Doğu Türkistan şehirlerinin İpek Yolu tarihindeki yeri (Başlangıçtan Moğol istilasına kadar)
The place of East Turkestan cities in the history of the Silk Road (From the beginning to the Mongol invasion)
- Tez No: 904524
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM ONAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: İpek, İpek Yolu, Doğu Türkistan, Orta Asya, Silk, Silk Road, East Turkestan, Central Asia
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
“Doğu Türkistan Şehirlerinin İpek Yolu Tarihindeki Yeri (Başlangıçtan Moğol İstilasına Kadar)”başlıklı tez çalışması, İpek Yolu'nda yer alan Doğu Türkistan şehirlerinin Moğol istilasına kadar olan isimleri, coğrafyaları, kültürleri ve tarihlerini yansıtmak amacıyla yazılmıştır. Bu amaç doğrultusunda kaynakçada belirtilen kitaplar, tezler ve makaleler incelenerek çalışmada ulaşılan bilgilere yer verilmiştir. Çalışma sırasında ilk olarak İpek Yolu'na ismini veren ipek tanımlanmış ardından bu yollar ağının önemi, ortaya çıkışı ve yapılan mücadelelere ilgili bölümlerde yer verilmiştir. Daha sonra Doğu Türkistan ifadesi açıklanmış ve bölgedeki şehirler sıralanmıştır. Doğu ile Batı arasında bir köprü vazifesi gören İpek Yolu yollar ağı farklı medeniyetlerin öncelikle ticaret amacıyla bir araya gelmesine olanak sağlamıştır. Milattan önce 2. yüzyıl ile milattan sonra 16. yüzyıl arasında aktif rol oynadığı bilinen İpek Yolu'nda devletler yalnızca mal alım satımı yapmamış kültürlerini, dillerini ve dinlerini de diğer devletlere taşımışlardır. Bu durum devletler arasındaki ilişkilerin değişmesine ve devletlerin bu yollar ağını elde etmek için mücadele etmesine neden olmuştur. Bu yollar ağı için mücadele eden devletler arasında Türkler, Çinliler, Hintliler, Araplar, Romalılar ve Yunanlar öne çıkmıştır. Bahsedilen devletler ve bunların dışında yer alan diğer devletler İpek Yolu sayesinde güç kazanmış ya da güç kaybına uğramıştır. İpek Yolu'na 1877 senesinde bu ismi Alman Coğrafyacı Baron Ferdinand von Richtofen vermiştir. İpek uzun süreli ticarete dayanıklı olması nedeniyle ticarette öne çıkmış ve devletlere büyük kazançlar sağlamıştır. İpek Yolu'nda taşınan ana ürün ipek olarak bilinmektedir ancak bu yollar ağında yalnızca ipek taşınmamıştır. İpek Yolu'nda taşınan ürünler arasında çeşitli kokular, deriler, madenler, değerli taşlar ve devletlerin ürettiği gıda ürünleri bulunmaktadır. Doğu Türkistan bölgesinde kurulan şehirlerin önemi bu yollar ağı üzerinde bulunması olmuştur. Bu şehirlerde hakimiyet kuran devletler İpek Yolu idaresini de ellerinde bulundurmuş ve ekonomik anlamda zenginleşmişlerdir. Bu durum Doğu Türkistan şehirleri için yaşanılan mücadelelerin ve anlaşmazlıkların oluşmasına neden olmuştur. Doğu Türkistan şehirleri uzun seneler boyunca çeşitli devletlerin hakimiyetine girmiş ayrıca şehir devletleri olarak bağımsız oldukları da görülmüştür. Bölgede hakimiyet kuran devletler İpek Yolu'nun güvenliğini sağlamış ve burada ticaret yapan diğer devletlerden de ücret almışlardır. Bu durum hem ticaretin daha güvenli olmasını sağlamış hem de İpek Yolu'nu devletler açısından daha değerli hale getirmiştir. Çalışma sonucunda doğu ve batı arasında köprü vazifesi gören İpek Yolu yollar ağı üzerinde yer alan Doğu Türkistan şehirleri hakkında bilgiler verilmiş ve bu şehirlerin hakimiyeti için yapılan mücadelelerin nedenleri açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
The thesis titled“The Place of East Turkestan Cities in the History of the Silk Road (From the Beginning to the Mongol Invasion)”was written to reflect the names, geographies, cultures and histories of the cities of East Turkistan on the Silk Road until the Mongol invasion. For this purpose, the books and articles mentioned in the bibliography were examined and the information obtained in the study was included. During the study, the silk that gave its name to the Silk Road was first defined, and then the emergence of this road network, its importance and the struggles were included. Later, the term East Turkestan was explained and the cities in the region were listed. The Silk Road network of roads, which served as a bridge between the East and the West, allowed different civilizations to come together primarily for trade purposes. In the Silk Road, which is known to have played an active role between the 2nd century BC and the 16th century AD, states not only traded goods, but also carried their cultures, languages and religions to other states. This situation has led to a change in relations between states and states to struggle to obtain this network of roads. Among the states that struggled for this network of roads, Turks, Chinese, Indians, Arabs, Romans and Greeks came to the fore. The mentioned states and other states outside of them have gained power or lost power thanks to the Silk Road. This name was given to the Silk Road in 1877 by the German geographer Baron Ferdinand von Richtofen. Due to its resistance to long-term trade, silk has come to the fore in trade and has provided great profits to the states. The main product transported on the Silk Road is known as silk, but not only silk was transported on this network of roads. Among the products transported on the Silk Road are various fragrances, minerals, precious stones, and food products produced by states. The importance of the cities established in the East Turkestan region has been that they are located on this network of roads. The states that dominated these cities also held the Silk Road administration in their hands and became economically rich. This situation has led to the formation of struggles and disputes for the cities of East Turkestan. The cities of East Turkestan have been under the rule of various states for many years, and it has also been seen that they are independent as city-states. The states that dominated the region ensured the security of the Silk Road and received fees from other states that traded here. This situation both made trade safer and made the Silk Road more valuable for states. As a result of the study, information was given about the cities of East Turkestan located on the Silk Road road network, which served as a bridge between the east and the west, and the reasons for the struggles for the dominance of these cities were explained.
Benzer Tezler
- Çin'de ve Doğu Türkistan'da İslâm'ın yayılışı
The spread of Islam in China and East Turkestan
DUYGU KAÇARANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DinRize Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEBİ GÜMÜŞ
- İpek yolu ve Uygurlar isimli Uygurca eserin transkripsiyon, aktarma ve değerlendirmesi
The transcription, transfer and evaluati̇on of the Uighuri̇an study named 'si̇lk roand and Uighurs'
ABDULLAH CİNKARA
- Mâverâünnehir bölgesinin islamlaşma süreci (VII-X yy.)
The Islamization process of Maveraunnehir region (VII-X c.)
AKMONSHAK USSAINOVA
Doktora
Türkçe
2020
DinErciyes Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFAETTİN SEVERCAN
- Altın Orda'da şehirleşme ve şehir kültürü
Urbanization and urban culture in the Golden Horde
ELİF UZUN