Osmanlı diplomasi tarihi kaynaklarından Name-i Hümayun Defterleri (5 numaralı ve h. 1099-1121/m. 1688-1709 tarihli Name-i Hümayun Defteri örneğinde)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 899554
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HİKMET ÇİÇEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivinde A.(DVNS. NMH.d. Fonunda 5 numarada yer alan 5 numaralı nâme-i hümayun defteri, numarasız 2 sayfa ile birlikte toplamda 695 sayfadan oluşmaktadır. Defterin ön kapağında Min Evâʼil-i Muharremi'l-harâm Sene 1099 – İlâ Evâhir-i Cemâziye'l-âhir 1114 şeklinde defterde yer alan metinlerin başlangıç ve bitiş tarihleri yazılmıştır. Kasım 1687 ile Kasım 1702 yılları arasındaki nameleri kapsayan defterde II. Süleyman (1687-1691), II. Ahmed (1691-1695), II. Mustafa (1695-1703) saltanat yıllarına ait toplamda 235 adet name bulunmaktadır. İnceleme alanı içerisinde defterde 1-124 arasındaki 55 adet Sultan II. Süleyman dönemine ait namenin çevirisine yer verilmiştir. Defterin ilk sayfasına sonradan eklendiği yazı çeşidinden, tarihsiz oluşundan ve içeri bakımından farkı olan İran Şahına yazılan mektubunda transkript ve değerlendirmesi de tezde bütünlük oluşturması açısından metne eklenmiştir. Mekke emirine gönderilen 20 numaralı name deftere iki kez yazılmıştır. İncelenen nameler Kırım hanına, İran şahına, Özbek hanlığına, Mekke şerifine, Fas ve Hind sultanlarına, İngiltere, Fransa, Beç ve Leh krallarına gönderilen ve karşılığında cevap verilenlerdir. Ayrıca Sakız adasının yenilenen kanunnamesi, Sarıca ve Sekban birliklerin kaldırıldığını bildiren hatt-ı hümayun, Yanaki ve ailesine verilen muafiyet beratının sureti gibi hatt-ı hümayun suretleri de defterde yer almaktadır. Namelerde Osmanlı Devleti'nin Avrupa da yaşadığı kayıplar ve bunları geri alma çabaları aynı dönemde Anadolu da bozulan sosyal ve iktisadi yapı yeniden sağlama için atılan adımlar yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
Nâme-i Hümâyûn Book No. 5, registered at number 5 in the A. (DVNS.NMH.d. Fund) in the Ottoman Archives of the Presidential State Archives of the Republic of Turkey, consists of 693 pages and 2 unnumbered pages, for a total of 695 pages. On the front cover of the notebook, dates are written as Min Evâʼİl-İ Muharremi'l-Harâm Year 1099 – İlâ Evâḫir-İ Cemâziye'lâḫir1114. These dates correspond between 7-16 November 1687 and 11-21 November 1702. In the notebook there are a total of 235 imperial names belonging to the II. Solomon, II. Ahmed, II. Mustafa periods. The subject of our study is 55 letters up to page 124 about the letters Sultan II. Suleiman wrote. We transcribed and evaluated the letter written to the Shah of Iran, which is different in terms of its writing style, its undated nature, and its content, as it was added to the first page of the notebook later. Name number 20, one of the Name-i Humayuns sent to the Emir of Mecca, was written twice in the notebook. The letters we examined were sent to the Crimean Khan, the Shah of Iran, the Uzbek Khanate, the Sharif of Mecca, the Sultans of Morocco and India, England, France, the Bej and Polish Kings and were received from them. In addition, copies of Hatt-ı Hümayun, such as the renewed Code of Law of Chios Island, the Haṭṭ-ı Hümâyûn, in which it is reported that the combinations of Ṣarıca and Sekbân were abolished, and the copy of the exemption certificate given to Yanaki and his family, are also included in the book. The letters include the losses suffered by the Ottoman Empire in Europe and the efforts to recover them, as well as the steps taken to restore the social and economic structure that had deteriorated in Anatolia in the same period.
Benzer Tezler
- 5 Numaralı Nâme-i Hümâyûn Defteri (s. 1-130) transkripsiyon ve değerlendirme
Nâme-i Hümâyûn Notebook No. 5 (p. 1-130) transcription and evaluation
CANSU ÖZER
- 6 numaralı Nâme-i Hümâyûn Defterine göre Osmanlı Devleti ile Avusturya, Rusya ve Venedik arasındaki yazışmalar ve değerlendirmeleri (h. 1114-1133/m. 1703-1721)
Başlık çevirisi yok
ESME CULFA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR KURTARAN
- 1768-1774 Osmanlı-Rus Harbine dair önemli bir kaynak: İstanbul Kısmet-i Askeriye Mahkemesi 316 numaralı Şer'iyye Sicili (İnceleme-metin)
An important archival source on the 1768-1774 war of Ottoman and Russian impire: 316. judicial register of Istanbul Kısmet-i Askeriye court (Analysis-text)
AYŞEGÜL ÇAKAR
- Kaçar Devleti elçilik raporları tercüme, açıklama ve değerlendirme (1842-1851)
Translation, explanation and evaluation of Qajar State embassy reports (1842-1851)
MOHAMMAD RAZZAGHI
- Koca Sinan Paşa'nın hayatı ve siyasî faaliyetleri: 1520-1596
The Great Sinan Pasha and his political services
AHMET ÖNAL