Şah Veliyyullah Dihlevî'nin tasavvuf anlayışı
The Sufi understanding of Shah Waliullah al-Dihlawi
- Tez No: 908783
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET CAHİT HAKSEVER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 233
Özet
Bu çalışma, Bâbürlü Devleti'nin son döneminde yaşamış sufî, muhaddis ve müceddit Şah Veliyyullah Dihlevî'nin şeriat ve hakikati birleştiren tasavvufi anlayışını ve bu anlayışı fonksiyonel hale getirme çabalarını ortaya koyma amacını taşımaktadır. Dihlevî'nin tasavvuf anlayışı, modern dönemde, muhtelif İslam coğrafyalarında ortaya çıkan tecdit ve ıslah düşüncesinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Çalışmada, öncelikle Dihlevî'nin ortaya koyduğu tasavvuf doktrininin kâmil manada anlaşılması için yaşadığı dönemin sosyo-kültürel özelliklerine işaret edilmiş, yaşadığı dönemin dini, siyasi, içtimai, iktisadi ve kültürel sıkıntılarının düşünce dünyası üzerindeki etkileri üzerinde durulmuştur. Ayrıca konuyla ilgili olacak düzeyde hayatı, yetiştiği ilmî muhitlere ve telif ettiği eserler üzerinden bıraktığı ilim mirasına yer verilmiştir. Dihlevî'nin, bir tecdit ve ihya projesi olarak Kur'an ve sünnet esaslı şeriat anlayışından hareketle inşa ettiği tasavvuf doktrini çalışmanın ana omurgasını oluşturmaktadır. Bu kapsamda Dihlevî'nin tasavvuf anlayışının temelini teşkil eden kemâl nazariyesi; insanda kemâlin kaynağı, insanın kemâle erme yetisi, insanın kemâle erme unsurları ve insanda kemâlin erdeme dönüşmesi başlıkları altında ele alınmıştır. Son olarak Dihlevî'nin tecdit düşüncesinde tasavvuf anlayışının nereye oturduğu tespit edilmeye çalışılmış; ayrıca tasavvuf üzerinden ortaya koyduğu tecdit düşüncesinin/hareketinin günümüze yansımalarına değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to establish the Islamic mystic understanding (tasawwuf) of Shah Waliullah Dehlavi in regards to his approach that combines the Islamic canonical law and higher truth/wisdom. He is a sufi, a scholar of prophets' tradition (muhaddith) and scholar of renewed wisdom (reformer) in his century who lived at the last phases of the Babür empire. Dehlavi's understanding of tasawwuf that is under question, constitutes a significant part of the renewal and reformation of thought processes that has emerged in diverse muslim geographies in the modern era. Primarily, in order for Dehlavi's doctrine of tasawwuf to be fully understood, the study underscores socio-cultural features of his era, focusing on the effects of religious, political, social, economical and cultural challenges on the thought processes. Additionally, his legacy of scholarship takes place in this study with necessary attention given to his life, to his circles of scholarly learning and his book productions. Then, it deals with Dehlavi's doctrine of tasawwuf that he constructed around the central theme of ihsan (excellence) which was carried out as a renewal and revival project of canonical law of islam on the bases of Kuran and Sunnah. On this capacity, Dehlawi's theory of perfection, which constitutes the core of his understanding of Islamic mysticism is dealt within dept under the subtitles such as: the source of human perfection, human capacity for elevation to perfection, elements of reaching to perfection and the transition of perfection into values in human. Lastly, this study tries to state where this view of Tasawwuf takes place within the renewal of thought legacy. Additionally, the reflections in this present era of this movement of thought that is established upon tasawwuf is also mentioned here.
Benzer Tezler
- Şah Veliyyullah ed-Dihlevî'nin kelâmî görüşleri
Shah Wali Allah ad-Dihlawi and his theological thoughts
MEHMET İLHAN
Doktora
Türkçe
2006
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET BULUT
- Senâullah Pânîpatî ve et-Tefsîru'l-Mazharî isimli tefsirindeki metodu
Senaullah Panipati and Methodology of Quranic Exegesis in his Work Entitled 'et-Tefsiru'l-Mazhari'
BUZURMANKUL SARBAGYSHOV
- Şah Veliyyullah Dihlevî'nin Hüccetullahi'l-Bâliğa adlı eserindeki Hikmet-i Teşrî' anlayışı
The idea of Hikmat-i Taşri? in the book Hujjat Allah al-B?liga by Shah Valiyyullah Dihlaw?
ÜMİT GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS VEHBİ YAVUZ
- Şah Veliyyullah ed-Dihlevî'nin nübüvvet anlayışı
Prophethood in shah Waliyyullah Dehlewi's thoughts
ABDUL RASHİD PUTHIYA PURAYIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER ESEN