Din sosyolojisi açısından Sabri Fehmi Ülgener
Sabri Fehmi Ulgener from the perpective of sociology of religion
- Tez No: 904182
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA TEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Sabri Fehmi Ülgener, Zihniyet, İktisat, İktisat Ahlakı, İktisat Zihniyeti, Tasavvuf, İslam Dini, Toplumsal Tabakalaşma, Toplumsal Değişme, Kapitalizm, Aydınlar, Sabri Fehmi Ülgener, Mentality, Economics, Economic Ethics, Economic Mentality, Sufism, Religion of Islam, Social Stratification, Social Change, Capitalism, Intellectuals
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Türkiye'de 1980 sonrası din sosyolojisi literatüründe önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Günümüze kadar artarak devam eden bu literatüre dışarıdan bir gözle bakıldığında belli başlı noktalar benzerlik arz etmektedir. Din sosyolojisi ders kitapları olarak kaleme alınan eserlere bakıldığında sözü edilen benzerlik daha da öne çıkmaktadır. Özellikle din sosyolojisi tarihçesi sunulurken Batıda ve Doğuda önde gelen isimler ele alınmaktadır. Türk bilim camiasında da aynı şekilde sosyoloji ve din sosyolojisi alanında öne çıkan isimler detaylı bir inceleme ile sunulmaktadır. Örnek olarak Durkheim'in sosyolojisi Gökalp üzerinden aktarılırken geniş bir düzlemde ele alınmaktadır. Konu Weber olduğunda sadece Weber sosyolojisi aktarılarak iktifa edilmektedir. Ancak Weber sosyolojisini ülkemize tanıtan ve Weberyen görüşlerle tarihimiz ve medeniyetimizin temel konularını ele alan bir sosyal bilimci olarak Sabri Fehmi Ülgener burada önem arz etmektedir. Bizim için Durkheim-Gökalp çizgisi ne kadar önem arz ediyorsa Weber-Ülgener çizgisi de aynı şekilde önemli görülmektedir. Anlamacı ekolün bazı din sosyolojisi eserlerinde Weber ile noktalanması Ülgener ve düşünceleri adına müteessif bir yaklaşımdır. Buradan hareketle Ülgener'in sosyal bilimlerde bulunduğu konumdan başlanarak sosyoloji ve dahi din sosyolojisi adına gerçekleştirdiği araştırmalar büyük öneme sahiptir. Ülgener'in zihniyet araştırmaları temelinde ele aldığı din-toplum ilişkisi din sosyolojisi kürsüsüne yeni soluklar vadetmektedir. Aynı zamanda iktisat ve din araştırmalarında öne sürdüğü düşünceler, İslam medeniyet tarihi açısından önemli durakları içermektedir. Araştırmamızda Sabri Fehmi Ülgener'in zihniyet çalışmaları temelinde ele aldığı din ve toplum ilişkisi incelenecektir. Ülgener'in özelde Türk toplumu genelde İslam toplumlarına teşmil edilebilecek zihniyet araştırmaları din sosyolojisinin enstrümanları yoluyla incelememize konu edilecektir. İktisat ahlakı ve iktisat zihniyeti kavramları çerçevesinde Ülgener'in İslam dini ve tasavvufa yönelik düşünceleri din sosyolojinin enstrümanlarıyla incelenmeye çalışılacaktır. iii
Özet (Çeviri)
There has been a remarkable progress in the sociology of religion literature in Turkey, especially after 1980. When this literature, which has continued to increase until today, is analysed from an external point of view, certain points are resembled. When we look at the sources written as sociology of religion textbooks, this similarity becomes even more prominent. Especially while presenting the history of sociology of religion, leading names in the West and East are emphasised. In the same manner, the prominent names in the discipline of sociology and sociology of religion in the Turkish academic circles are presented with a detailed overview. For example, Durkheim's sociology is presented through Gökalp and analysed in a broad perspective. When the theme is Weber, only Weber's sociology is mentioned. However, as important as the Durkheim-Gokalp line is for us, the Weber-Ulgener line is considered equally important. It is a regrettable approach on behalf of Ülgener and his thoughts that the interpretationist school ends with Weber in some studies on the sociology of religion. From this point of view, starting from his position in social sciences, Ülgener's researches on sociology and even sociology of religion are significant. The relationship between religion and society, which Ülgener deals with on the basis of mentality research, promises new breaths for the sociology of religion. At the same time, the ideas he put forward in his research on economics and religion include important stops in terms of the history of Islamic Civilisation. In this study, the relationship between religion and society, which Sabri Fehmi Ülgener considers on the basis of mentality studies, will be analysed. Ülgener's mentality researches, which can be extended to Turkish society in particular and Islamic societies in general, will be subject to our examination through the instruments of sociology of religion. Within the framework of the concepts of economic ethics and v economic mentality, Ülgener's thoughts on Islamic Religion and Sufism will be attempted to be examined from a sociological perspective.
Benzer Tezler
- Seyyid Hasan Sabri Efendi'nin Meryem Ana hutbelerine reddiye: Îkâzu'l-Mü'minîn fî Reddi's-Salîbîn eserinin günümüz Türkçesine çevirisi ve dinler tarihi açısından tahlili
Refutation of Seyyid Hasan Sabri Efendi's virgin Mary sermons: Translation of the work Îkâzu'l-Mü'minîn fî Reddi's-Salîbîn into today's Turkish and analysis in terms of history of religions
ZEHRA DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET GÜÇ
- Nuri Pakdil'in eserlerinde dînî referanslar
Religious references in Nuri Pakdil's works
MELİKE KARATAŞ DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÇOBAN
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Din sosyolojisi açısından misyonerlik ve günümüz İslam toplulukları
Abstract missionersm according to religion and todays Islamic communities
ERKAN TAŞCI
- Din sosyolojisi açısından ab bekletileri
The Eu expectation in terms of religious sociology
ŞEMS ÇAKIROĞLU