Nöro-mimari kapsamında kullanıcının mekânsal kalite algısı ve deneyimi; Trabzon Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi bekleme alanları
User's spatial quality perception and experience within the scope of neuro-architecture; Trabzon Oral and Dental Health Hospitalwaiting areas
- Tez No: 907161
- Danışmanlar: PROF. DR. İLKAY ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Nöro-mimari, Kalite, Bekleme Alanı, Fizyolojik Ölçüm, Göz İzleme, Neuro-architecture, Quality, Waiting Area, Physiological Measurement, Eye Tracking
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Mekânlar insan davranışlarını ve duygularını olumlu/olumsuz yönden etkilemektedir. Kaliteli yaşam için mekânın insan üzerindeki etkilerini belirleyip kaliteli tasarımlar yapabilmek gerekmektedir. Mekânsal kalite değerlendirmesinde kullanıcı deneyimi sonucunda algılama süreci ve duygu değişimlerinin net biçimde ölçülmesi gerekse de bu konuda kesin veriler almakta eksiklikler vardır. Çalışmada geleneksel ve nöro-mimari yöntemlerinden yararlanılarak mekânın deneyimlenmesi sonucunda mekânın" kalite değerlendirmesi ele alınmıştır. Bu sayede bekleme alanlarının insanlar üzerlerindeki negatif algısını azaltabilmek, mekânsal kaliteyi ve kullanıcı memnuniyetini arttırabilmek amaçlanmıştır. Öncelikle bekleme alanlarının mekânsal kalite kriterlerini belirleyebilmek amacıyla literatür taraması yapılmıştır. Mekânsal kalite kavramı, ferahlık, estetik, işlevsellik, erişilebilirlik ve güvenlik kriterleri bakımından irdelenmiştir. Çalışma alanı olarak Trabzon Ağız Diş Sağlığı Hastanesinin mekânsal organizasyon açısından farklılık arz eden bekleme alanları seçilmiştir. Gözlem ve fotoğraflama yoluyla alanda mevcut durum tespiti yapılmıştır. Anket ve açık uçlu soru görüşmeleri yoluyla kullanıcı yorumları sorgulanmıştır. Ardından göz izleme tekniği ile kullanıcının mekanlardaki görsel algısı saptanmaya çalışılmıştır. Devamında bekleme alanlarının farklılıklarının stres duygusu üzerindeki etkileri fizyolojik veri (kan basıncı, kalp atışı, vücut ısısı, cilt nemi parametreleri) alımı ile test edilmeye çalışılmıştır. Tüm aşamalardan elde edilen sonuçlar karşılaştırılıp tartışılmıştır. Sonuçlar, anket ve açık uçlu soru görüşmelerinde en kaliteli bekleme alanının ve aynı zamanda en ferah bekleme alanının lobi bekleme alanı olduğunu göstermiştir. Kalite değerlendirmesinde en etken unsurlar, boyutsal özellikler, ferahlık algısında da aydınlık seviyesi ve doğal ışıktır. Daha çok dikkat çeken bölgeler ise en derin ve en aydınlık/karanlık bölgelerdir. Ayrıca çalışma alanında en fazla strese sebebiyet veren bekleme alanının koridor bekleme alanı olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
Spaces affect human behaviors and emotions positively/negatively. For quality life, it is necessary to determine the effects of space on people and to be able to make quality designs. Although the perception process and emotional changes because of user experience should be clearly measured in spatial quality assessment, there are deficiencies in obtaining definitive data on this issue. In the study, the quality assessment of space because of experiencing space was addressed by using traditional and neuro-architectural methods. In this way, it was aimed to reduce the negative perception of waiting areas on people and to increase spatial quality and user satisfaction. First, a literature review was conducted to determine the spatial quality criteria for waiting areas. The concept of spatial quality was examined in terms of spaciousness, aesthetics, functionality, accessibility and security criteria. The waiting areas of Trabzon Oral and Dental Health Hospital, which differ in terms of spatial organization, were selected as the study area. The current situation in the area was determined through observation and photography. User comments were questioned through surveys and open-ended question interviews. Then, the visual perception of the user in the spaces was tried to be determined with the eye tracking technique. Afterwards, the effects of the differences in waiting areas on the feeling of stress were tested by taking physiological data (blood pressure, heart rate, body temperature, skin moisture). The results obtained from all stages were compared and discussed. The results showed that the best quality waiting area and the most spacious waiting area was the lobby waiting area in the survey and open-ended question interviews. The most effective elements in quality assessment are dimensional features, and the level of brightness and natural light in the perception of spaciousness. The areas that attract more attention are the deepest and brightest/ darkest areas. It was also determined that the waiting area that caused the most stress in the study area was the corridor waiting area.
Benzer Tezler
- Emotion aware artificial intelligence for cognitive systems
Bilişsel sistemler için duygu farkındalıklı yapay zeka
DEĞER AYATA
Doktora
İngilizce
2019
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF YASLAN
PROF. DR. MUSTAFA ERSEL KAMAŞAK
- Otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerin eğitim mekânlarında görsel algı üzerinden iç mekân tasarım ölçütlerinin belirlenmesi
Determination of interior design criteria from visual perception in educational spaces of students with autism spectrum disorder
ELİF DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkKocaeli Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. DİDEM ERTEN BİLGİÇ
- İnşaat sektöründe nöro tasarım prensipleri ile entegre nöro sürdürülebilir pazarlama kavramı üzerine bir inceleme
An investigation into the neuro design principles integrated neuro-sustainable marketing concept in the construction industry
BUKET TOPCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİzmir Demokrasi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEGÜM SERTYEŞİLIŞIK
- Mekânsal gerçekliğin dönüşüm halleri: Ücra zihinlerin ücra mekânları
Transforming states of spatial reality: Extreme spaces of extreme minds
HÜLYA YAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET HÜLYA ARI
- Neuro classifiers for condition and bearing health assessment of an electric motor
Elektrik makinasında durum ve rulman sağlığı değerlendirmesi için nöro sınıflandırıcılar
MINA GHORBAN ZADEH BADELI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektrik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU BAYRAM KARA