Cooperative organization and participatory design experiments for housing settlements in Turkey from mid-1960s to mid-1980s
Türkiye'de konut yerleşimlerinde kooperatif örgütlenmesi ve katılımcı tasarım deneyimleri (1960'ların ortasından 1980'lere)
- Tez No: 902117
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA CÂNÂ BİLSEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 343
Özet
Konut yerleşimlerinde kooperatif örgütlenmesinin, katılımcı tasarım uygulamalarının geliştirilmesine yönelik uygun bir zemin sağladığı argümanından yola çıkan bu tez çalışması, kooperatif örgütlenmesi yoluyla üretilen konut yerleşimlerinin planlaması ve tasarımında katılımcı pratikleri araştırmaktadır. Bu bağlamda, konut ve kentleşme üzerine kuramsal tartışmalar, kooperatif modelinin gelişimi ve 20. yüzyıl boyunca katılımcı tasarım fikirlerinin ortaya çıkışı, çalışmanın kavramsal arka planını oluşturmaktadır. Bahçe Şehir, Kent-Bölge, Yeni Kentler, Mahalle ve Komşuluk Birimi, İşlevsel Kent gibi mimari ve kentsel paradigmaların yanı sıra, işbirliği (kooperasyon), bölgeleme, gecekondu önleme, banliyöleşme, düşük maliyetli konut, kendi kendine yardım ve katılım gibi öne çıkan kavramlar, konut sorununun küresel seyrini anlamak açısından önem taşımaktadır. Bu bağlamda, bu çalışmada Türkiye'de konut söyleminin gelişimi, kooperatif konut modelinin önemini ve ilk katılımcı fikirlerin ortaya çıkışını anlamak amacıyla incelenmektedir. Bu kapsamda başlıca iki arşiv araştırması yürütülmüştür: Birincisi, erken Cumhuriyet döneminden 1980'lerin başına kadar olan dönemde, yasal düzenlemeler ve Ulusal Kalkınma Planları üzerinden konut politikaları araştırılmıştır. İkinci olarak, 1963-1983 yılları arasında Mimarlık dergisinde yayımlanan makaleler incelenerek, bu dönemde mimarlık mesleği içinde konut ve kentleşme söyleminin gelişimi açıklanmıştır. Konut söylemi ve politikaları ışığında, kullanıcı katılımının deneyimlendiği, öne çıkan dört konut yerleşimi projesi ayrıntılı olarak incelenmiştir. 1970'lerde kooperatif konut modeli ile gerçekleştirilen Çorum Binevler Yerleşimi, Edirne Cumhuriyet Mahallesi, İzmit Yeni Yerleşim Projesi ve Ankara'da Batıkent Projesi, konut yerleşmelerinde katılımcı tasarımın olanakları ve sınırlılıkları açısından incelenmiştir. Bu projelerin, süreçte yaşanan deneyimsizliklere ve aksaklıklara rağmen, çok çeşitli konut tasarım çözümleri sunduğu izlenmektedir.
Özet (Çeviri)
Based on the argument that cooperative organization has provided a suitable ground for the development of participatory design implementations, this thesis investigates the participatory practices in the planning and design of housing settlements produced through cooperative organization. In this regard, the theoretical discussions on housing and urbanization, the development of the cooperative model, and the emergence of the participatory design ideas throughout the 20th century constitute the conceptual background of the study. The architectural and urban paradigms, such as the Garden City, Regional City, New Towns, Neighborhood Unit, Functional City, as well as the related issues of cooperation, zoning, squatter prevention, suburbanization, low-cost housing, self-help and participation, are crucial to understand the global trajectory of the housing question. In this context, the development of the housing discourse in Turkey is studied to understand the place of the cooperative housing model and the emergence of the first participatory ideas. In this scope, two archival researches were conducted: First, an investigation on the housing policies was carried out through the legal regulations and the National Development Plans from the beginning of the Republican period to the early 1980s. Secondly, the articles published in Mimarlık journal between 1963 and 1983 were examined to elucidate the evolution of the discourse on housing and urbanization within the architectural profession in this period. In the light of the housing discourse and policies, four prominent housing settlement projects, in which user participation was experimented, were studied in detail. Çorum Binevler Settlement, Edirne Cumhuriyet Neighborhood, İzmit New Settlement Project, and Batıkent Project in Ankara, that were carried out with the cooperative housing model in the 1970s, were examined in terms of the possibilities and limitations of participatory design in housing settlements. These projects offered a variety of housing design solutions despite the inexperience and setbacks encountered during the process.
Benzer Tezler
- Mevcut konut stokunda yenileştirme yaklaşımları: 1930-1970 dönemi modern konut yerleşmelerine yönelik bir model önerisi
Housing regeneration approaches in existing housing stock: A model for 1930-1970 period modern housing settlements in Turkey
HATİCE SADIKOĞLU
Doktora
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AHSEN ÖZSOY
- Co-living experiments revisited, with two case studies from the Netherlands: Organization, community, and design dimensions in co-housing
Müşterek yaşam deneylerine yeniden bakış, Hollanda'dan iki örnek çalışma ile: Müşterek konutta örgütlenme, topluluk ve tasarım boyutları
SILA KANYAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDAN BALAMİR
- Suriyeli göçü bağlamında sosyal hizmetlerin sivil örgütlenmesi ve işleyişi: İstanbul'daki gönüllü kuruluşlar üzerine bir karma yöntem araştırması
Civil organization and functioning of social services in the context of Syrian migration: A mixed method research on voluntary organizations in Istanbul
ENVER MENGÜ
Doktora
Türkçe
2022
Sosyal Hizmetİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER MİRAÇ YAMAN
- Kadın sivil toplum kuruluşlarında örgütlenme deneyimi: Kocaeli örneği
Organizational experience in women ngos: The example of Kocaeli
ELİF SİNEM ARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kamu YönetimiKocaeli ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL BAYKARA ACAR
- Deprem riskli sosyal konutların katılımcı ve sürdürülebilir kentsel dönüşümü: Güngören-Tozkoparan örneği
Participant and sustainable urban renewal of social housing with earthquake risk: The case of Gungoren-Tozkoparan
IRMAK ÇATALCALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
11111İstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK YILDIZ ÖZKAN