Multi-criteria decision making with fuzzy logic in military unmanned aerial vehicles selection
Askeri insansız hava araçlarının seçiminde bulanık mantık ile çok kriterli karar verme
- Tez No: 902009
- Danışmanlar: DR. LECTURER MEMBER BAŞAK GEVER EKİNCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Elektrik ve Elektronik Mühendisliği, Computer Engineering and Computer Science and Control, Electrical and Electronics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Türk Hava Kurumu Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Elektrik ve Bilgisayar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Yüksek hızda teknolojik ilerlemenin yaşandığı bu on yılda, insansız hava araçları (İHA'lar) askeri operasyon kavramını yeniden şekillendirmeye devam etmektedir. Bu İHA'lar, dronlar, uzaktan kumandalı araçlar, robot uçaklar, pilotsuz uçaklar ve çok daha fazlası dahil olmak üzere birçok başka isimle bilinmektedir. Askeri uygulamalar için en uygun İHA'ların seçimi, genellikle doğası gereği belirsizlikler içeren çoklu kriterlerle karakterize edilen karmaşık bir karar verme zorluğu sunan savunma stratejilerinin kritik bir yönüdür. Çalışmanın amacı, askeri İHA seçimi için daha sağlam ve esnek bir matematiksel çerçeve sağlayarak, askeri bağlamda belirli operasyonel gereksinimleri ve stratejik hedefleri karşılayan en uygun İHA'nın belirlenmesidir. Mevcut yeteneklere ve performans göstergelerine tam bir genel bakış sağlamak amacıyla gözetleme, keşif ve muharebe görevlerine hizmet edenlere odaklanarak aynı kategorideki on iki farklı İHA değerlendirme için seçilmiştir. Seçim kriterleri teknik spesifikasyonlara, operasyonel performansa ve görevin başarılması ve askeri etkinlik açısından önemli olan faktörlere dayanmaktadır. Geleneksel karar verme prosedürleri sıklıkla bu faktörlerle ilişkili doğal belirsizlik ve öznelliği açıklamakta zorlanmaktadır. Bu çalışmada, sözü edilen kriterlerin değerlendirilmesindeki belirsizliğin üstesinden gelmek için, hem Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) hem de İdeal Çözüme Benzerliğe Göre Sıra Tercihi Tekniği (TOPSIS) için geliştirilmiş bulanık mantık uygulanmaktadır. Bu Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri (MCDM), sağlamlıkları, belirsiz verileri ele alma kapasiteleri ve karar vermede kullanılan açık hiyerarşik yapıları nedeniyle seçilmiş olup, bunları askeri İHA seçiminde olduğu gibi karmaşık ve incelikli değerlendirme için oldukça uygundur. Çalışma, modern savaş koşullarının karmaşıklıklarını ve belirsizliklerini ele almak için gelişmiş MCDM yaklaşımlarının yanı sıra askeri karar vericilere, karar planlayıcılara ve satın alma görevlilerine çok yönlü bir dizi kriter kullanarak İHA'ları değerlendirmeleri ve seçmeleri için yapılandırılmış bir çerçeve sunmaktadır. Çalışma, alternatif değerlendirmelerin önemli belirsizliklere ve öznel önyargılara konu olduğu askeri İHA seçimi gibi karmaşık alanlarda bulanık mantığın karar verme sürecini nasıl iyileştirebileceğini göstererek alana katkı sunmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
In this decade of high-speed technological advancement, unmanned aerial vehicles (UAVs) continue to reshape the concept of military operations. These UAVs are known by many other names, including drones, robotic planes, remotely operated drones, and autonomous aerial vehicles, and others. The selection of optimal UAVs for military applications is a critical aspect of defense strategies, which presents a complex decision-making challenge characterized by multiple criteria that often contain inherent uncertainties. The purpose of the study is to identify the most suitable UAV that meets certain operational requirements and strategic goals in a military context by providing a more robust and flexible mathematical framework for military UAV selection. Twelve different UAVs in the same category were selected for evaluation, focusing on those that serve surveillance, reconnaissance, and combat tasks, to provide a full overview of available capabilities and performance indicators. The selection criteria were based on technical specifications, operational performance, and factors crucial to mission accomplishment and military effectiveness. Traditional decision-making procedures frequently struggle to account for the inherent ambiguity and subjectivity associated with these factors. To overcome the ambiguity and uncertainty in evaluating these criteria, we implement fuzzy logic-enhanced for both the Analytic Hierarchy Process (AHP) and the Technique for Order Preference by Similarity to the Ideal Solution (TOPSIS). These multi-criteria decision-making techniques (MCDM) were chosen for their robustness, capacity to handle ambiguous data, and clear hierarchical structure for decision-making, making them ideal for the complicated and nuanced assessment of military UAV selection. The study offers a structured framework for military decision-makers, decision planners, and procurement officials to evaluate and select UAVs using a complete set of criteria, as well as advanced MCDM approaches for handling the complexities and uncertainties of modern warfare conditions. The study contributes to the area by illustrating how fuzzy logic can improve the decision-making process in complicated domains such as military UAV selection, where alternative evaluations are subject to significant ambiguity and subjective bias.
Benzer Tezler
- Askeri alanlarda kullanılmak üzere İHA sistemleri seçiminde TOPSİS ve bulanık topsis yönteminin kullanılması
The use of TOPSIS and fuzzy topsis methods in the selection of UAV systems to be used in military fields
OSMAN NURİ TEKİNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu YönetimiYalova Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLGÖNÜL BOZOĞLU BATI
- Yazılım seçiminde küresel bulanık topsıs yöntemi ile çok kriterli karar verme
Multi-criteria decision making of software packages using spherical fuzzy topsis
MERVE CANPOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- Evaluation of cryptocurrency investment with fuzzy logic in on-chain analysis
On-chain analizinde kripto para yatırımının bulanık mantık ile değerlendirilmesi
ENGİN TÜRELİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolÇankaya ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ROYA CHOUPANI
- İnşaat mühendisliğinde fuzzy lojik uygulama örnekleri
Fuzzy logic application samples in civil engineering
CEMİL AKÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKREM MANİSALI
- Tekstil sektöründe tedarikçi seçiminin bulanık mantık ile uygulaması
Supplier selection application with fuzzy logic approach in textile industry
GİZEM DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN ÖZKAN