Covid-19 pandemisi döneminde 18 yaş ve üzeri yetişkin bireylerin aşı tereddütleri ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of the relationship between vaccine hesitancy and five-factor personality traits of adults aged 18 and over during the covid-19 pandemic in terms of various variables
- Tez No: 901862
- Danışmanlar: PROF. DR. TUNCAY AYAS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Araştırmanın amacı covid-19 pandemisi döneminde yetişkin bireylerin aşı tereddütleri ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi cinsiyet, yaş, eğitim durumu, meslek, aşı olma durumu ve sağlık sorunları değişkenlerine göre incelemektir. Bu araştırmada nicel araştırma desenlerinden ilişkisel model kullanılmıştır. Türkiye'nin farklı yerlerinde yaşayan, farklı demografik özelliklere sahip, 18-65 yaş arasındaki 628 kişi araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Çalışma grubu oluşturan katılımcıların 443'ü (%70,5) kadın, 185'i (%29,5) erkektir. Araştırmaya katılan kişilerin demografik özelliklerini tespit etmek amacıyla kişisel bilgi formu, Aşı tereddüt düzeylerini belirlemek amacıyla“Aşı Tereddüdü Ölçeği”ve beş faktör kişilik özelliklerini belirlemek amacıyla“Hızlı Beşli Kişilik Testi”kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi SPSS-27 paket programı ile yapılmıştır. Katılımcılara ait cinsiyet, yaş, eğitim durumu gibi demografik özellikler için frekans tablosu oluşturulmuştur. İki gruplu değişkenlerde grup ortalamalarındaki farklılaşmaları tespit etmek için t-test, üç ve daha fazla gruplu değişkenlerde ise tek yönlü varyans analizi (One-Way Anova) kullanılmıştır. Normal dağılım göstermediği tespit edilen (non-parametrik) 3ve daha fazla gruplu değişkenlerde ise Kruskal Wallis-H analizi kullanılmıştır. Son olarak çalışmada kullanılan ölçekler ve alt boyutları arasındaki ilişki yönü ve gücünü tespit amacıyla pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Alfa=0,05 seviyesinde uygulanmıştır. Araştırma sonucunda uyumluluk kişilik özelliği ile aşı tereddüdü-riskler boyutu arasında negatif yönde yüksek düzeyde ilişki olduğu bulunmuştur. Sorumluluk, dışadönüklük, deneyime açıklık, duygusal denge kişilik boyutları ile aşı tereddüdü arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Sosyodemografik değişkenlere göre yapılan incelemede sağlık çalışanlarının aşı tereddütlerinin diğer meslek gruplarından anlamlı düzeyde farklılaştığı ve daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Eğitim durumuna göre yapılan incelemede üniversite mezunlarının aşı tereddütleri anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur. Yine aşı tereddüdünün kronik bir sağlık sorunu olma durumuna göre farklılaştığı, kronik bir sağlık sorunu olan bireylerin aşı tereddütlerinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. 18-25 yaş aralığındaki bireylerin aşı tereddütlerinin ileri yaş gruplarından daha düşük olduğu görülürken, cinsiyete göre anlamlı bir farklılaşma tespit edilmemiştir. Covid-19 aşısı olma durumuna göre yapılan analizlerde aşı tereddüdü ve aşı olma davranışı arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Covid-19 aşısı olmayı reddeden yetişkin bireylerin aşı tereddüt düzeyleri aşı olan bireylerden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Yine tüm dozları olmayı reddeden bireylerin aşı tereddüt düzeylerinin tüm dozları olan bireylere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of the study is to examine the relationship between vaccine hesitancy and five-factor personality traits of adults during the covid-19 pandemic period according to the variables of gender, age, educational status, occupation, vaccination status and health problems. In this study, relational model, one of the quantitative research designs, was used. 628 people between the ages of 18-65 living in different parts of Turkey, with different demographic characteristics, constitute the study group of the research. Of the participants in the study group, 443 (70.5%) were female and 185 (29.5%) were male. A personal information form was used to determine the demographic characteristics of the people participating in the study, the“Vaccine Hesitancy Scale”was used to determine the vaccine hesitancy levels, and the“Rapid Five-Factor Personality Test”was used to determine the five-factor personality traits. The analysis of the data obtained from the research was made with the SPSS-27 package program. A frequency table was created for demographic characteristics such as gender, age and education level of the participants. T-test was used to determine the differences in group means in two-group variables, and one-way analysis of variance (One-Way Anova) was used in variables with three or more groups. Kruskal Wallis-H analysis was used for variables with 3 or more groups that were found to be non-parametric. Finally, pearson correlation analysis was performed to determine the direction and strength of the relationship between the scales and sub-dimensions used in the study. It was applied at the level of Alpha = 0.05. As a result of the research, it was found that there was a high negative relationship between the adaptability personality trait and the vaccine hesitancy-risks dimension. There was no significant relationship between responsibility, extraversion, openness to experience, emotional balance, personality dimensions and vaccine hesitancy. In the examination made according to sociodemographic variables, it was determined that the vaccine hesitancy of healthcare workers differed significantly from other occupational groups and was lower. In the examination made according to education level, vaccine hesitancy of university graduates was found to be significantly lower. Again, it has been found that vaccine hesitancy differs according to the status of being a chronic health problem, and individuals with a chronic health problem have higher vaccine hesitancy. While it was observed that the vaccine hesitancy of individuals between the ages of 18-25 was lower than the older age groups, no significant differentiation was found according to gender. In the analyzes made according to the status of being vaccinated against Covid-19, significant differences were found between vaccine hesitancy and vaccination behavior. The vaccine hesitancy levels of adults who refused to be vaccinated against Covid-19 were found to be significantly higher than those of vaccinated individuals. Again, it was determined that the vaccine hesitancy levels of individuals who refused to be vaccinated with all doses were higher than individuals with all doses.
Benzer Tezler
- Aile Hekimliği polikliniğine başvuran hastalarda siberkondria düzeyi ve sosyal medya bağımlılığı
Cyberchondria level and social media addiction inpatients applying to family medicine polyclinic
VEHBİ UFUK ŞAHİNKAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TARIK EREN YILMAZ
- Covid-19 tanısı almış hastalarda Travma Sonrası Stres Bozuklukları ve ölüm kaygısının kendilik algısıyla ilişkisi
The relationship of Post Traumatic Stress Disorders and death anxiety with self-perception in patients diagnosed with Covid-19
BURCU SEDEN ÇİFTCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER BAHAYİ
- Pandemi döneminde bireylerin yaşadığı COVID-19 fobisi, psikolojik iyi oluşları ve psikolojik sıkıntılarının incelenmesi
Examination of COVID-19 phobia, psychological well-being and psychological distress of individuals during the pandemic period
MERVE GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AMAN SADO ELEMO
- Adana ilinde yaşayan 18-64 yaş arasındaki yetişkin bireylerin pandemi (COVİD-19) döneminde beslenme durumlarının, besin takviyesi kullananların, korku ve kaygı düzeylerinin incelenmesi
Investigation of nutritional status, fear and anxiety levels of adults aged 18-64 living in Adana province during the pandemic (COVİD-19) period
MUSTAFA GÖNÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İREM OLCAY EMİNSOY
- Potentialities for and limits to inclusion by education: The case of Syrian children's education in Turkey and child labour
Eğitim tarafından içermede potansiyeller ve limitler: Türkiye'deki Suriyeli çocukların eğitimi ve çocuk işçiliği
YASEMİN KIZILOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Sosyal HizmetOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET OKYAYUZ