Türk siyasetinde din eğitimi politikaları (1923-1960)
Religious education policies in Turkish politics (1923-1960)
- Tez No: 901608
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARDA BAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
1923'ten 1960'a uzanan dönüşüm sürecinde, Türkiye'de din eğitiminin karmaşık etkileşimi ve çok partili siyasi hayata geçişin etkileri özel bir öneme sahiptir. Bu dönem, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında başlayan yapısal değişimlerle, Türkiye Cumhuriyeti'nin ortaya çıkışını ve imparatorluktan ulus-devlete giden yolda dini yönelimli bir toplumdan laik bir topluma doğru önemli sosyo-politik değişimlerle karakterize edilen süreçte eğitim politikaları ve özellikle de din eğitimi ciddi dönüşüme uğramıştır. Cumhuriyet'in ilk yıllarında, laik bir kamu eğitim sisteminin kurulması önemli bir dönüm noktası olmuş ve din eğitiminin devlet içerisindeki rolünün azalmasına yol açmıştır. Ancak bürokratik kontrol çeşitli biçimlerde devam etmiş ve eğitimin kalitesi Türkiye'de bir tartışma konusu olmaya devam etmiştir. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çok partili siyasal sisteme geçişin etkisiyle dinin Türk siyasetindeki yükselişi, ulus devletin kuruluş yıllarında laikliğin yukarıdan aşağıya dayatılması toplumda bazı cumhuriyet değerlerinin özümsenmemesine yol açmıştır. Laiklik ve din arasındaki karmaşık ilişki, genç Türkiye Cumhuriyeti'nin siyasi manzarasını önemli ölçüde şekillendirmiştir. Bu dönemde, vatandaşların rejimin ilkeleri doğrultusunda eğitilmesi, değer ve inançlarının devletin laik ideolojisiyle uyum içinde şekillendirilmesi için yoğun çaba sarf edilmiştir. 1946'da başlayan 1950'de Demokrat Partinin iktidara gelmesi ile resmen gerçekleşen çok partili sisteme geçiş, ideolojik olarak birbirinden farklı birçok partinin yer aldığı çeşitli bir siyasi manzarayı ortaya çıkarmıştır. Bu geçiş sürecinin Türk demokrasisi ve halkın siyasi eğilimleri üzerinde derin etkileri olmuştur. Siyasi partilerin dini-seküler konulardaki tutumları, Türkiye'deki daha geniş sol-sağ ideolojinin şekillenmesinde merkezi bir rol oynamıştır. Çok partili sisteme geçiş, Türkiye'nin eğitim sistemi ve siyasi manzarası üzerinde silinmez bir iz bırakmıştır. Laik bir kamu eğitim sisteminin kurulması ve laikliğin yukarıdan aşağıya dayatılması, dönem boyunca eğitim politikalarını ve uygulamalarını önemli ölçüde etkilemiştir. Dinin Türk siyasetindeki yükselişi, dinin siyasi manzarayı şekillendirmedeki rolünün altını çizmiştir. Çok partili sisteme geçiş, partilerin kendilerini dini-seküler konularda konumlandırdığı, Türk demokrasisinin daha geniş ideolojisini ve nüfusun siyasi eğilimlerini şekillendiren çeşitli bir siyasi arena ile sonuçlanmıştır. Bu tez çalışmasında, Türkiye'nin modern tarihini ve bu özel zaman diliminde eğitim ve siyasetin karmaşık etkileşimini anlamak için 1923-1960 yılları arasında eğitim politikaları genelinde, din eğitimine odaklanacak ve laik cumhuriyetin din eğitimi alanındaki reformları ele alınırken aynı zamanda çok partili siyasetin din eğitimine etkileri incelenecektir.
Özet (Çeviri)
The complex interplay of religious education in Turkey during the transformation process from 1923 to 1950 and the effects of the transition to multi-party-political life is of particular importance. This period was characterised by structural changes beginning in the last years of the Ottoman Empire, the emergence of the Republic of Turkey and significant socio-political shifts from a religiously oriented society to a secular society on the road from empire to nation-state. In the early years of the Republic, the establishment of a secular public education system was an important turning point and led to a reduction in the role of religious education within the state framework. However, bureaucratic control continued in various forms and the quality of education remained a matter of debate in Turkey. The rise of religion in Turkish politics following the Second World War with the transition to a multi-party-political system and the top-down imposition of secularism during the founding years of the nation state have led to a lack of assimilation of some republican values in society. The complex relationship between secularism and religion significantly shaped the political landscape of the young Turkish Republic. During this period, intensive efforts were made to educate citizens in line with the principles of the regime and to mould their values and beliefs in harmony with the secular ideology of the state. The transition to a multi-party system, which began in 1946 and officially took place in 1950, brought about a diverse political landscape with many ideologically different parties. This transition process had profound effects on Turkish democracy and the political tendencies of the public. The positions of political parties on religious-secular issues have played a central role in shaping the broader left-right ideology in Turkey. The transition to a multi-party system has leftan indelible mark on Turkey's education system and political landscape. The establishment of a secular public education system and the top-down imposition of secularism significantly influenced educational policies and practices throughout the period. The rise of religion in Turkish politics underlined the role of religion in shaping the political landscape. The transition to a multi-party system resulted in a diverse political arena in which parties positioned themselves on religious-secular issues, shaping the broader ideology of Turkish democracy and the political leanings of the population. To understand Turkey's modern history and the complex interplay of education and politics in this particular period, this thesis will focus on religious education across educational policies between 1945 and 1950 and will examine the effects of multi-party politics on religious education while addressing the secular republic's reforms in the field of religious education.
Benzer Tezler
- Türkiye Cumhuriyeti'nde müzik kurumlaşması ve kültürel kimlik değişimi
Musical institutionalization and cultural identity change in Turkish Republic
GÜRSEL YURTSEVEN
Doktora
Türkçe
2018
MüzikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞER
- Romanya'da Türkçe matbuat: Türk Birliği Gazetesi (1930-1939)
Turkish press in Romania:Türk Birliği Newspaper (1930-1939)
ÖMER BEDİR
Doktora
Türkçe
2018
GazetecilikHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN SOFUOĞLU
- Demokrasiye geçiş sürecinde Demokrat Parti'nin din ve laiklik politikalarının sosyolojik tahlili
Sociological analysis of the Democratic Party's religion and secularism policies in the transition to democracy
CİHAN KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiAdıyaman ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEFA SALİH AYDEMİR
- Laik siyasetin Türkiye'de çok partili siyasal hayata etkisi (1945-1971)
The effect of laic politics to multiparty political life in Turkey (1945-1971)
TUNAHAN KAYMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerBursa Uludağ ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERTAÇ SERDAR
- Türkiye'nin Orta Asya Türk devletlerine yönelik politikaları: İki taraflı ve çok taraflı ilişkilerde dönüşen iş birliği
Turkey's policies towards the Turkish states of Central Asia: Transforming cooperation in bilateral and multilateral relations
SEDANUR ŞEYBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerKarabük ÜniversitesiBölge Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERSİN MÜEZZİNOĞLU