Geri Dön

Türk halk kültüründe baş ve baştaki uzuvlar: Siirt ve ilçeleri örneği

Head and limbs on the head in Turkish folk culture: The Example of Siirt and its districts

PDF İndir

  1. Tez No: 909833
  2. Yazar: HİLAL OTYAKMAZ AYDIN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYNUR KOÇAK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 412

Özet

İnsanın fiziki oluşumunun temel yapıtaşı olan bedene dair mitolojiden inanç sistemlerine kadar birçok düşünce dile getirilmiştir. İnsan denince akla gelen ilk husus beden üzerinde öncelikli incelenen kavramlar bedenin uzuvları olmuştur. Sembolik anlatımlara, uygulama ve inanışlara bakıldığında beden uzuvlarından öncelik verilen baş ve baştaki uzuvlardır. Dünyada her geçen yıl beden uzuvlarıyla ilgili semboller ve uygulamalar üzerinde çalışmalar yapılmakta ve bu çalışmalar beden folkloru adıyla anılmaktadır. Beden folkloru (bodylore) teriminin ilk kez 1989'da Katharine Young tarafından American Folklore Society (Amerikan Folklor Derneği)nde yapılan toplantıda kullanıldığı bilinmektedir. Dünyadaki diğer din ve kültürlerde neden baş ve baştaki uzuvlar üzerinden ritüel ve uygulamaların gerçekleştirildiği, bu uzuvların inanış ve uygulamalarda nasıl bir anlam içerdiği, sebepleri ve sonuçları temelde olmak üzere birçok sorunun cevabının verilmeye çalışılacağı bu tezde öncelikle; antropolojik, dinî, tıbbî, felsefi, psikolojik, sosyolojik, kültürel olmak üzere baş ve baştaki uzuvlara ilişkin inceleme yöntemleri ele alınmıştır. Tez, kültürün temel yapıtaşları olan inanış ve uygulama örneklerini aktardığı için kültürel inceleme içeriğini de kapsamaktadır. Bu doğrultuda örneklem olarak kadim kültürün geleneksel dokusunu, somut ve somut olmayan kültürel mirasın taşıyıcılığını ve aktarımını sağladığı için Siirt şehir merkeziyle birlikte 7 ilçesi seçilmiştir. Siirt çok kültürlü ve karma bir nüfusa sahip olduğu için baş ve baştaki uzuvlara bağlı kültürel olgular sahada gözlemlenmiştir. Bu bağlamda beden kültürünün taşıyıcılığı, koruyuculuğu, tüketiciliği, yeniden üretici olması ve işlevleri Siirt inanış ve uygulamaları üzerinden analiz edilmiştir. Saha çalışmasında elde edilen veriler, Anadolu ve Türk Dünyası'ndaki ilgili araştırmalarla desteklenmiştir. Tezde halk bilimi saha çalışmasının, yarı yapılandırılmış mülakat ve gözlem teknikleri (doğal-yapay) ile birlikte işlevsel yaklaşım tercih edilmiştir. Siirt'teki somut olmayan kültürel miras içerisinde baş ve baştaki uzuvlara dair halk inanış ve uygulamalarından unutulan veyahut yazılı kültür haline getirilemeyen (dağınık haldeki) bu değerleri, saha çalışmasıyla kayıt altına almak, sözlü kültür ortamından yazılı kültür ortamına aktararak nesiller arasındaki iletişimi sağlamak ve ileriki saha çalışmalarına örnek teşkil etmek amaçlanmaktadır.

Özet (Çeviri)

Many thoughts have been expressed from mythology to belief systems about the body, which is the basic building block of human physical formation. The first thing that comes to mind when people are mentioned is that the concepts that have been studied primarily on the body have been the limbs of the body. When looking at symbolic expressions, practices and beliefs, it is the head and limbs on the head that are given priority from the limbs of the body. Every year, studies on symbols and practices related to body parts are being carried out in the world and these studies are known as body folklore. The term body folklore (bodylore) was first used by Katharine Young in 1989 American Folklore Society It is known that it was used at a meeting held at the American Folklore Society. In this thesis, in which many questions will be tried to be answered, such as why rituals and practices are performed on the head and the limbs on the head in other religions and cultures in the world, what kind of meaning these limbs have in beliefs and practices, their causes and consequences, firstly; anthropological, religious, medical, philosophical, psychological, sociological, cultural methods of investigation on the head and limbs on the head are discussed. The dissertation also covers the content of cultural examination, as it conveys examples of beliefs and practices that are the basic building blocks of culture. In this direction, as an example, the traditional texture of ancient culture, since it provides the carrier and transmission of tangible and intangible cultural heritage Together with the city center of Siirt, 7 districts were selected. Since Siirt has a multicultural and mixed population, cultural phenomena related to the head and head limbs have been observed in the field. In this context, the carriage, protection, consumerism, reproduction and functions of physical culture have been analyzed through the beliefs and practices of Siirt. The data obtained in the field study were supported by relevant research in Anatolia and the Turkic World. In the thesis, a functional approach was preferred along with semi-structured interview and observation techniques (natural-artificial) of folk science fieldwork. Within the intangible cultural heritage in Siirt, it is aimed to record these values, which are forgotten from folk beliefs and practices about the head and limbs on the head, or which cannot be turned into written culture (scattered), through fieldwork, to ensure communication between generations by transferring them from oral culture environment to written culture environment and to set an example for future field studies.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    622457

    Türk Kültüründe Ağaç (Orman) Kültü

    The Tree (Forest) Cult in Turkish Culture

    PERVİN ERGUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Halk Bilimi (Folklor)Selçuk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PROF. DR. SAİM SAKAOĞLU

  2. Tez No

    504079

    Geleneksel dövmenin seramik yüzeylerde uygulanması (Mardin Kızıltepe örneği)

    Application of traditional tattoos on ceramic surfaces (Mardin Kızıltepe sample)

    SELMA GENÇEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    El SanatlarıSüleyman Demirel Üniversitesi

    Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. MUSTAFA GENÇ

  3. Tez No

    885893

    Türkiye radyo televizyon kurumu ve İzmir ili Menemen ilçesi örneğinde geçmişten günümüze zeybek ezgilerine asma davul eşliği

    Asma davul accompaniment to zeybek melodies from past to present: a case study of turkish radio and television corporation and Menemen district in İzmir province

    REMZİ NEHİR ÖZER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MüzikAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Geleneksel Türk Müzikleri Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ONER UZUN

    DOÇ. DR. SERKAN ÇELİK

  4. Tez No

    72186

    Çatalca merkez ve köylerinde kadın başlıkları

    Başlık çevirisi yok

    İMAM BAKIR DEMİRKUL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik Üniversitesi

    Türk Halk Oyunları Ana Sanat Dalı

    DOÇ. ŞENEL ÖNALDI

  5. Tez No

    525610

    Tek parti döneminde CHP'nin taşra örgütlenmesi ve merkez-taşra ilişkileri (1935-1945)

    Provincial organization of republican people's party (CHP) in one party period and centre-provincial relations (1935-1945)

    TÜLAY AYDIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Siyasal BilimlerKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ CENGİZ ŞAVKILI

Geri Dön