Osmanlı-İran münasebetleri (Zend Hânedânı dönemi: 1751-1794)
Ottoman-Iranian relations (Zand Dynasty period: 1751-1794)
- Tez No: 908898
- Danışmanlar: PROF. DR. FİKRET SARICAOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Nâdir Şâh'ın 1747'de öldürülmesinden sonra İran'da on iki yıl kadar süren siyasi buhran döneminde Osmanlı Devleti yaşanan taht kavgalarına karışmamış, sulh siyasetini takip etmiştir. İran saltanatı için mücadale edenler arasında Safevî soyundan gelenler, Avşarlılar, hânlar ve aşiret reisleri vardı. Bu mücadele içinde Zend aşireti de yer almıştır. Zend aşiretinin lideri Zend Kerîm Hân, şah vekili ünvanı ile 1751 yılından itibaren İran'da siyasi bir güç olarak ortaya çıkmış, rakiplerini bertaraf ederek zamanla Horasan bölgesi hariç bütün İran topraklarında egemenlik kurmuştur. Bu tez, XVIII. yüzyılın ikinci yarısında cereyan eden Osmanlı-İran ilişkilerini mercek altına almaktadır. 1751-1794 yılları arasında İran'da hüküm sürmüş olan Zend Hânedânı ile Osmanlı Devleti arasındaki münasebetlerin yoğunlaştığı siyasi ve askerî olaylara odaklanmıştır. Bu odak noktasını belirleyen unsur ise Zend Kerîm Hân'ın Osmanlı hâkimiyetindeki Bağdâd ve Basra üzerindeki emelleridir. Zendlerin Baban sancağının beylik mücadelesine müdahale etmesi, Osmanlı hâkimiyetindeki Basra'ya saldırması, diplomatik temaslar, sulh girişimleri ve İran egemenliğine giren Basra'nın geri alınması için Osmanlı Devleti'nin İran'a savaş ilanı üzerine gelişen askerî hareketlilik, çalışmanın yoğunlaştığı konular olmuştur. İki komşu devletin yaklaşık 40 yıllık inişli-çıkışlı ilişkileri Osmanlı Arşivi, dönemin kronikleri ve muhtelif dillerde yazılan telif eser ve birincil kaynaklar üzerinden olabildiğince ayrıntılı olarak ortaya incelenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
After the assassination of Nader Shah in 1747, a political turmoil lasting about twelve years ensued in Iran. During this period of struggle for the throne, the Ottoman Empire refrained from interfering and pursued a policy of peace. Those vying for power in Iran included descendants of the Safavid dynasty, the Afshars, various khans, and tribal leaders. Among these contenders was the Zand tribe. The Zand leader, Karim Khan Zand, emerged as a significant political force in Iran from 1751, holding the title of“regent of the Shah.”He gradually defeated his rivals and established dominance over almost all of Iran, except for the Khorasan region. This thesis analyzes the Ottoman-Iranian relations in the second half of the eighteenth century. It focuses on the political and military events that intensified the relations between the Zand dynasty, which ruled in Iran between 1751-1794, and the Ottoman Empire. The determining factor of this focus is the ambitions of Karim Khan Zand over Baghdad and Basra, which were under Ottoman rule. The Zands' involvement in the power struggles of the Baban Sanjak, their attack on Ottoman-controlled Basra, diplomatic contacts, peace efforts, and the subsequent Ottoman military campaign to reclaim Basra from Iranian control are central to this study. This study attempts to examine about 40 years of tumultuous relations between the two neighboring states in as much detail as possible through the Ottoman Archive records, the chronicles of the period, works written in various languages, and primary sources.
Benzer Tezler
- Osmanlı-İran ilişkilerinde serhat eyaletlerinin rolü (1722-1725)
The role of border provinces in Ottoman-Iran relations (1722-1725)
NAZLI HİLAL CİNEMRE
- Kanuni Sultan Süleyman devri Osmanlı İran münasebetleri (1520-1566)
Başlık çevirisi yok
REMZİ KILIÇ
Doktora
Türkçe
1994
TarihErciyes Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KESKİN
- 1853-56 Kırım Savaşı sırasında Osmanlı-İran münasebetleri, Osmanlı Devletine karşı Rus-İran gizli antlaşması
Ottoman-İran relationshies during the Crimea War 1853-56, Russia-İran secret treaty
İBRAHİM CANER TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
TarihAtatürk ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN ŞAHİN
- Tahran Sefiri Ali Galib Bey'in Merkezle Muhâberât Evrâkı'nın(1893-1895) transkripsiyon ve değerlendirilmesi
Tehran Ambassador Ali Galip Bey?s correspondence documents with Head Office (1893-1895)
DİLEK ŞAHİN