Yetişkin bireylerde ruh sağlığı okuryazarlığı'nın psikolojik yardım arama ve damgalama üzerine etkisi
The effect of mental health literacy on psychological help-seeking and stigma in adult individuals
- Tez No: 908627
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA GÜNDOGDU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Ruh Sağlığı Okuryazarlığı, Profesyonel Psikolojik Yardım Arama, Damgalama, Mental Health Literacy, Seeking Psychological Help, Stigma
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: KTO Karatay Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Bu çalışma yetişkin bireylerde ruh sağlığı okuryazarlığının, psikolojik yardım arama ve damgalama üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde yapıldı. Araştırma Eskişehir ilinde bir Aile Sağlık Merkezinde 18 yaş ve üzeri bireylerle 1 Mayıs- 5 Temmuz 2024 tarihleri arasında yapıldı. Araştırmanın evrenini 10429 kişi oluşturmuş olup örneklemini 500 kişi oluşturdu. Bu çalışmada veriler 'Kişisel Bilgi Formu', 'Ruh Sağlığı Okuryazarlığı Ölçeği', 'Profesyonel Psikolojik Yardım Aramaya Yönelik Tutumlar-Kısaltılmış Form' ve 'Yardım Arayan Başkalarının Damgalanma Algıları Ölçeği' kullanılarak yüz yüze aile sağlığı merkezinde toplandı. Nicel verilerde karşılarştırmada parametrik ve nonparametrik teknikler kullanıldı. Korelasyon ve Regresyon analizi kullanıldı. Katılımcıların ruh sağlığı okuryazarlığı puan ortalamasının 64.6±310.63, psikolojik yardım aramaya yönelik tutum puan ortalamasının 20.60±5.55 puan, damgalama puan ortalamasının 50,47 ± 20,89 puan olduğu belirlendi. Ruh sağlığı okuryazarlığı ile profesyonel psikolojik yardım arama tutumları arasında pozitif bir ilişki olduğu, Ruh sağlığı okuryazarlığı ile yardım arayan başkalarının damgalama algıları arasında ise negatif yönlü bir ilişki olduğu belirlendi. Ruh sağlığı okur yazarlığı puanlarının psikolojik yardım aramaya yönelik tutum puanları üzerindeki etkisinde yardım arayan başkalarının damgalanma algılamaları puanlarının aracılık modeline göre ruh sağlığı okuryazarlığı, yardım arayan başkalarının damgalama algılarını düşürürken bu durum profesyonel psikolojik yardım aramaya yönelik tutumları arttırdığı saptandı. Bu çalışma sonucuna göre ruh sağlığı okuryazarlığının damgalama algısını düşürdüğü, profesyonel psikolojik yardım aramayı artırdığı belirlenmiş olup bireylerin ruh sağlığı okur yazarlığını arttırmaya yönelik çalışmaların yapılması önerilir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted as a descriptive and correlational study to evaluate the effect of mental health literacy on psychological help-seeking and stigmatization in adult individuals. The research was conducted between May 1 and July 5, 2024, with individuals aged 18 and older at a Family Health Center in Eskişehir. The study population consisted of 10,429 individuals, and the sample size was 500. Data were collected face-to-face at the family health center using the“Personal Information Form,”“Mental Health Literacy Scale,”“Attitudes Toward Seeking Professional Psychological Help-Short Form,”and“Perceived Stigma of Help-Seeking by Others Scale.”Parametric and non-parametric techniques were used for comparison in the quantitative data. Correlation and regression analyses were performed. The average score of participants on the mental health literacy scale was 64.6 ± 310.63, the average score on attitudes toward seeking psychological help was 20.60 ± 5.55, and the average stigma score was 50.47 ± 20.89. A positive relationship was found between mental health literacy and attitudes toward seeking professional psychological help, while a negative relationship was observed between mental health literacy and the perceived stigma of help-seeking by others. Regarding the effect of mental health literacy scores on attitudes toward psychological help-seeking, the mediation model showed that perceived stigma of help-seeking by others reduced stigma, which in turn increased attitudes toward professional psychological help-seeking. According to the results of this study, mental health literacy was found to reduce stigma and increase professional psychological help-seeking. It is suggested that efforts be made to improve individuals' mental health literacy.
Benzer Tezler
- Yetişkin bireylerin ruh sağlığı okuryazarlığı düzeyi ile bağımlılık yapıcı madde kullanan bireylere yönelik tutum ve davranışlarının belirlenmesi
Determination of mental health literacy level of adult individuals and their attitudes and behaviors towards individuals who use addictive substances
SELMA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikLOKMAN HEKİM ÜNİVERSİTESİHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM MERİÇ
- Yetişkinlerde ruh sağlığı okuryazarlığı düzeyinin ve ruh sağlığı danışmanlığı aramanın önündeki engellerin incelenmesi
Investigation of adult mental health literacy level and barriers to seeking mental health counseling
EBRU BEYAZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikHaliç ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLCAN KENDİRKIRAN
- Covid-19 pandemisinde yetişkinlerdeki ruh sağlığı problemlerinin aleksitimi ile ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between mental health problems and alexithymia in the covid-19 pandemic
EMİNE CANSU ALBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİMA ELİF ERGÜNEY OKUMUŞ
- Yetişkin bireylerde tanrıya bağlanma ile ruh sağlığı arasındaki ilişkisinde ölüm kaygısı ve mutlak doğru ihtiyacının aracılık etkisinin yapısal eşitlik modellemesi ile test edilmesi
Testing the intermediary effect of fear of death and need for absolute truth on the relationship between attachment to god and mental health of adult individuals by structural equality modelling
PELİN HAZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER FARUK ŞİMŞEK
- Travmatik yas yaşantısı olan yetişkin bireylerde psikolojik sağlamlığın travma sonrası büyüme düzeyine etkisi
The effect of psychological resilience on post-traumatic growth level in adults experiencing traumatic grief
EMEK İLKE IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiTravma ve Afet Çalışmaları Uygulamalı Ruh Sağlığı Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TAMER AKER