AR-GE harcamaları ve temel makro ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin Türkiye ekonomisi üzerine etkilerinin incelenmesi
Examining the effects of the relationship between R&D expenditures and basic macroeconomic variables on the Turkish economy
- Tez No: 906276
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESMA GÜLTEKİN TARLA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: AR-GE yatırımları, büyüme, istihdam, ticaret, nedensellik, R&D investments, growth, employment, trade, causality
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 57
Özet
Küreselleşen dünya, artan rekabet, hızla büyüyen ekonomiler Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetlerini daha önemli hale getirmektedir. Özellikle teknolojide meydana gelen artışlar karşısında evrilen dünya düzeni Ar-Ge yatırımlarını ön plana çıkarmaktadır. AR-GE yatırımlarının reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)'ya doğrudan etkisi olmadığı gözükse de aslında verimlilik düzeyinde artışa neden oluşu bunun yanında üretkenlik seviyelerini yükselterek sektörleri ve dolaylı yoldan da olsa ekonomik büyümeyi etkilediği bilinmektedir. Bunun yanında küresel ticarette sağlayacağı avantajlar göz önüne alındığında ülkelerin en çok üzerinde durduğu konu AR-GE yatırımlarıdır. Yarattığı istihdam alanı ise, en önemli dinamiklerden birini oluşturmaktadır. Türkiye için ise AR-GE yatırımlarının dinamiklerinin belirlenmesi oldukça elzemdir. Çalışma bu kapsamdan yola çıkarak 1996-2021 yılı aralığında Türkiye ekonomisine ait AR-GE yatırımlarının makro ekonomik değişkenler aracılığıyla belirleyenlerini Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik testi aracılığıyla incelemiştir. Bu kapsamda kullanılan bağımlı değişken AR-GE yatırımları iken modele bağımsız değişken olarak ekonomik büyüme, ticaret haddi ve istihdam eklenmiştir. Elde edilen sonuçlar ilgili dönem için yalnızca istihdamın negatif bileşeninin, AR-GE yatırımlarını negatif etkilediğini ortaya koyarken, diğer değişkenler ile aralarında herhangi bir ilişki tespit edilmemiştir. Bu sonuçların Türkiye ekonomisi için oldukça dikkat çeken bir noktayı da göstermektedir AR-GE harcamaları istenilen düzeyde değildir. Öncelikle AR-GE yatırımlarının büyümeyi etkileme kanalına sahip olması için vergi teşvikleri uygulanarak firmaların bu alanda yatırım yapması teşviki arttırılabilir. Ayrıca ilgili kişilerin eğitimlerinin arttırılması gerekmektedir. Ayrıca özellikle günümüzde hızla artan bir trende sahip olan çevreci politikalar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapılması desteklenebilir.
Özet (Çeviri)
The globalizing world, increasing competition, and rapidly growing economies make Research and Development (R&D) activities more important. The evolving world order, especially in the face of increases in technology, brings R&D investments to the forefront. Although it seems that R&D investments do not directly affect real Gross Domestic Product (GDP), it is known that they actually cause an increase in productivity levels and, in addition, affect sectors and indirectly economic growth by increasing productivity levels. In addition, considering the advantages they will provide in global trade, R&D investments are the most important issue that countries focus on. The employment area they create constitutes one of the most important dynamics. For Turkey, it is very essential to determine the dynamics of R&D investments. Based on this scope, the study examined the determinants of R&D investments in the Turkish economy in the period 1996-2021 through macroeconomic variables using the Hatemi-J (2012) asymmetric causality test. In this context, the dependent variable used was R&D investments, while economic growth, terms of trade and employment were added to the model as independent variables. The results obtained show that only the negative component of employment negatively affected R&D investments for the relevant period, while no relationship was found between them and other variables. These results also show a very striking point for the Turkish economy; R&D expenditures are not at the desired level. First of all, in order for R&D investments to have a channel to affect growth, tax incentives can be applied to increase the incentive for companies to invest in this area. In addition, the training of relevant people should be increased. In addition, investment in renewable energy sources can be supported with environmental policies, which have a rapidly increasing trend today.
Benzer Tezler
- Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne tam üyelik sürecinde yenilikçilik ve araştırma-geliştirme politikalarının ekonomik büyümeye etkileri
The effects of innovation and R&D policies on economic growth during Türkiye's full membership process to the EU
İBRAHİM YUSUF ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CERAN ZEYNEP ZAFİR BAHÇEKAPILI
- The impact of technology on unemployment
Teknolojinin işsizlik üzerindeki etkisi
HAMİ SAKA
Doktora
İngilizce
2021
Ekonometriİstanbul Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KUTLUĞHAN SAVAŞ ÖKTE
- Ar-Ge harcamalarının makroekonomik değişkenler üzerine etkisi
The effect of R&D expenditures on macroeconomic variables
SILA ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonometriAydın Adnan Menderes Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA ÇONDUR
- BRICS-T ülkelerinde endüstri 4.0'ın ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin panel veri modelleri ile incelenmesi
Analysis of the impact of industry 4.0 on economic growth in BRICS-T countries using panel data models
TAYFUN ARMUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonometriİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADRİYE HİLAL TOPAL
- Determinants of sectoral and firm size export performance: Empirical evidence from the Turkish manufacturing industry
İhracat performasının sektörel ve firma ölçeğinde belirleyicileri: Türk imalat sanayiinden ampirik kanıtlar
AHMET DİNÇER
Doktora
İngilizce
2021
EkonomiHacettepe Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU AKKOYUNLU WIGLEY