Lise öğrencileri arasındaki akran zorbalığının öğretmen perspektifinden değerlendirilmesi
Evaluation of peer bullying among high school students from the teacher's perspective
- Tez No: 906806
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATOŞ BULUT ATEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Akran zorbalığı, ergen, lise, öğretmen, Peer bullying, adolescent, high school, teacher
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Bu araştırma, lise öğrencileri arasındaki akran zorbalığına yönelik öğretmen görüşlerini ve yaklaşımlarını belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma kapsamında derinlemesine bilgi sahibi olmak ve günümüzün yaygın problemlerinden olan akran zorbalığını mümkün olduğunca tüm yönleriyle öğretmen gözünden betimlemek hedeflenmiştir. Bu yüzden nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yaklaşımın mevcut araştırmamızın amacına uygun olduğu düşünülmüş ve araştırma fenomenolojik yaklaşımla yürütülmüştür. Çalışma grubunu farklı illerde yaşamını ve görevini sürdüren, farklı lise türlerinde görev yapmaya devam eden 19'u kadın 6'sı erkek toplam 25 branş öğretmeni oluşturmaktadır. Katılımcılardan görüşme yoluyla veri toplanmış, katılımcı onayı ile alınan ses kayıtlarının transkripti çıkarılmış ve yazılı dökümanlar içerik analizine tabii tutulmuştur. Yapılan analizler sonucunda katılımcılar tarafından çoğunlukla sözel ve fiziksel zorbalığa vurgu yapıldığı, en az değinilen zorbalık türünün siber zorbalık ve cinsel zorbalık olduğu, akran çatışması ile akran zorbalığının birbirinden farklı kavramlar olarak değerlendirildiği görülmüştür. Katılımcılar tarafından en sık zorbalık nedeni olarak dile getirilen faktör aileye bağlı durumlar olmuş, bunu öğrencilere ve onların gelişim dönemlerine bağlı özelliklerin yapısı, eğitim-öğretim ortamına bağlı faktörler ve toplumsal yapı ve yaşantılara bağlı faktörler takip etmiştir. Katılımcılar mağdur öğrencileri genellikle sessiz, öz savunma becerisi zayıf öğrenciler olarak ifade etmiş ve mağdur öğrencilerin zorbalk sürecinde sosyal izolasyon yaşadıklarını, akademik başarılarının düştüğünü ve daha birçok olumsuzluk yaşadıklarını belirtmişlerdir. Zorba öğrenciler ise genelde popüler ve güçlü algılanan, farkındalık düzeyi düşük öğrenciler olarak nitelendirilmiş; onların süreçten nasıl etkilendiği noktasında ise katılımcıların bir kısmı bunun üzerine daha önce düşünmediklerini ve zorba öğrencilerin nasıl etkilendiğine dair somut veriler ortaya koymanın zor olduğunu belirtmiş, bir kısmı keyif aldıklarını ve güç kazandıklarını belirtmiş, ancak kısa ve uzun vadede mağdurla benzer olumsuz etkilere de maruz kalabildiklerini ifade etmiştir. Katılımcılar zorbalığa müdahale ederken sıklıkla zorba öğrenciye sözel uyarılarda bulunma, rehberlik servisi ile iş birliği sağlama, etkileşimli etkinlikleri arttırma gibi stratejilere başvurduklarını, zorba ve mağdur öğrenciye yönelik tutum ve tepkilerinin farklılaşabildiğini ifade etmiş, ancak birçok katılımcı uzun vadede objektiflik kazanabildiklerini belirtmiştir. Katılımcılar ailelerle iş birliği sağlamak için genellikle aileyi bilgilendirme, aile ile ortak strateji oluşturma gibi stratejileri tercih etmektedirler. Öte yandan birçok katılımcı da ailelerle iş birliği sağlamanın güçlüklerinden bahsetmiş ve bu yüzden aile ile iş birliği sağlamadığını/sağlayamadığını belirtmiştir. Katılımcılara göre izleyici öğrenciler genelde taraf tutma eğiliminde olma, sessiz kalma ve zorbayı kışkırtma gibi yaklaşımlar sergilemekte ve bu şekilde zorbalığa süreklilik kazandırmakta, ancak bu öğrenciler mağdurun yanında yer aldığında zorbalığın önlenmesi kolaylaşmaktadır. Katılımcılar zorbalıkla mücadele etmek için ailelerde ve öğretmenlerde farkındalığı arttırma, gerekli iş birliklerini arttırma, pdr hizmetlerinin önemini arttırma ve farkındalık temelli grup çalışmaları yürütme gibi önerilerde bulunmuş; öğretmenlerin işlevsel olmayan yaklaşımlarını, ailelerle iş birliği sağlamanın zorluğunu, müfredat, eğitim politikaları, rehberlik ve idare ile ilgili olmak üzere eğitim-öğretim ortamına ilişkin olumsuz durumları, okul dışındaki toplumsal çevreyi kontrol etmenin zorluğunu ve sosyal medyadaki kontrol mekanizmasının yetersizliğini zorbalıkla mücadeleyi zorlaştıran faktörler olarak değerlendirmişlerdir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to determine teachers' views and approaches towards peer bullying among high school students. Within the scope of the research, it was aimed to have in-depth information and to describe peer bullying, which is one of the common problems of today, as much as possible from the teachers' perspective. Therefore, the phenomenological approach, one of the qualitative research methods, was thought to be appropriate for the purpose of our current research and the research was conducted with a phenomenological approach. The study group consisted of a total of 25 branch teachers, 19 female and 6 male, who live and work in different provinces and continue to work in different high school types. Data were collected from the participants through interviews, the audio recordings obtained with the consent of the participants were transcribed and the written documents were subjected to content analysis. As a result of the analysis, it was seen that the participants mostly emphasized verbal and physical bullying, the least mentioned types of bullying were cyberbullying and sexual bullying, and peer conflict and peer bullying were considered as different concepts. The most frequently mentioned factor as the cause of bullying by the participants was family-related situations, followed by the structure of the characteristics of students and their developmental periods, factors related to the educational environment, and factors related to social structure and experiences. The participants stated that the victimized students were generally silent students with weak self-defense skills and that the victimized students experienced social isolation, decreased academic achievement and many other negativities during the bullying process. Bully students, on the other hand, were generally perceived as popular and powerful students with low level of awareness; in terms of how they were affected by the process, some of the participants stated that they had not thought about it before and that it was difficult to put forward concrete data on how bully students were affected, some of them stated that they enjoyed and gained strength, but that they could also be exposed to similar negative effects as the victim in the short and long term. Participants stated that they often resorted to strategies such as verbal warnings to the bully, cooperation with the guidance service, increasing interactive activities while intervening in bullying, and that their attitudes and reactions towards the bully and the victimized student may differ, but many participants stated that they were able to gain objectivity in the long run. Participants generally preferred strategies such as informing the family and creating a common strategy with the family to ensure cooperation with families. On the other hand, many participants also mentioned the difficulties of collaborating with families and therefore stated that they did not/ could not collaborate with families. According to the participants, bystander students generally tend to take sides, remain silent and provoke the bully, thus perpetuating bullying, but bullying is easier to prevent when these students take the side of the victim. The participants made suggestions such as raising awareness in families and teachers, increasing the necessary cooperation, increasing the importance of counseling services and conducting awareness-based group studies to combat bullying; they evaluated the dysfunctional approaches of teachers, the difficulty of providing cooperation with families, negative situations related to the educational environment, including curriculum, educational policies, guidance and administration, the difficulty of controlling the social environment outside the school and the inadequacy of the control mechanism in social media as factors that make it difficult to combat bullying.
Benzer Tezler
- Filistin'de lise öğrencileri arasındaki akran zorbalığının incelenmesi
Investigation of peer bullying among secondary schoolstudents in Palestine
AHMAD A.K. HANANI
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN PİŞKİN
- Algılanan okul iklimi ve öğretmenden algılanan duygusal istismarın akran zorbalığına etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of perceived school climate and perceived emotional abuse from the teacher on peer bullying
MERVE KAYACIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KURTOĞLU
- Health-behavior among 10th grade students in İstanbul within contexts of family, peer, and school
İstanbul'daki lise 2. sınıf öğrencilerinde aile, arkadaşlık ve okul ortamları bağlamlarında sağlık davranışı
ÖZLEM YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. DENİZ ALBAYRAK KAYMAK
- Öğretmen şiddeti ve akran zorbalığına maruz kalan lise öğrencilerinin saldırganlıklarının ve okula ilişkin tutumlarının incelenmesi
Investigation of aggression and attitudes towards school students exposed to teacher violence and peer bullying
MUHAMMET ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAŞİT AVCI
- Keşmir'deki lise öğrencilerinde akran zorbalığının yaygınlığı ve niteliğinin incelenmesi
The investigation of the prevalence and nature of peer bullying among higher secondary schools in Kashmir
THSEEN NAZIR
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN PİŞKİN