Rasopatilerin moleküler etiyopatogenezinin yeni nesil dizileme ile aydınlatılması
Elucidating the molecular etiopathogenesis of rasopathies with next generation sequencing
- Tez No: 902679
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYÇA DİLRUBA ASLANGER
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Genetik, Moleküler Tıp, Genetics, Molecular Medicine
- Anahtar Kelimeler: RASopati, RAS/MAPK yolağı, yeni nesil dizileme, YND, tüm ekzom dizileme, TED, RASopathy, RAS/MAPK pathway, next generation sequencing, NGS, whole exome sequencing, WES
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Tıbbi Genetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
RASopatiler; hücre proliferasyonu, sağkalımı, farklılaşması ve metabolizması gibi fizyolojik hücresel süreçlerde görevli RAS/mitojenle aktive edilen protein kinaz (Mitogen-Activated Protein Kinase, MAPK) sinyal yolağı genlerindeki patojenik varyantlar sonucu ortaya çıkan, nöro-kardiyo-fasiyal-kutanöz tutulumların ön planda olduğu bir konjenital malformasyon sendromları grubudur. Tahmini 1/1.000 sıklık ile toplumun büyük bir kısmını etkilediği düşünülmektedir. Çoğunlukla otozomal dominant kalıtım gösterir. Klinik olarak Noonan sendromu (NS) ve ilişkili sendromlar, nörofibromatozis tip 1 (NF1) ve ilişkili sendromlar, sistemik olmayan RASopatiler ve mozaik RASopatiler olarak sınıflandırılmaktadır. Hem bu gruptaki sendromlar birbirinin ayırıcı tanısında yer almaktadır hem de gros/submikroskobik kromozom anomalileri ve RAS/MAPK yolağında bulunmayan tek gen hastalıkları RASopatilerin ayırıcı tanısında bulunmaktadır. Yeni nesil dizileme (YND) tabanlı hedefli paneller ve tüm ekzom dizileme (TED); RASopatilerin tanısına, etiyolojide yer alan yeni genlerin ve varyantların tanımlanmasına, yeni fenotip-gen ilişkilerinin kurulmasına ve ayırıcı tanıda yer alan diğer fenotiplerin belirlenmesine önemli katkı sağlamaktadır. Çalışmaya, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı polikliniğine 2000-2024 yılları arasında başvuran, RASopati tanılı veya ön tanılı retrospektif bulguları ile hedefli YND paneli çalışılmış 44 postnatal olgu ve bu olgular arasından yazılı onamları alınarak TED analizi yapılan altı aile dahil edilmiştir. TED analizleri NS klinik tanılı olguların birinde ikili (duo), dördünde üçlü (trio) ve birinde dörtlü (quad) olarak yürütüldü. Çalışmada RASopati fenotiplerinden NS, NF1, NF1-mikrodelesyon sendromu, Watson sendromu, Nörofibromatozis-Noonan sendromu, gevşek anagen saçlı Noonan benzeri sendrom, Multipl lentijinli Noonan sendromu ve RAS ilişkili lökoproliferatif bozukluk saptandı. Retrospektif moleküler tanılı grupta iki novel NF1 varyantı bildirildi. TED-trio çalışılan olgulardan birinde LZTR1 geninde“klinik önemi belirsiz”homozigot kırpılma bölgesi varyantı saptandı. TED-trio analizi yapılan NS klinik tanılı olgunun maternal kalıtılan NF1 varyantı bildirildi. TED-quad çalışılan olgunun etkilenmiş erkek kardeşi ile AMMECR1 geni ilişkili X'e bağlı Orta Yüz Hipoplazisi, İşitme kaybı, Eliptositoz ve Nefrokalsinozis (MFHIEN) fenotipine sahip olduğu gösterildi. TED-trio analizi yapılan bir olguda RAS/MAPK yolağı ilişkili RAPGEF4 geninde bildirilen varyant, protein modellemesi ile değerlendirildi. Bu çalışmada, RASopati tanılı ve ön tanılı olguların klinik bulguları ve YND analiz sonuçları sunulmuştur. Bildirilen novel varyantlar, NF1 geni NS ilişkisi, MFHIEN fenotipinin RASopati ayırıcı tanısında yer alması ve fenotip ilişkisi bildirilmemiş RAS/MAPK yolağındaki RAPGEF4 geni varyantı ile literatüre katkı sağlanmaktadır. Bu çalışma bulguları sunulan 44 olgu ile, Türkiye'den bildirilen en kapsamlı postnatal RASopati serilerinden biri olma özelliği taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
RASopathies are a group of congenital malformation syndromes with predominant neuro-cardio-facial-cutaneous involvement resulting from pathogenic variants in RAS/mitogen-activated protein kinase (MAPK) signaling pathway genes involved in physiological cellular processes such as cell proliferation, survival, differentiation and metabolism. It is considered to affect a large proportion of the general population with an estimated frequency of 1/1.000. It mostly shows autosomal dominant inheritance. Clinically, RASopathies are classified as Noonan syndrome (NS) and related syndromes, neurofibromatosis type 1 (NF1) and related syndromes, non-systemic RASopathies and mosaic RASopathies. The syndromes in this group are included in the differential diagnosis of each other and gross/submicroscopic chromosomal anomalies and single gene disorders not directly related to RAS/MAPK pathway are included in the differential diagnosis of RASopathies. Next generation sequencing (NGS)-based targeted gene panels and whole exome sequencing (WES) contribute to the diagnosis of RASopathies, identification of novel genes and variants involved in the etiology, establishment of new phenotype-gene associations and identification of other phenotypes in the differential diagnosis. The study included 44 postnatal patients with a diagnosis or pre-diagnosis of RASopathy who presented to the outpatient clinic of the Department of Medical Genetics, Istanbul University, Istanbul Faculty of Medicine, between 2000 and 2024 and underwent a targeted NGS panel study with retrospective findings, and six families among these cases who underwent WES analysis with written informed consent. WES analyses were conducted as duo in one, trio in four and quad in one of the cases with NS clinical diagnosis. Among the RASopathy phenotypes, NS, NF1, NF1-microdeletion syndrome, Watson syndrome, Neurofibromatosis-Noonan syndrome, Noonan syndrome with loose anagen hair, Noonan syndrome with multiple lentigines and RAS-associated leukoproliferative disorder were detected. Two novel NF1 variants were reported in the retrospective molecular diagnosis group. A homozygous splice-site variant of uncertain clinical significance in the LZTR1 gene was detected in one of the WES-trio studied cases. A maternally inherited NF1 variant was reported in the patient with clinical diagnosis of NS who underwent WES-trio analysis. The WES-quad studied patient was shown to have an AMMECR1 gene-related X-linked Midface Hypoplasia, Hearing loss, Eliptocytosis and Nephrocalcinosis (MFHIEN) phenotype with an affected brother. The variant reported in the RAS/MAPK pathway-associated RAPGEF4 gene in a case with WES-trio analysis was evaluated by protein modeling. In this study, clinical findings and results of NGS analysis of RASopathy diagnosed and prediagnosed cases were presented. We contribute to the literature with the novel variants reported, the NS association of the NF1 gene, the inclusion of the MFHIEN phenotype in the differential diagnosis of RASopathies and the RAPGEF4 gene variant in the RAS/MAPK pathway with no reported phenotype association. This study is one of the most comprehensive postnatal RASopathy series reported from Turkey with 44 cases.
Benzer Tezler
- Çocuk genetik kliniğimizde 2000-2023 yılları arasında takip ettiğimiz noonan sendromu ve ilişkili rasopati sendromu tanılı hastaların klinik izlemlerinin değerlendirilmesi ve genetik danışma verilmesi
specialization thesis on the evaluation of clinical follow-ups and genetic counseling for patients diagnosed with noonan syndrome and related rasopathy syndromes monitored between 2000-2023 at our pediatric genetic clinic
ELİF SÖNMEZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıMarmara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HURİYE NURSEL ELÇİOĞLU
- Prenatal dönemde 1. ve 2. trimester ense kalınlığı artışında RAsopati ilişkili genetik varyasyonların araştırılması
Investigation of genetic variations associated with RAsopathy in increased nuchal translucency during 1st and 2nd trimester of prenatal period
ÇİSEM MAİL
Doktora
Türkçe
2023
GenetikTrakya ÜniversitesiBiyoteknoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN GÜRKAN
- Çocukluk çağı nörofibromatozis tip 1 tanılı olgularda kardiyak tutulumun belirlenmesi, rasopatili olguların tanımlanması
Assessment of cardiac involvement in childhood neurofibromatosis TYPE 1diagnoses, identification of rasopathic cases
İLYAS EMRE TEKDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ YÜKSEL