Üzüm çeşitlerinde (Vitis vinifera L.) adaptasyon ölçütü olarak yaprak ve stoma özelliklerinin belirlenmesi
Determination of the leaf and stomata traits contributing to adaptation in grape cultivars (Vitis vinifera L.)
- Tez No: 904320
- Danışmanlar: PROF. DR. BİRHAN KUNTER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Bu çalışma, Ankara koşullarında aynı bağ alanında yetiştirilen Vitis vinifera L. türüne ait 22 üzüm çeşidinde stoma ve yaprak morfo-anatomik özellikleri ile bu özellikler arasındaki ilişkilerin adaptasyon ölçütü olarak kullanılabilirliğinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Üzerinde çalışılan tüm çeşitler 5BB anacı üzerine aşılı durumda olup, bu çeşitlerin 13'ü aynı zamanda 1103P anacı üzerine aşılı olarak yer almaktadır. Stoma yoğunluğu, stoma tipi dağılımı, stoma morfometrik özellikleri (uzunluk, genişlik ve alan), yaprak alanı, yaprak yaş ağırlığı, yaprak kuru ağırlığı, spesifik yaprak alanı, spesifik yaprak yaş ağırlığı, spesifik yaprak kuru ağırlığı, trikom oranı ve yaprak kalınlığı özellikleri bakımından çeşitler arasındaki farklılık önemli bulunmuştur. 5BB anacına aşılı 22 çeşidin stoma yoğunluğu 168,17-268,27 stoma/mm2 arasında değişim göstermiştir. 1103P anacına aşılı 13 çeşidin stoma yoğunluğu değerleri aynı aralıkta yer almıştır. İncelenen tüm çeşitlerde üç farklı stoma tipinin (üst durumlu, aynı seviyede ve alt durumlu) varlığı SEM görüntülerinde tespit edilmiştir. 5BB anacına aşılı çeşitlerde aynı seviyede stoma tipi oranı % 39,12-62,47 arasında, üst durumlu stoma tipi oranı, % 15,51-42,63 arasında ve alt durumlu stoma tipi oranı % 7,52-26,47 arasında belirlenmiştir. İki farklı anaç üzerine aşılı 13 çeşit karşılaştırıldığında, anacın stoma yoğunluğu ve alt durumlu stoma tipi üzerine etkisi istatistik olarak önemli bulunmamıştır. Stoma yoğunluğu ile yaprak alanı ve kuru ağırlık arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Bu durumun aksine stoma yoğunluğu ile yaprak kalınlığı arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Stoma morfometrik özellikleri spesifik yaprak alanı ve trikom oranı ile negatif anlamlı ilişkiler göstermiştir. Temel bileşen analizi sonucunda 22 üzüm çeşidinde incelenen yaprak ve stoma özellikleri bakımından ilk iki bileşen toplam varyasyonun % 45,24'ünü açıklamıştır. 1.bileşene spesifik kuru ağırlık, kuru ağırlık, stoma uzunluğu, stoma genişliği ve stoma alanı pozitif yönde, spesifik yaprak alanı ve trikom oranı ise negatif yönde yüksek katkı sağlayan özellikler olmuştur. 2.bileşene yaprak alanı pozitif yönde, üst durumlu stoma tipi ise negatif yönde yüksek katkı sağlayan özellikler olmuştur. Kümeleme analizi sonucunda 22 üzüm çeşidi için benzerlik bulunmamıştır.
Özet (Çeviri)
In this study was carried out to determine their possible contribution as adaptation criteria stomata, leaf morpho-anatomical characteristics and their correlative relationships of 22 grape cultivars (Vitis vinifera L.) grown in Ankara, under identical vineyard conditions. All the cultivars studied were grafted on 5BB rootstock and 13 of these cultivars were also grafted on 1103P rootstock. The results revealed that there have been significant variations among cultivars in terms of stomatal density, distribution of stomatal types, stomatal morphometric traits (length, width and area), leaf area, leaf fresh weight, leaf dry weight, specific leaf area, specific leaf fresh weight, specific leaf dry weight, the proportion of trichomes, and leaf thickness. The stomatal density ranged from 168.17 to 268.27 stomata/mm2 in 22 grape cultivars grafted on 5BB rootstock. The stomatal density values of 13 cultivars grafted on 1103P rootstock were in the same range. The presence of the three different stomatal types (raised above, same level and sunken) was detected in all cultivars by SEM images. In the cultivars grafted on 5BB rootstock, the percentage of stomatal types varied between 39.12-62.47 for the same level, 15.51-42.63 for the raised above and 7.52-26.47 for the sunken. The comparison of 13 grape cultivars grafted on two different rootstocks revealed that the effect of rootstock was not statistically significant for leaf area, stomatal density and the sunken stomatal type. Significant positive correlations were found between stomatal density and leaf area, as well as between stomatal density and dry weight. In contrast, a significant negative correlation was identified between stomatal density and leaf thickness. Stomatal morphometric traits exhibited negative correlations with specific leaf area and the proportion of trichomes. As a result of the principal component analysis, the first two component explained 45.24% of the total variation in terms of leaf and stomatal traits studied in 22 grape cultivars. The first component showed strong positive loadings from specific dry weight, dry weight, stomatal length, stomatal width and stomatal area, while it showed strong negative loadings from specific leaf area and proportion of trichomes. The second component exhibited positive loading from leaf area and a negative loading from raised above stomata. The results of the cluster analysis revealed that there was no similarity for all the grape cultivars.
Benzer Tezler
- Kolhisin uygulamalarının 'Trakya ilkeren', 'Ekşi kara' ve 'gök üzüm' (Vitis vinifera L.) çeşitlerinde morfolojik ve sitolojik etkileri
Morphological and cytological effects of colchicine application on 'Trakya ilkeren', 'Ekşi kara' and 'Gök üzüm' (Vitis vinifera L.) cultivars
KEVSER YAZAR
- Bazı asma anaç ve üzüm çeşitlerinde kotiledon döneminde kolhisin uygulamalarının etkileri
Effects of colchicine treatments on some grape rootstock and grape varieties at cotyledon stage
MEHMET MURAT ŞİT
- Sofralık üzüm çeşitlerinde (Vitis vinifera L.) bazı uygulamaların tane tutumu ile salkım ve tane özellikleri üzerine etkileri
Effects of certain applications on berry set with cluster and berry features of table grapes (Vitis vinifera L.)
ÖMER FARUK BİLGİN
- Bazı üzüm çeşitlerinde (Vitis vinifera L.) N2O uygulamalarıyla ototetraploidi teşviki
Autotetraploidy induction by N2O treatments in some grape (Vitis vinifera L.) cultivars
AYŞE ÖZER
- Sofralık üzüm çeşitlerinde farklı düzeylerdeki koltuk alma uygulamalarının verim ve kalite özellikleri üzerine etkileri
Effects of different level of axillary shoot removal applications on yield and quality characteristics ın table grape varieties
LÜTFÜ TÜRKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPER DARDENİZ