Iğdır'da kayısı üretimi ve pazarlanması, sorunları ve çözüm yolları
Iğdır apricot production and marketing, problems and solutions
- Tez No: 904812
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KASIM ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Iğdır Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Türkiye'de üretilen diğer kayısılardan fiziksel özellikleri sayesinde belirgin bir şekilde ayrılan, mevcut durumda sofralık tüketim amacıyla aracılar vasıtasıyla gerek yurt içine gerekse de yurt dışına gönderilen Iğdır Kayısısı Iğdır'ın marka değerlerinden birisidir. Iğdır'a ekonomik açıdan oldukça büyük bir katkı sağlamaktadır. Iğdır kayısısı üretimi ve pazarlanması üzerine yapılan bu çalışmada, araştırma alanı olarak, Iğdır ilindeki kayısı ağaç varlığı bulunan tüm ilçeler seçilmiştir. Anket uygulanacak işletmeler“Tabakalama Yöntemi”uygulanarak hesaplanmıştır. Anket yapılan işletmeler; 1-5 da (1. Grup), 6-15 da (2. Grup) ve 16-50 da (3. Grup) işletmeler olarak gruplandırılmıştır. Gruplar arasında farkların analizinde Ki-Kare testi kullanılmıştır. 84 üreticiden anket yöntemiyle toplanan 2024 üretim sezonuna ait veriler analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; kayısı üreticilerinin çoğunluğu yaş ve eğitim düzeyi açısından çeşitlilik göstermektedir. Genç üreticilerin sayısının yetersiz olduğu görülmektedir. İşletmecilerin eğitim seviyeleri genellikle düşüktür ve tarım dışı gelirleri sınırlıdır. Ortalama parsel sayısı 6,07 mülk arazi genişliği 42,736 dekardır. Ortalama Kayısı bahçesi genişliği 8,637 dekardır. Mülk arazi içerisindeki kayısı bahçesi oranı %20,2'dir. İlde ilk defa 1954 yılında Iğdır kayısısı üretimine başlandığı görülmektedir. 1954'ten 1994'e kadar olan yıllarda (FAZ 1) Iğdır kayısısı üretimi yapan üretici sayısı çok düşüktür. Ancak 2004 yılından sonra, artış hızı belirgin şekilde yükselmiş (FAZ 3) ve 2010 yılından itibaren de Iğdır kayısısı üretimi yapan üretici sayısı hızla artmıştır. Iğdır kayısısı üreticileri, kilogram başına oldukça tatmin edici bir kâr marjına sahip oldukları görülmektedir. Üretim maliyetlerinin (11,69 TL/kg) yaklaşık iki katı bir fiyatla satış yapmaları (25,83 TL/kg) üreticilerin bu ürün üzerindeki kârlılığını ortaya koymaktadır. Iğdır kayısısı üretiminden 1. gruptaki işletmelerin geliri 200.000 TL ve altındadır. 2. gruptaki işletmelerin büyük çoğunluğu (%64,1) 200.000 TL- 500.000 TL arası gelir elde etmektedir. 3 gruptaki işletmelerin %63,2'si 500.000 TL ve üzeri gelir elde etmektedir. Bu durum, büyük ölçekli işletmelerin yüksek gelir potansiyeline ve pazarlama potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir. Çalışma, kayısı üreticilerinin pazarlama sorunlarını ortaya koymaktadır. Bu noktada örgütlenme yetersiz olup, mevcut örgütlerin pazarlamada etkin olamaması dikkat çekmektedir. Bu bağlamda kooperatifler ve birlikler aracılığıyla etkin bir pazarlama imkanı bulunmamakta, üreticiler ürün pazarlamada mutlaka aracıya ihtiyaç duymaktadır. Ayrıca, pazara erişim kısıtlıdır ve yerel depolama imkanları yetersizdir. En yaygın kullanılan pazarlama ağı üretici, tüccar, komisyoncusu, perakendeci, tüketici şeklindedir. Kayısı üreticileri piyasadaki fiyat dalgalanmalarından aşırı etkilenmektedir. Halihazırda Iğdır kayısının fiyatının belirlenmesi üreticiden ziyade dış etkenlere, üretim miktarı, ürün kalitesi, hasat öncesi satış sözleşmeleri gibi birçok faktöre bağlıdır. Kayısı üretiminde en önemli sorunların başında Iğdır Kayısısı üretimine verilen tarımsal desteklerin yetersizliği gelmektedir. SWOT analizi sonucunda ürünün kalitesini ve aromasını vurgulayan pazarlama stratejileri geliştirilmesi gerektiği ve Araştırma Enstitüsü kurulması gerektiği ön plana çıkmıştır. Ayrıca Iğdır kayısısı üreticilerinin; tüketicilerin satın alırken nelere dikkat ettiklerini bilmedikleri (%79,8), hedef kitle belirleyemedikleri (%90,5), sistematik bir hedef pazar analizi yapamadıkları (%92), mevcut ve potansiyel müşterilere nasıl ulaşılacağını bilmedikleri (%94,0), hedef pazara ulaşmaya yönelik strateji belirleyemedikleri (%95,2), iç piyasada tüketici talebindeki değişmeleri takip edemedikleri (%88,1), dış piyasada tüketici talebindeki değişmeleri takip edemedikleri (%92,9),pazarlama araştırması yapamadıkları (%91,7), uluslararası pazarlama araştırması yapamadıkları (%97,6), hedef tüketiciler üzerine çalışma yapamadıkları (%96,4), rakiplerinin pazarlama etkinliklerini takip edemedikleri (%86,9) belirlenmiştir. Üreticilerin; pazar analizi ile ilgili sorunlarını, tüccar ile ilgili sorunlarını, finansman sorunlarını, kalite ile ilgili sorunlarını, üretim ile ilgili sorunlarını, ürünlerini hak ettiği fiyata satamama durumunu tüm işletme gruplarında genellikle“Önemli”ve“Çok Önemli”olarak değerlendirilmektedir. Iğdır Kayısısında markalaşma ve tanıtım ile ilgili sorunlar bulunmaktadır. Bu noktada Iğdır Kayısısının kamuoyuna tanıtılması amacıyla kamu spotları kullanılması önerilmektedir. Araştırma sonuçları ve saha gözlemleri neticesinde çeşitli öneriler geliştirilmiştir. İlk öneri Tarım Kredi Kooperatif marketleri ağı ile Iğdır Kayısısının pazarlanmasıdır; bu noktada önerilen pazarlama kanalı; üretici, tarım kredi kooperatifi, tarım kredi kooperatif marketleri, tüketici'dir. İkinci öneri sözleşmeli üretimin yaygınlaştırılması ile Iğdır Kayısısının pazarlanmasıdır bu noktada önerilen pazarlama kanalı; üretici, zincir marketler, market zinciri marketleri, tüketici'dir. Üçüncü olarak ihracat destekleri ile Iğdır Kayısısının pazarlanması önerilmektedir. Bu doğrultuda önerilen pazarlama kanalları; üretici, ihracatçı, yurt dışı hal, yurt dışı market ağı, tüketici ve üretici, ihracatçı, yurt dışı market ağı, tüketici ile üretici, toptancı, ihracatçı, yurt dışı market ağı, tüketici'dir. Iğdır Kayısısı üreticilerinin üretim ve pazarlama aşamalarında karşılaştıkları sorunları inceleyen çalışmanın Iğdır üreticisine ve ekonomisine katkıda bulunması en önemli beklentidir.
Özet (Çeviri)
Iğdır Apricots, which are clearly distinguished from other apricots produced in Turkey thanks to their physical characteristics and are currently sent both domestically and internationally through intermediaries for table consumption, are one of the brand values of Iğdır. They make a significant contribution to Iğdır economically. In this study conducted on the production and marketing of apricots in Iğdır, all districts with apricot trees in Iğdır province were selected as the research area. The enterprises to be surveyed were calculated by applying the“Stratification Method”. The enterprises surveyed were grouped as enterprises between 1-5 da (Group 1), 6-15 da (Group 2) and 16-50 da (Group 3). Chi-square test was used in the gap analysis between the groups. Datas from the 2024 production season collected from 84 producers using the survey method were analyzed. According to the research results; the majority of apricot producers vary in terms of age and education level. It is seen that young producers are insufficient in the sector. The education levels of the producers are generally low and their non-agricultural income is limited. The average number of parcels is 6.07, the property land width is 42,736 decares. The average apricot orchard width is 8,637 decares. The apricot orchard ratio within the property land is 20.2%. It is seen that Iğdır apricot production started for the first time in the province in 1954. In the years between 1954 and 1994 (PHASE 1), the number of producers producing Iğdır apricots was very low. However, after 2004, the rate of increase increased significantly (PHASE 3) and from 2010 onwards, the number of producers producing Iğdır apricots increased rapidly. Iğdır apricot producers are seen to have a very satisfactory profit margin per kilogram. Selling at a price (25.83 TL/kg) approximately twice the production costs (11.69 TL/kg) reveals the profitability of the producers on this product. The income of the enterprises in the 1st group from Iğdır apricot production is 200,000 TL and below. The vast majority of the enterprises in the 2nd group (64.1%) earn an income between 200,000 TL and 500,000 TL. 63.2% of the enterprises in the 3rd group earn an income of 500,000 TL and above. This situation shows that large-scale enterprises have high income potential and marketing potential. The study reveals the marketing problems of apricot producers. At this point, the organization is inadequate and the fact that the existing organizations are not effective in marketing draws the attention. In this context, there is no effective marketing opportunity through cooperatives and unions, and producers definitely need an intermediary in product marketing. In addition, access to the market is limited and local storage facilities are insufficient. The most commonly used marketing network is producer, trader, broker, retailer, consumer. Apricot producers are extremely affected by price fluctuations in the market. Currently, the price of Iğdır apricot is dependent on many external factors such as, production amount, product quality, pre-harvest sales contracts rather than the producer. One of the most important leading problems in apricot production is the inadequacy of agricultural support given to Iğdır apricot production. As a result of the SWOT analysis, it became clear that marketing strategies that emphasize the quality and aroma of the product should be developed and a Research Institute should be established. In addition, it was determined that Iğdır apricot producers did not know what consumers pay attention to when purchasing (79.8%), could not determine the target audience (90.5%), could not conduct a systematic target market analysis (92%), did not know how to reach existing and potential customers (94.0%), could not determine a strategy to reach the target market (95.2%), could not follow the changes in consumer demand in the domestic market (88.1%), could not follow the changes in consumer demand in the foreign market (92.9%), could not conduct marketing research (91.7%), could not conduct international marketing research (97.6%), could not conduct studies on target consumers (96.4%), and could not follow the marketing activities of their competitors (86.9%). Producers' problems related to market analysis, merchants, financing problems, quality problems, production problems, and inability to sell their products at the price they deserve are generally evaluated as“Important”and“Very Important”in all business groups. There are problems with branding and promotion in Iğdır Apricot. At this point, it is suggested to use public service announcements to introduce Iğdır Apricots to the public. As a result of the research results and field observations, various suggestions have been developed. The first suggestion is to market Iğdır Apricots with Agricultural Credit Cooperative markets; at this point, the suggested marketing channel is; producer, agricultural credit cooperative, agricultural credit cooperative markets and consumer. The second suggestion is to market Iğdır Apricots through the expansion of contracted production; at this point, the suggested marketing channel is; producer, chain markets, market chain markets and consumer. Thirdly, it is suggested to market Iğdır Apricots with export supports. In this direction, the suggested marketing channels are; producer and consumer, exporter, foreign wholesales market, foreign market network, consumer wholesaler, The most important expectation is that the study examining the problems encountered by Iğdır Apricot producers in the production and marketing stages will contribute to Iğdır producers and economy.
Benzer Tezler
- Iğdır ilinde kayısı üretiminin ekonomik analizi
Economic analyses of apricot production in Iğdir province
İLKAY FİDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. H. BAYRAM IŞIK
- Iğdır Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde bulunan farklı kayısı çeşitlerinin genetik ilişkilerinin moleküker markırlarla belirlenmesi
Determination of genetic relationships of different apricot varieties with molecular markers at Iğdır University Agricultural Research and Application Center
SERKAN TOPAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BiyomühendislikIğdır ÜniversitesiBiyomühendislik ve Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET HAKKI ALMA
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN AYDIN
- Bazı kayısı çeşitlerinde kış dinlenmesinin tomurcuk gelişimi ve verimliliğe etkisi üzerine araştırmalar
Investigations on the effect of dormancy for flower bud development and yield in some apricot varieties
NİHAL ACARSOY
- Tunç ve Demir çağlarında Doğubayazıt ve yakın çevresi
Doğubayazıt and its immediate surroundings in the Bronze and Iron ages
NURİ DADAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE ERDAN