Süheyl ü Nevbahâr'da söz yapımı: Birleştirme
Word formation in Süheyl ü Nevbahâr: Compounding
- Tez No: 907436
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM TAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 281
Özet
Tezin giriş bölümünde (1. bölüm) çalışmanın konusu, amacı, yöntemi, kapsam ve sınırlılıkları belirlenmiş; çalışmanın asıl malzemesini oluşturan Eski Anadolu Türkçesi (13-15. yy.) metinlerinden Süheyl ü Nevbahâr ve dili hakkında bilgi verilmiştir. Giriş bölümü konunun temel kavramlarından olan söz yapımı ve söz yapımı türleri hakkında genel bilgiler ile konuya ilişkin literatür ile sınırlandırılmıştır. İkinci bölümde çalışmanın teorik kısmına ayrılan söz yapımı türlerinden olan birleştirme yöntemi ayrıntılı olarak ele alınmış; bu konudaki görüşler analitik olarak irdelenmiştir. Son olarak bu bölümde değerlendirilen bilgilerin ışığında asıl bölüm için geliştirilen tasnif ortaya konmuştur. Tezin asıl ve üçüncü bölümünü oluşturan“Süheyl ü Nevbahâr'da Söz Yapımı: Birleştirme”başlığı altında eserdeki tüm beyitler tetkik edilmiş; söz varlığı üyesi olarak birleştirme yöntemiyle türemiş sözcükler belirlenen tasnif doğrultusunda tasvir edilmiş ve örneklendirilmiştir. Ayrıca listelenen birleşik sözcükler eski-yeni Türk dil ve lehçelerindeki benzer örneklerle de karşılaştırılmıştır. Son olarak çalışma esnasında yararlandığımız kaynaklar ve eserin kullanılmasında kolaylık sağlamak amacıyla hazırladığımız dizin ile çalışma sona ermiştir. Dizin özellikle çalışmada işlenen söz varlığı üyelerini toplu olarak görmek açısından da faydalı olmuştur. Bu çalışmada genel olarak Türkçede en işlek türetim aracı olan ekleme dışında birleştirme adı verilen türetim aracının da işlek olarak kullanıldığını göstermek amaçlanmış ve bunun için belirlenen tasnif Süheyl ü Nevbahâr üzerinde uygulanmıştır. Buna göre eserde bu yolla türemiş 1649 söz varlığı üyesi tespit edilmiştir ki bu rakam belirlenen amacın gerçekleştiği anlamına gelmektedir.
Özet (Çeviri)
In the introduction chapter (Chapter 1), the subject, aim, method, scope, and limitations of the study are outlined, and information is provided about Süheyl ü Nevbahâr and its language, which is one of the texts from Old Anatolian Turkish (13th-15th centuries) that forms the main material of the study. The introduction is limited to general information about word formation, a fundamental concept of the topic, and the types of word formation, as well as a review of the relevant literature. In the second chapter, compounding, one of the types of word formation, is discussed in detail as part of the theoretical framework of the study, and the opinions on this topic are analyzed analytically. Finally, based on the information evaluated in this section, the classification developed for the main part of the study is presented. The third chapter, which constitutes the main body of the thesis and is titled“Word Formation in Süheyl ü Nevbahâr: Compounding”examines all the couplets in the work; words formed through compounding, as members of the lexicon, are described and exemplified based on the established classification. Additionally, the compounded words listed are compared with similar examples in older and newer Turkic languages and dialects. Finally, the study concludes with the sources used and an index prepared to facilitate the use of the work. The index is particularly useful in providing a comprehensive view of the lexicon covered in the study. This study primarily aims to demonstrate that, besides suffixation, which is the most productive word-formation tool in Turkish, compounding is also actively used as a word-formation tool. The classification developed for this purpose is applied to Süheyl ü Nevbahâr. Accordingly, 1649 lexicon members formed through this method were identified in the work, which indicates the fulfillment of the study's objective.
Benzer Tezler
- Eski Anadolu Türkçesinde çatı
The voice of verb in Old Anatolian Turkish
EBRU ALAGÖZ BOYRAZ
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA TOPRAK
- Süheyl ü Nevbahar'ın söz varlığı üzerine tematik bir inceleme
A thematic analysing on vocabulary of Süheyl ü Nevbahar
NİLAY ALTUNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. OĞUZHAN DURMUŞ
- Eski Anadolu Türkçesinde soru cümlelerinin edimbilimsel işlevleri
Pragmatic functions of questions in the old Anatolian Turkish
SUZAN HELVACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLCAN ÇOLAK BOSTANCI
- Süheyl ü Nev-bahâr'ın Sentaksı (Söz Dizimi)
Syntax of Süheyl ü Nev-bahâr
HAMİ AKMAN
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSİ SEVİNÇLİ
- Eski Anadolu Türkçesinde organ adlarının kullanım alanları
Usage areas of organ names in Old Anatolian Turkish
ELANUR TUNCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECİP FAZIL ŞENARSLAN