İnsan haklarının evrenselliği ve kültürel görecelik ikileminde çocuk hakları
Rights of the child in the dilemma of universalism of human rights and cultural relativism
- Tez No: 907924
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN EKİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Sosyoloji, Law, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
İnsan haklarının kaynağı ve felsefesine dair tartışmalar eski çağlardan beri süregelmektedir. Günümüzde ise insan hakları hukuku ve altında yatan felsefenin Batı medeniyetlerince şekillendirildiğini söylemek mümkündür.“İnsan onuru”kavramı üzerine inşa edilen ve insanın yalnızca insan olmakla bu haklara sahip olacağı görüşünü temel alan insan haklarının evrenselliğine dair bu bakış açısı İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin de temelini oluşturmaktadır. Fakat bu evrenselliği temel alan görüş eleştiriden azade değildir. Bu yaklaşım, kültürel görecelik taraftarlarınca insanın kültürden bağımsız düşünülemeyeceği, dünya üzerinde farklı inanç, yaşam biçimleri ve ritüellerin ve bunlara dayalı bir değerler sisteminin bulunduğu ve evrensel bir insan hakkı kavramından söz edilemeyeceği şeklinde eleştirilere maruz kalmaktadır. Gelinen noktada, tüm otoritelerin herhangi bir itiraz yahut çekince sunmadan mutabık kaldığı“evrensel”bir insan hakkı tanımının bulunduğu söylemek güçtür. Çocuk hakları ise, insan haklarından çok daha sonra sistemli bir hal almış olup evrensel insan hakları kavramına nazaran daha çetrefil bir problemle yüz yüzedir. Bu çalışmanın amacı, söz konusu evrensellik-kültürel görecelik çatışmasının, insan haklarının ayrı bir kategorisi olarak ele alınan çocuk hakları üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Bu amaçla, çalışmanın ilk bölümünde, insan hakları düşüncesinin gelişimi ve evrensellik düşüncesine giden süreç, buna itiraz olarak da kültürel görecelik düşüncesinin teorik arka planı ve evrenselliğe yönelttiği argümanlar incelenecektir. İkinci bölümde ise, ayrı bir kategori olarak çocuk hakları mercek altına alınacak ve çocuk haklarının gelişim seyri, insan hakları içerisindeki özel konumu ve uluslararası metinler ışığında temel birtakım çocuk hakları incelenecektir. Ardından, kültürel görecelik perspektifi üzerinden, bahsi geçen bu haklar ile çatıştığı düşünülen kültürel uygulamalara ve uluslararası yargı makamlarına yansımış karar ve raporlara yer verilecektir.
Özet (Çeviri)
Discussions on the source and philosophy of human rights have been ongoing since ancient times. Today, it is possible to say that human rights law and the underlying philosophy have been shaped by Western civilizations. The view that human rights, built upon the concept of“human dignity”are inherent to humans simply by virtue of being human forms the foundation of the Universal Declaration of Human Rights. However, this perspective of universality is not without its criticisms. Proponents of cultural relativism argue that humans cannot be considered independent of culture, as there are diverse beliefs, lifestyles, and rituals around the world, each with its own value system, making the concept of universal human rights untenable. At this point, it is difficult to assert that there is an“universal”definition of human rights that all authorities have agreed upon without any objections or reservations. Children's rights, on the other hand, became systematically recognized much later than human rights and face a more complex set of issues compared to the concept of universal human rights. This study aims to evaluate the impact of the universality-cultural relativism conflict on children's rights, which are considered a separate category of human rights. To this end, the first section of the study will examine the development of human rights thought and the process leading to the concept of universality, as well as the theoretical background of cultural relativism and its arguments against universality. In the second section, children's rights will be scrutinized as a separate category, exploring the development of children's rights, their special status within human rights, and some fundamental children's rights in light of international documents. Subsequently, from the perspective of cultural relativism, the study will address cultural practices believed to conflict with these rights and decisions and reports reflected in international judicial bodies.
Benzer Tezler
- Kadının insan haklarının korunmasında kültürel görecilik ve evrensel insan hakları gerilimi: Kadın sünneti üzerinden bir tartışma
Cultural relativism and universal human rights tension in protection of the women's human rights: A debate on female genital mutilation
MERVENUR DURAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
AntropolojiHacettepe Üniversitesiİnsan Hakları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAVİ AYDIN
- İnsan haklarının evrenselliği ve kültürel görecelik
Universality of human rights and cultural relativism
EREN BÜYÜKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN EKİZ
- İnsan haklarının evrenselliğine kültürel görecilik itirazı ve tartışmayı uzlaştırma çabaları
Cultural relativist challenge to the universality of human rights and reconciliation efforts for the debate
ABDULKADİR PEKEL
Doktora
Türkçe
2022
HukukAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR SALİHPAŞAOĞLU
- Kültürel görecelilik bağlamında Avrupa'da ve Amerika'da insan haklarının mukayesesi
Human rights in Europe vs. the united states of America: A comparison in terms of cultural relativism
FURKAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİR KAYA