Yerli kenevir çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının tohum verimi ve kalitesi üzerine etkisi etkisi
Effect of different sowing time on seed yield and quality of native hemp varieties
- Tez No: 909926
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ KEMAL AYAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Kenevir (Cannabis sativa L.) monoik ve dioik varyeteleri bulunan endüstriyel bir lif bitkisidir. Teksil, kağıt, biyoplastik, inşaat ve yapı malzemeleri, tıp ve farmosötik ve gıda endüstrisi gibi pek çok alanda kullanılmaktadır. Kenevir yazlık ekilen bir bitkidir. Samsun ekoloji içerisinde belirlenmiş net bir ekim zamanı yoktur. Öyle ki şubat ayından haziran ayına kadar ekimler yapılmaktadır. Bu nedenle büyük verim kayıpları gözlenmektedir. Bu çalışma dört farklı ekim zamanında A1 (25.04.24), A2 (10.05.24), A3 (25.05.24) ve A4 (09.06.24) kenevirde morfolojik ve kimyasal özelliklerindeki değişimler araştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; Dişi ve erkek bitki oranları ekim zamanı uygulamalarından etkilenmemiştir. Ekim zamanı uygulaması bitki boyu üzerinde anlamlı bulunmamış olup, ortalama bitki boyu 220.5 cm olarak kaydedilmiştir. Teknik sap uzunluğu ise çok önemli bulunmuştur. Narlı çeşidi için teknik sap uzunluğu ortalaması 130.3 cm iken, Vezir çeşidinde 120 cm olarak kaydedilmiştir. Sap kalınlığı ortalamaları ise Narlı ve Vezir çeşitlerinde sırasıyla 8.64 mm ve 11.00 mm olarak kaydedilmiştir. Yaprakçık sayısı ekim zamanı uygulamalarından etkilenmiştir ve yaprakçık sayısı ortalamaları 8 - 6.7 adet arasında değişmiştir. Vezir ve Narlı çeşidinden sırasıyla 116.01 kg/da ve 77.65 kg/da tohum verimi kaydedilmiştir ve ekim zamanı uygulamalarından önemli derecede etkilenmiştir. Kuru sap verimi ortalamaları, Narlı ve Vezir çeşitlerinde sırasıyla 1398.11 kg/da ve 1517.35 kg/da olarak kaydedilmiştir. Ham protein oranları Narlı çeşidinde % 22.63 Vezir çeşidi ise %21.63, ham yağ oranları Narlı çeşidinde %29.94 Vezir çeşidinde ise %30.16 olarak kaydedilmiştir. Yağ asidi kompozisyonuda çeşitler arasında çok önemli farklılık tespit edilmiştir (p < 001). Linoleik yağ asidi ortalamaları %57.52 – 58.03, alfa linoleik yağ asidi ortalamaları %26.39 – 27.29 arasında değişmiştir. Tekli doymamış yağ asitlerinin oranı düşük çıkmıştır. Doymuş yağ asidi ortalamaları standart oranları yansıtmaktadır. Tüm değişkenler arasındaki ilişki pearson korelasyon testi ile ortaya konmuştur. Tohumluk amaçlı üretimde Nisan ayında yapılan ekimlerin daha verimli olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Hemp (Cannabis sativa L.) is an industrial fiber plant with monoic and dioic varieties. It is used in many fields such as textiles, paper, bioplastics, construction and building materials, medicine and pharmaceuticals and food industry. Hemp is a summer cultivated plant. There is no clear planting time determined in Samsun ecology. So much so that planting is done from February to June. Therefore, large yield losses are observed. This study investigated the changes in morphological and chemical characteristics of hemp A1 (25.04.24), A2 (10.05.24), A3 (25.05.24) and A4 (09.06.24) at four different planting times. According to the results; female and male plant ratios were not affected by sowing time treatments. Sowing time treatment was not significant on plant height and average plant height was recorded as 220.5 cm. Technical stem length was found to be very significant. While the average technical stem length was 130.3 cm for Narlı variety, it was recorded as 120 cm for Vezir variety. Stalk thickness averages were recorded as 8.64 mm and 11.00 mm for Narlı and Vezir varieties, respectively. The number of leaflets was affected by sowing time treatments and the mean number of leaflets varied between 8 and 6.7 pieces. Seed yields of 116.01 kg/ha and 77.65 kg/ha were recorded from Vezir and Narlı cultivars, respectively, and were significantly affected by sowing time treatments. Dry stalk yield averages were recorded as 1398.11 kg/ha and 1517.35 kg/ha for Narlı and Vezir varieties, respectively. Crude protein content was 22.63% in Narlı variety and 21.63% in Vezir variety, while crude oil content was 29.94% in Narlı variety and 30.16% in Vezir variety. There was a significant difference in fatty acid composition between the varieties (p < 001). Linoleic fatty acid averages ranged between 57.52 - 58.03%, alpha linoleic fatty acid averages ranged between 26.39 - 27.29%. The ratio of monounsaturated fatty acids was low. Saturated fatty acid averages reflect the standard ratios. The relationship between all variables was revealed by Pearson correlation test. It was observed that sowing in April was more productive in seed production.
Benzer Tezler
- Yerli kenevir çeşitlerinde azot dozu uygulamalarının lif verimi ile bazı kalite özellikleri üzerine etkisi
Effect of nitrogen dose applications on fiber efficiency and some quality properties in domestic cannamic varieties
MUSTAFA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM AYTAÇ
- Yerli ve yabancı orijinli kenevir çeşitlerinde erken ve geç hasat dönemlerinin lif verimi ve lif kalitesine etkisi
The effect of native and foreign origin hemp varieties on fiber yield and fiber quality at early and late harvest
NAZLICAN SÖNMEZIŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM AYTAÇ
- Yozgat koşullarında farklı kenevir (Cannabis sativa var. sativa L.) genotiplerinden seçilen bazı tek bitki hatlarının karakterizasyonu
Characterization of some single plant lines selected from different cannabis (Cannabis sativa var. sativa L.) genotypes in yozgat conditions
OSMAN AKDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatYozgat Bozok ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNGÖR YILMAZ
- Amasya iklim koşullarında farklı dozlarda uygulanan azot gübresinin yerli kenevir çeşidinde (Vezir 55) verim ve bazı özelliklerine etkisi
The effect of nitrogen fertilizer applied at different doses in amasya climate conditions on the production and some properties of local variety (Vezir 55)
BAHAR YAZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM AYTAÇ
- Bazı yerli kenevir (Cannabis sativa L.) genotiplerinin verim durumu ile morfolojik, fizyolojik ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield status and morphological, physiological and quality characteristics of some domestic hemp (Cannabis sativa L.) genotypes
RIZA PASLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BotanikOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM AYTAÇ