Tuva atasözlerinde zıtlık içeren kavramlar
Contrasting concepts in Tuva proverbs
- Tez No: 908720
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DÖNE ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Atasözleri, bir toplumun dil ve kültür mirasını en açık şekilde yansıtan sözlü edebiyat ürünlerindendir ve Tuva Türklerinin atasözleri de bu bağlamda büyük bir öneme sahiptir. Tuva Türkleri, Orta Sibirya'nın güneyinde yer alan kadim bir Türk boyudur ve söz konusu çalışmada Tuva atasözlerinde zıtlık içeren kavramlar detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu çalışma Tıva Üleger Domaktar Bolgaş Çeçen Söster (2016) adlı eserden alınan atasözleri etrafında şekillenmiş olup diğer atasözleri çalışmaya sınırlılık getirmesi için dâhil edilmemiştir. Tez dört (4) ana bölümden oluşmaktadır. Tezin“Giriş”bölümünde atasözünün tanımı, Tuvaların tarihi, Tuva kelimesinin kökeni ve Türk dili içerisindeki yeri, Tuva atasözleri hakkında yapılan derlemeler ve Tuva atasözlerinden örneklere yer verilerek ana bölümlere yönelik kuramsal bir zemin hazırlanmıştır. İkinci bölümde bahsi geçen eserin içerisinden tespit edilmiş yüz bir (101) atasözü incelenmiştir. İkinci bölümü izleyen üçüncü bölümde Türk atasözleri ile eşdeğer olan Tuva atasözleri karşılaştırılarak benzerlikleriyle farklılıklarına yer verilmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise Tuva atasözlerinin kolektif hazinenin ürünleri olduğu, halk edebiyatının anlatma esasına bağlı edebî ürünlerinde evrensel ortaklıkların bulunduğu ve Tuva atasözlerinin söz varlığının değerlendirilerek semantolojik tabakada açımlanabileceği gibi birçok konu saptanmış ve“Sonuç”kısmı içerisinde değerlendirilmiştir. Çalışma, Tuva atasözlerinin dilsel yapısı, kültürel değerleri ve dünya görüşünü anlamayı hedeflemektedir. Zıtlık kavramlarının incelenmesi, Tuva kültürünün derinliklerine inme ve atasözlerinin anlam derinliğini açığa çıkarma açısından önemlidir. Modern çağda geleneksel öğelerin yeterince değerlendirilmiyor olması, toplumsal hafızayı ve kültürel mirası koruma açısından tehlike arz eder. Bu nedenle, atasözlerinin ve diğer folklor ürünlerinin modern zaman gereksinimlerine göre yeniden ele alınması gerektiği vurgulanmaktadır. Çalışma, Tuva atasözlerinin dilbilimsel ve kültürel özelliklerini anlamak için önemli bir bilimsel katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Proverbs are oral literature products that most clearly reflect a society's language and cultural heritage, and Tuva Turkish proverbs hold significant importance in this context. The Tuva Turks are an ancient Turkic group located in southern Central Siberia, and this study thoroughly examines concepts of contrast within Tuva proverbs. This study is shaped around the proverbs taken from the work titled Tıva Üleger Domaktar Bolgaş Çeçen Söster (2016) and other proverbs are not included in the study due to limitations. The thesis consists of four (4) main chapters. In the“Introduction”section of the thesis, the definition of proverb, the history of Tuvas, the origin of the word Tuva and its place in Turkish language, the compilations made about Tuva proverbs and examples of Tuva proverbs are given and a theoretical basis for the main chapters is prepared. In the second part, one hundred and one (101) proverbs identified from the aforementioned work are analyzed. In the third section following the second part, Tuva proverbs, which are equivalent to Turkish proverbs, are compared and their similarities and differences are given. In the third chapter following the second chapter, Tuva proverbs, which are equivalent to Turkish proverbs, are compared and their similarities and differences are given. In the fourth and final part, many issues such as the fact that Tuva proverbs are the products of the collective treasure, that there are universal commonalities in the narrative literary products of folk literature, and that the vocabulary of Tuva proverbs can be evaluated and explained in the semantological layer have been determined and evaluated in the“Conclusion”section. The research aims to understand the linguistic structure, cultural values, and worldview reflected in Tuva proverbs. Examining contrastive concepts is crucial for delving into the depths of Tuva culture and revealing the semantic richness of proverbs. The insufficient appreciation of traditional elements in the modern era may endanger the preservation of social memory and cultural heritage. Therefore, the study emphasizes the need to reconsider proverbs and other folklore products according to modern requirements. This work provides significant scientific contributions to understanding the linguistic and cultural features of Tuva proverbs.
Benzer Tezler
- Çağdaş Türk lehçelerinde ölüm kavramı
The concept of death of modern Turkish dialects
GULKAIYR KANZHARBEK KYZY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHİT TÜRK
- Tuva Türkçesindeki ses yansımalı sözcükler
Onomatopoeic words in Tuvan Turkish
ÇAĞLA İĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimKırklareli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKER TOSUN
- Tuva Destanlarında maddi kültür
Material culture in Tuva Epos
DİCLE DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıAhi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALAHADDİN BEKKİ
- Tuvaca Kiji-Bürüs adlı hikayenin yazı çevirimi, Türkçe çevirisi ve sözlüğü
A Tuvan story 'Kiji-Bürüs' – transcription, Turkish translation, dictionary
AYŞE ŞEYMA FINDIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Tuva Destanlarının söz varlığı
Vocabulary analysis of Tuvan Epics
EMİN ERDEM ÖZBEK
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA SAVRAN