânın telif hakkı
Copyright of artificial intelligence under intellectual property law
AYŞE SENA SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Hukukİstanbul Medipol ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR KALE
- A challenge to copyright: Text and data mining
Telif hukukunda metin ve veri madenciliği
ESMA MUHEYNE DOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Hukukİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CAHİT SULUK
- 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında eser kavramı ve yapay zeka ürünleri
Work concept and artificial intelligence (AI) products in Law no.5846 on Intellectual and Artistic Works
BÜŞRA KAYNAK BALTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Hukukİstanbul Şehir ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA GÜLEŞ
- Yapay zekâ ve ürünlerinin fikri mülkiyet hukukunda korunması
Protection of artificial intelligence and artificial intelligence creations under the intellectual property law
BURAK MEYDANCI