Neoliberal söylemde çalışma-yaşam dengesi: Beyaz yakalı çalışanlar üzerine sosyolojik bir analiz
Work-life balance in neoliberal discourse: A sociological analysis on white collar workers
- Tez No: 905018
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELDA TAŞDEMİR AFŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu araştırma, neoliberal esnek rejimin“çalışma-yaşam dengesi”söylemini beyaz yakalı çalışanların deneyimleri üzerinden eleştirel olarak tartışmaya açmaktadır. Bu sosyolojik tartışma, günümüzde çalışma yaşamına hâkim olan söylemlerin, beyaz yakalı çalışanlarda girişimci benliğin ve yaşam dengesinin boyutlarının incelenmesiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma problemi çerçevesinde beyaz yakalı çalışanlar için çalışmanın anlamı, işveren-çalışan beklentileri, kariyer anlatısı, duygular, çalışma yaşamının uzun vadeli planlamalar üzerindeki etkisi, çalışanların kendi yaşamları üzerindeki kontrolü, gelecek tahayyülleri, mesai, dinlenme ve esneklik kavramı derinlemesine incelenmiştir. Çalışmanın verileri, özel sektörün farklı kollarında en az beş yıl çalışma deneyimi olan, hâlâ bir şirket bünyesinde çalışan, İstanbul'da yaşayan ve üst düzey yönetici olmayan 14 beyaz yakalı çalışanla yapılan derinlemesine görüşmelerden elde edilmiştir. Postyapısalcı yaklaşımla yürütülen bu araştırmanın bulguları, çalışmanın yaşamın kendisiyle özdeşleştirilen bir eylem alanı olarak konumlandırıldığını göstermektedir. Günümüz çalışma yaşamı risk, rekabet, gelişim ve fırsat söylemleri üzerinden şekillenmektedir. Bu söylemler, çalışma yaşamında bilgi birikiminden ziyade insan becerilerini ön planda tutmakta ve esneklik bu becerilerin başında gelmektedir. Esneklik şirket-işveren tarafından yüksek performans, zamanın mikro yönetimi ve verimlilik aracı olarak görülürken, beyaz yakalı çalışanlarda girişimci öznelliğin inşasına yol açmaktadır. Özel sektöre hâkim olan belirsizliğin ve güvencesizliğin yarattığı kısa vadeli yaklaşımlar, artık sadece şirketlerin değil bireylerin de yaşam stratejileri haline gelmektedir. Çalışma süreleri giderek belirsizleşmekte,“mesai”kavramının ve görev tanımlarının sınırları bulanıklaşmakta, beyaz yakalı çalışanlar yaşam dengesini kurma noktasında zorluk çekmektedir. Dengenin kurulmasında deneyimlenen zorlukların, beyaz yakalı çalışanların mesleklerinden (işlerinden) ziyade onların hangi koşullar altında çalıştıklarıyla ilgili olduğu görülmektedir. Bu nedenle bu araştırma, yaşam dengesi literatürüne kavramsal bir değişiklik önerisi getirme ihtiyacını doğurmuştur. Türkçe literatür incelendiğinde“work-life balance”söyleminin“iş-yaşam dengesi”olarak kullanıldığı görülmektedir. Bu araştırmada,“iş-yaşam dengesi”yerine“çalışma-yaşam dengesi”söyleminin kullanılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This research critically discusses the“work-life balance”discourse of the neoliberal flexible regime through the experiences of white-collar workers. This sociological discussion is carried out by examining the discourses that dominate working life today, entrepreneurial self and the dimensions of life balance in white-collar workers. Within the framework of the research problem, the meaning of work for white-collar workers, employer-employee expectations, career narrative, emotions, the impact of working life on long-term planning, workers' control over their own lives, their visions of the future, and the concepts of working hours, rest and flexibility are examined in depth. The data of the study were obtained from in-depth interviews with 14 white-collar workers who have at least five years of working experience in different branches of the private sector, are still working in a company, live in Istanbul and are not senior managers. The findings of this research conducted with a poststructuralist approach show that work is positioned as an area of action identified with life itself. Today's working life is shaped by discourses of risk, competition, development, and opportunity. These discourses prioritize human skills rather than accumulation of knowledge in working life, and flexibility is at the forefront of these skills. While flexibility is seen by the company-employer as a tool for high performance, micro-management of time and efficiency, it leads to the construction of an entrepreneurial self in white-collar workers. The short-term approaches created by the uncertainty and insecurity that dominate the private sector are now becoming life strategies not only for companies but also for individuals. Working hours are becoming increasingly uncertain, the boundaries of the concept of“work”and job descriptions are becoming vague, and white-collar workers are having difficulty establishing life balance. It is seen that the difficulties experienced in establishing balance are closely related to the conditions under which white-collar employees work rather than their professions (jobs). Therefore, this research has created the need to propose a conceptual change to the Turkish work-life balance literature. When the Turkish literature is examined, it is seen that the phrase“work-life balance”is used as“iş-yaşam dengesi”. In this research, it is suggested that the phrase“çalışma-yaşam dengesi”be used instead of“iş-yaşam dengesi”.
Benzer Tezler
- Neo-öznenin bedensel inşası: Popüler diyet kitapları üzerine bir inceleme
The bodily construction of the neo-subject: A treatise on the popular diet books
SEDAT KARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiSelçuk ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ÇİL
- Neoliberal politikalar çerçevesinde Türkiye'de kentsel dönüşüm ve kentsel mekânı yeniden anlamlandırmada sözlü tarih bilgisi: İzmir-Kadifekale kentsel yenileme projesi örneği
Urban regeneration under neoliberal policy in turkey and the meaning of oral history of urban space: The case of İzmir-Kadifekale urban renewal project
ELİF MUTLU KILIÇ
Doktora
Türkçe
2016
Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE EMEL GÖKSU
- Class and nationalism in the age of global capitalism: Post-1980 privatization process in Turkey
Küresel kapitalizm çağında sınıf ve milliyetçilik ilişkisi: Türkiye?de 1980 sonrası özelleştirme süreci
CEMİL BOYRAZ
Doktora
İngilizce
2012
Siyasal Bilimlerİstanbul Bilgi ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UMUT ÖZKIRIMLI
- Examining the relationship between the political leader and the political subject from a Lacanian perspective in understanding the prevalence of populist leaders
Popülist liderlerin yaygınlığı olgusunu anlamada siyasal lider ile siyasal özne arasındaki ilişkinin Lacancı bakışla incelenmesi
UĞUR SALMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Siyasal Bilimlerİstanbul Teknik ÜniversitesiSiyaset Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ASLI ÇALKIVİK
- Identité de classe sociale et l'ethnicité
Sınıf ve etnisite kimliği
HURİ KİRAZ ÖZDOĞAN
Yüksek Lisans
Fransızca
2013
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. FÜSUN ÜSTEL