The origin, mineralogy and geology of the paleozoic K-bentonites in Turkiye
Türkiye'deki paleozoik yaşlı K-bentonitlerin kökeni, mineralojisi ve jeolojisi
- Tez No: 900658
- Danışmanlar: PROF. DR. ASUMAN GÜNAL TÜRKMENOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mineraloji-Petrografi Anabilim Dalı
- Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Batı Karadeniz bölgesi Bartın ili çevresinde Yılanlı formasyonu içerisinde karbonat kayaçlarla ardalanmalı yüzlekler veren yeni K-bentonit seviyeleri, bu çalışma kapsamında Gürgenpınarı (KİMTAŞ) ve Topluca (Yılmaz Madencilik) kireçtaşı ocaklarında tespit edilmiştir. K-bentonitler ve arakatkılı karbonat kayaçlardan toplanan örnekler üzerinde yapılan mineralojik, petrografik, jeokimyasal, ve jeokronolojik bakımdan incelenmiştir. K-bentonitlerle ardalanmalı karbonat kayaçlarında yapılan petrografik mikrofasiyes analizler, bu karbonat kayaçlarının sığ denizel ortamda çökeldiğini göstermektedir. Çalışma alanındaki K-bentonitlerin başlıca kil mineralinin illit olduğu XRD analizleri ile tespit edilmiştir. Elde edilen Ir ve Kubler İndeksi (KI) korelasyonuna göre bu illtlerin ileri diyajenez esnasında oluştuğu anlaşılmıştır. K/Ar yaş tayini verileri, Topluca ocağı K-bentonitleri için illitleşme yaşını (248 ± 6 Ma) Geç Permiyen-Erken Triyas; Gürgenpınarı ocağı K-bentonitleri için ise (223 Ma ± 6) Geç Triyas olarak ortaya koymaktadır. K-bentonitler içersinde tespit edilen pirit ve pirotit gibi sülfit minerallerinin varlığı, K-bentonitler ile ardalanmalı karbonat kayaçlarının anoksik denizel ortamda çökelmiş olduğunu işaret etmektedir. K-bentonitlerle ardalanmalı kireçtaşlarından elde edilen duraylı karbon ve oksijen izotop analizleri, bu birimlerin Geç Devoniyen'de (Frasniyen-Famaniyen) gerçekleşmiş Kellwasser kitlesel yokoluş olayları ile korelasyon potansiyeli taşıdığını göstermektedir. Jeokimyasal veriler ve diğer bulgular ışığında, incelenen K-bentonitlerin alkali-bazaltik manto kökenli bir tefradan yüksek dereceli diyajenez sonucu türediği anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
K-bentonite layers within the Devonian-Lower Carboniferous Yılanlı Limestone around Bartın area, NW Black Sea region, examined in detail during this study. K-bentonites and their interlayering carbonate rocks (limestone-dolomitic limestone) were collected from Gürgenpınarı and Topluca limestone quarries, near Bartın, NW Türkiye. Mineralogical, petrographical, geochemical and geochronological analyses on those K-bentonite samples were examined. Based on their petrographic microfacies analysis, it is suggested that the examined carbonate rocks were deposited in a shallow marine environment. Illite-rich composition of the examined K-bentonites with lesser smectite contents has been confirmed by XRD analysis. The KI and Ir data of illites remark a high-grade diagenetic origin for the Yılanlı Formation K-bentonites. The age of illite diagenesis has been revealed as (248 ± 6 Ma) Late Permian-Early Triassic for Topluca K-bentonites and (223 Ma ± 6) Late Triassic for Gürgenpınarı K-bentonites by K-Ar dating of illites. The presence of pyrites and pyrrhotites together suggests a diagenetic transformation of sulphide minerals in an anoxic environment. The stable carbon and oxygen isotope data of carbonate rocks indicate that the Topluca and Gürgenpınarı units have a potential for global Kellwasser mass extinction event (Frasnian-Famennian) correlation. Geochemical data indicates an alkali-basaltic mantle source for the original tephra. Based on all the data obtained, it is suggested that the Late Devonian Yılanlı Formation K-bentonites were originated from an alkali-basaltic mantle source, and formed by progressive illitization of original tephra during high grade burial diagenesis in a shallow marine environment.
Benzer Tezler
- Mutki (Bitlis) yöresinin jeolojisi ve cevher imkanları
Geology and ore possibilities of Mutki (Bitlis) area
FATİH MEHMET CERAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KERİM KOÇAK
- Gökçeyayla ile Akhisar köyleri (Han-Eskişehir) arasında kalan grafit yataklarının jeolojisi, mineralojisi ve jeokimyasal özellikleri
Geology, mineralogy and geochemical properties of graphite deposits between Gökçeyayla and Akhisar (Han-Eskişehir)
ERAY ÇAKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeoloji MühendisliğiAfyon Kocatepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN BAĞCI
- Uşak-Banaz-Sivaslı arasında kalan bölgenin jeoloji mineroloji ve petrografisi
Geology, mineralogy and petrography of surrounding area of Uşak-Banaz-Sivaslı
ŞEMSETTİN CARAN
Doktora
Türkçe
1999
Jeoloji MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BİLGİN
- Manyas-Susurluk-Kepsut (Balıkesir) civarının jeolojisi
The Geology Susurluk-Kepsut-Area (Balıkesir)
H. SERDAR AKYÜZ
- Koyunağılı (Mihallıççık-Eskişehir) güney batısının jeolojisi ve killerinin mineralojik, jeokimyasal ve kökensel incelenmesi
Geology of Koyunağılı (Mihallıççık-Eskişehir) and mineralogical, geochemical and genetic investigation of the clay in the study area
SELAHATTİN KADİR