Öğretmenlerin meslek kültürünün inşası üzerine sosyolojik bir çalışma
A sociological research on the construction of teachers' professional culture
- Tez No: 905002
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELDA TAŞDEMİR AFŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 218
Özet
Bu araştırma, öğretmenlerin meslek kültürlerini şekillendiren dinamikleri, sınıf ve okul içi etkileşimler bağlamında incelemeyi amaçlamaktadır. Öğretmenlerin çalışma koşullarını etkileyen sosyal ve kültürel dinamiklerin, öğretmenlik mesleğinin anlamını ve uygulanma biçimini nasıl dönüştürdüğünü analiz etmektedir. Bu bağlamda, okul içindeki etkileşimler, öğretmenlerin duygu, düşünce ve eylem stratejileri açısından ele alınmıştır. Araştırma, etnografik bir saha çalışması olarak yapılandırılmış ve vaka incelemesi yaklaşımı çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Bu yöntem, vakalar üzerinden geniş toplumsal koşulları ya da fenomenleri dikkate alarak yerel özgüllükleri araştırmayı mümkün kılmaktadır. Araştırma, Ankara'nın Mamak ilçesindeki bir ortaokulda yürütülmüştür. Katılımcılar, bu okulda görev yapan Matematik, Fen ve Teknoloji, Türkçe, İngilizce, Sosyal Bilgiler, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Müzik branşlarından toplam 14 öğretmen, bir müdür yardımcısı ile PİKTES kapsamında görev yapan Rehber ve Türkçe öğretmeninden oluşmaktadır. Saha çalışması süresince veri, okul ve sınıf içi gözlemler, saha notları, günlükler, yapılandırılmamış ve yarı yapılandırılmış bireysel görüşmeler aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre okulun fiziksel yapısı, sosyal çevresi ve öğrenci profili, öğretmenlerin mesleki yaşamlarını doğrudan etkilemektedir. Araştırma, öğretmenlerin meslek kültürlerinin, zorluklar ve çıkmazlar karşısında geliştirdikleri stratejilerle biçimlendiğini gösteriyor. Sosyal koşullar zorlaştıkça, öğretmenler sınıf içinde ve dışında kontrolü artırmak zorunda kalıyor, kariyer hedefleri ise bu zorlu koşullara göre yeniden şekilleniyor. Araştırmanın yapıldığı okulda gözlemlendiği gibi, deneyimli öğretmenlerin“zor”veya“olumsuz”olarak tanımladıkları sınıfları yeni öğretmenlere devretme stratejisine başvurması, kıdeme dayalı görece bir hiyerarşinin varlığını ortaya koymaktadır. Öğretmenler odası gibi sosyal mekânlar, öğretmenler arasında hem dayanışmayı besleyen hem de“yalnızlaşmaya”zemin hazırlayan bir alan olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca öğretmenler odasının sınıfta olup bitenlerle yakından ilişkili olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin meslek kültürlerinde“ideal öğrenci”tanımı önemli bir yer tutmaktadır. Araştırma sahasında da gözlemlendiği gibi, öğretmenler öğrencileri başarı ve uyum düzeylerine göre kategorize etmekte, orta sınıf normlarına uyan öğrenciler kabul görürken, sosyal ve kültürel normlardan uzak göçmen veya düşük sosyoekonomik geçmişe sahip öğrenciler“uyumsuz”veya“problemli”olarak etiketlenmektedir. Bu sınıflandırmalar, öğrencilerin okul içindeki konumlarını ve öğretmenlerin onlara yönelik tutumlarını şekillendirmektedir. Öğretmenler, yalnızca bilgi aktarmakla kalmamakta, aynı zamanda ahlaki değerleri de öğrenciler arasında yaygınlaştırmaya çalışmaktadır. Pedagojik ve düzenleyici söylemler, öğretmenlerin uygulamalarında birleşerek öğrencilerin davranışlarına yönelik ahlaki ve öğretimsel beklentileri belirlemektedir. Bu durum, öğretmenlerin meslek kültürlerinde ahlaki normların bilgi aktarımından önce geldiğini ve bu normların sınıf düzeni açısından öncelikli olduğunu göstermektedir. Araştırma, öğretmenlerin sınıf içinde düzen sağlamak için çeşitli stratejiler geliştirdiklerini ve öğrencileri belirli davranış kalıplarına göre kategorize ettiklerini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This research aims to examine the dynamics that shape teachers' professional cultures in the context of classroom and school interactions. It analyzes how social and cultural dynamics affecting teachers' working conditions transform the meaning and implementation of the teaching profession. In this context, interactions within the school are addressed in terms of teachers' feelings, thoughts and action strategies. The research was structured as an ethnographic field study and was conducted within the framework of a case study approach. This method makes it possible to investigate local specificities by taking into account broad social conditions or phenomena through cases. The research was conducted in a secondary school in the Mamak district of Ankara. The participants include 14 teachers from various subjects, such as Mathematics, Science and Technology, Turkish, English, Social Studies, Religious Culture and Moral Knowledge, and Music, along with a vice principal. Additionally, a guidance counselor and a Turkish teacher working within the scope of the PIKTES project are involved in the research. During the field study, data were collected through school and classroom observations, field notes, diaries, unstructured and semi-structured individual interviews. According to the research findings, the physical structure of the school, its social environment and student profile directly affect the professional lives of teachers. The research shows that teachers' professional cultures are shaped by the strategies they develop in the face of difficulties and dead ends. As social conditions become more difficult, teachers are forced to increase control inside and outside the classroom, and their career goals are reshaped according to these difficult conditions. As observed in the school where the research was conducted, the fact that experienced teachers resort to the strategy of handing over classes they define as“difficult”or“negative”to new teachers reveals the existence of a relative hierarchy based on seniority. Social spaces such as the teachers' room stand out as areas that both foster solidarity and pave the way for“loneliness”among teachers. It is also seen that the teachers' room is closely related to what happens in the classroom. The definition of the“ideal student”holds an important place in teachers' professional cultures. As observed in the research field, teachers categorize students according to their levels of success and adaptation, and students who conform to middle-class norms are accepted, while immigrants or students with low socioeconomic backgrounds who are far from social and cultural norms are labeled as“incompatible”or“problematic”. These classifications shape the positions of students within the school and the teachers' attitudes towards them. Teachers not only transfer knowledge but also try to spread moral values among students. Pedagogical and regulatory discourses combine in teachers' practices to determine moral and instructional expectations for students' behaviour. This situation shows that moral norms take precedence over knowledge transfer in teachers' professional cultures and that these norms are a priority for classroom order. The research shows that teachers develop various strategies to maintain order in the classroom and categorize students according to certain behavioural patterns.
Benzer Tezler
- Die wirkung der pragmalinguistik auf den daf unterricht
Edimbilimin Almanca yabancı dil dersine etkisi
HATİCE KOÇ
Yüksek Lisans
Almanca
2022
Alman Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN YILMAZ
- Öğretmen algılarına göre mesleki tükenmişlik, liderlik tarzları ve örgüt kültürü ilişkisi
Professional burnout, leadership styles and organizational culture relationship according to teacher perceptions
SILA İNCEAĞAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUAMMER ERGÜN
- Öğretmenler ve ebeveynler gözüyle ergenlerde deizm yönelimi: İnanç gelişimi üzerine bir inceleme
The deism tendency in adolescents through the eyes of teachers and parents: An investigation into faith development
TUĞBA DİKBAŞ
- MEB aday öğretmen yetiştirme programındaki kitapların eleştirel pedagoji açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the books in the candidate teacher training program of the ministry of national education in context of critical pedagogy
SİNEM DAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR YENGİN SARPKAYA
- Eğitim öğretim sistemimizin otorite ve sorumluluk açısından değerlendirilmesi (ilk ve orta dereceli okullarda)
Başlık çevirisi yok
AHMET YAYLA