Ekonomik ve politik belirsizliklerin makroekonomik değişkenler üzerindeki etkileri: Türkiye örneği
The effects of economic and political uncertainties on macroeconomic variables: The case of Türkiye
- Tez No: 905559
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER YALÇINKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Gelecekte hangi neticenin gerçekleşeceğine ilişkin olasılık belirlemenin imkânsızlaştığı durum olarak tanımlanabilen belirsizlikler, ekonomik karar birimlerinin, tüketim, yatırım, tasarruf ve bölüşüme yönelik kararlarını önemli ölçüde yönlendirmektedir. Bu durum ekonominin arz ve talep yönünde ciddi etkiler meydana getirebildiği gibi iktisadi aktörlerin erteleme, durdurma veya vazgeçme kararları, reel opsiyon etkisi, ihtiyati tasarruf etkisi ve risk pirimi etkisi gibi üç farklı kanal üzerinden ülkelerin büyüme, enflasyon ve işsizlik şeklindeki temel makroekonomik değişkenleri üzerinde olumlu veya olumsuz etkiler oluşturabilmektedir. Bu noktadan hareketle, çalışmada genelde belirsizliklerin özelde ise ekonomik ve politik belirsizliklerin, küresel ekonomik düzlemdeki konumuyla belirsizlik şoklarından etkilenme olasılığı yüksek olan Türkiye ekonomisinin büyüme, enflasyon ve işsizlik şeklindeki temel makroekonomik değişkenleri üzerinde teorik düzeyde öngörüldüğü gibi etkiler yaratıp yaratmadığının ampirik olarak incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla çalışmada, küresel ekonomik ve politik belirsizliklerin Türkiye'nin büyüme, enflasyon ve işsizlik şeklindeki temel makroekonomik değişkenleri üzerindeki etkileri, zaman serisi analizi metodolojisini kullanan SVAR modeliyle 1998:Q1-2023:Q4 dönemi için ekonometrik olarak incelenmektedir. Çalışmanın SVAR modeline dayalı analizlerinin sonucunda, küresel ekonomik ve politik belirsizliklerden kaynaklı bir standart sapmalık yapısal şok karşısında, Türkiye'nin büyüme, enflasyon ve işsizlik değişkenlerinin azalma ve artma yönünde tepkiler verdiği belirlenmiştir. Bu sonuçlar, küresel ekonomik ve politik belirsizliklerin inceleme döneminde Türkiye'nin büyüme oranlarını azalttığını ve enflasyon ile işsizlik oranlarını ise arttırdığını göstermektedir. Çalışmanın Granger nedensellik testlerine dayalı analizlerinin sonucunda ise küresel ekonomik ve politik belirsizliklerden sadece büyümeye doğru işleyen tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar, küresel ekonomik ve politik belirsizliklerin, kısa ve/veya uzun dönemde Türkiye ekonomisinin temel makroekonomik değişenleri üzerinde önemli ölçüde ve beklentilerle uyumlu şekilde olumsuz etkiler oluşturduğunu göstermektedir. Ayrıca sonuçlar, ekonomik açıdan küresel düzlemdeki konumuyla Türkiye ekonomisinin temel makroekonomik değişkenleri üzerinde küresel ekonomik ve politik belirsizliklerin önemli bir dışsal risk unsuru olarak durduğuna işaret etmektedir. Dolayısıyla küresel düzlemdeki kırılgan yapısı sebebiyle Türkiye ekonomisinde kısa ve/veya uzun vadede otoriteler tarafından belirsizliklerin büyüme, enflasyon ve işsizlik üzerindeki ana etkenlerinin ortaya konulduğu politika uygulamalarının gerekliliği arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Uncertainties, characterized by the inability to determine the probability of future outcomes, significantly influence the decisions of economic actors regarding consumption, investment, savings, and distribution. This scenario can profoundly impact both the supply and demand dynamics of the economy, as well as the decisions of economic actors to potentially delay, cease, or abandon decisions, which in turn can either positively or negatively affect fundamental macroeconomic indicators such as growth, inflation, and unemployment. These effects are mediated through three distinct channels: the real option effect, the precautionary savings effect, and the risk premium effect. From this standpoint, the study aims to empirically investigate whether uncertainties, both general and specifically economic and political, exert effects on key macroeconomic indicators such as growth, inflation, and unemployment within the Turkish economy. Given its position in the global economic landscape, Turkey is susceptible to uncertainty shocks, as theorized. To achieve this, the study employs econometric analysis, specifically utilizing the Structural Vector Autoregression (SVAR) model, and employs time series analysis methodology to examine the impact of global economic and political uncertainties on Turkey's basic macroeconomic variables—growth, inflation, and unemployment—over the period from 1998:Q1 to 2023:Q4. The analysis conducted using the SVAR model revealed that Turkey's growth, inflation, and unemployment variables exhibited responsiveness to fluctuations caused by a standard deviation structural shock stemming from global economic and political uncertainties. The findings indicate that during the period under examination, these uncertainties led to a decline in Turkey's growth rates while simultaneously driving up inflation and unemployment rates. Furthermore, through Granger causality tests, the study concluded that there exists a one-way causal relationship from global economic and political uncertainties to growth exclusively. These findings underscore the substantial adverse impacts of global economic and political uncertainties on the fundamental macroeconomic variables of the Turkish economy, aligning with anticipated outcomes. Moreover, they highlight the significance of these uncertainties as a critical external risk factor affecting Turkey's macroeconomic indicators, given its economic integration within the global sphere. In this context, it becomes imperative for policy authorities to integrate the potential shocks emanating from global economic uncertainties into both short and long-term monetary and fiscal policy frameworks within the Turkish economy.
Benzer Tezler
- Küresel belirsizliklerin makroekonomik aktivite üzerindeki etkileri: Türkiye örneği
Effects of global uncertainties on macroeconomic activity: The case of Turkey
MUHAMMET DAŞTAN
- A stress testıng framework for the Turkısh bankıng sector: an augmented approach
Türk bankacılık sektörü için bir stres testi çerçevesi: Bir genişletilmiş yaklaşım
BAHADIR ÇAKMAK
Doktora
İngilizce
2014
BankacılıkOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR ÖCAL
- Ekonomi politikasının belirsizliğinin dış ticaret üzerine etkisi: Türkiye örneği
The effect of uncertainty of economic policy on foreign trade: The case of Türkiye
ZAİM REHA YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVAT GERNİ
- Implementation of unconventional monetary policies: Case of CBRT
Geleneksel olmayan para politikalarının uygulanması: TCMB örneği
CEMİL CAN SÜRÜCÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Ekonomiİstanbul Bilgi ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. BURAK ALPARSLAN EROĞLU
- Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Türkiye'nin ekonomik büyümesindeki rolü:2003 öncesi ve sonrası
The role of foreign direct investment in economic growth of Turkey: before and after 2003
MERT EFE ÖZCAN