Geleneksel bitkisel boyama ve dokuma teknikli keçeleştirilmiş yaygı denemeleri
Felting rug trials with traditional vegetable dyeing and weaving techniques
- Tez No: 901627
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜRREM SİNEM ŞANLI
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
Geleneksel Türk sanatlarında önemli bir yere sahip olan bitkisel boyamacılık, keçe ve dokuma sanatları yüzyıllarca çok fazla değişime uğramadan günümüze kadar ulaşmıştır. Bu sanat alanlarından faydalanılarak“Geleneksel Bitkisel Boyama ve Dokuma Teknikli Keçeleştirilmiş Yaygı Denemeleri”adlı yeni bir uygulama önerisi ortaya konulmuştur. Araştırmada tarama ve deneme modeli kullanılmıştır. Araştırma modeli ile hedeflenen yöntem önerisine ulaşmak için tez kapsamında belirlenen asma yaprağı, ceviz meyve kabuğu, kökboya, papatya ve sığırkuyruğu bitkileri ile yün lifi boyanmıştır. Her bir bitki %100 oranında kullanılarak mordansız ve beş (5) farklı mordan (alüminyum şapı, demir sülfat, potasyum dikromat, tannik asit, tartarik asit) ile toplam otuz (30) adet boyama yapılmıştır. Boyama sonucu elde edilen renklerin ışık, sürtünme, su damlası haslıkları yapılarak renkler subjektif ve objektif olarak değerlendirilmiş elde edilen sayısal değerler çizelgelerle verilmiştir. Tasarım konusu olan Nallıhan Kuş Cenneti'nin jeolojik yapısı ve kuş türleri araştırılmış, bu doğrultuda tasarım temaları belirlenerek on (10) adet tasarım yapılmıştır. Bu on (10) adet tasarımdan 6 tanesinin eskiz ve renklendirmesi yapılmış, dört (4) tasarımın ise eskiz, renklendirme ve üretim aşamaları uygulanmıştır. Araştırmanın devamında keçe, keçeleştirme yöntemleri ve geleneksel keçeleştirilmiş dokumalar incelenmiş esinlenen tasarım konusundan yola çıkılarak bu doğrultuda bitkisel boyalı, dokuma teknikli keçeleştirilmiş yaygılara yeni bir yorum getirilmiştir. Tez kapsamında üretilen dokumaların keçeleştirme işlemi sonrası oluşan atkı çözgü sıklığına bağlı görsel etkileri, keçeleşme sonrası çekme ve ağırlık oranları belirlenmiştir. Ayrıca bitkisel boyalı keçeleştirilmiş bir (1) dokuma tasarımının Procreate programında yapılan çizim, renklendirme, dokuma ve keçeleştirme işlem basamakları ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Bu çalışma ile ilham alınan tasarım konusu çerçevesinde, bitkisel boya, dokuma ve keçeleştirme tekniklerinden faydalanılarak yeni ve özgün yaygıların üretilmesi önemlidir.
Özet (Çeviri)
Plant dyeing, felt-making, and weaving, which hold a significant place in traditional Turkish arts, have survived through centuries with minimal changes. A new practical proposal titled“Felting Rug Trials With Traditional Vegetable Dying and Weaving Techniques”has been introduced, utilizing these artistic fields. The research employed a scanning and experimental model. To achieve the proposed method, wool fibers were dyed using plants like grapevine leaves, walnut husks, madder root, chamomile, and mullein, which were identified in the thesis. Each plant was used at 100% concentration in both without mordant and mordant-based dyeing processes, with five different mordants (aluminum potassium sulfate, iron sulfate, potassium dichromate, tannic acid and tartaric acid), resulting in a total of thirty dyeing experiments. The colors obtained from the dyeing process were assessed both subjectively and objectively based on their fastness to light, friction, and water droplets and the resulting numerical values were presented in tables. The design subject, Nallıhan Bird Paradise's geological structure and bird species, was researched, leading to the determination of design themes. Ten designs were created based on these themes. Out of these ten designs, six were sketched and colored, while four underwent the complete process from sketching and coloring to production. In the continuation of the research, traditional felt-making and weaving techniques were examined. Inspired by the design subject, a new interpretation of plant-dyed woven felt rugs was developed. Visual effects caused by changes in warp and weft density following the felting process, as well as shrinkage and weight ratios after felting, were determined for the textiles produced during the thesis. Additionally, the drawing, coloring, weaving, and felting process steps of one (1) weaving design, which is dyed with plants and felting, have been explained in detail using the Procreate program. Within the framework of the design concept that inspired this work, it is important to produce new and original textiles by utilizing plant dyeing, weaving and felting techniques.
Benzer Tezler
- Geleneksele dayalı çağdaş indigo boyalı tekstiller ve uygulamaları
Based on the traditional indigo dyed textiles and applications of contemporary
GÜLCAN BATUR
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2011
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. FÜSUN ÖZPULAT
- Şavak havlı ve havsız kirkitli dokumaları
Pile and non pile comb used weavings of Şavak tribe
ELİF AKSOY
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2011
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. LATİF TARAŞLI
- Geleneksel yöntemlerle hazırlanan sedir katranının antikanser etkisinin incelenmesi
The investigation of anticancer effect of cedar tar prepared by traditional methods
KADİR EĞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyokimyaHarran ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL KOYUNCU
- Van kilimlerinde kullanılan ipliklerin bitkisel boyarmaddelerle geleneksel boyama işlemi ve renk denemeleri
The treaditional dyeing process of yarns used in Van kilims with herbal-dye stuffs and their color tests.
BERNA GÖNEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Güzel SanatlarYüzüncü Yıl ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TAHSİN PARLAK
- Tekstil materyalleri üzerine uygulanan seçilmiş tarım ürünleri atıklarının boyama ve işlevselleştirme potansiyellerinin karşılaştırılması
Comparison of painting functionalization potentials of selected agricultural products waste applied on textile materials
OZLEM NOURI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiTrakya ÜniversitesiUygulamalı Bilimler ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLGÜN BECENEN