Ceditçilik bağlamında Hamza Hekimzade Niyazi'nin tiyatro eserleri üzerine tematik inceleme
Thematic analysis on Hamza Hekimzade Niyazi's theater works in the context of jadidism
- Tez No: 910107
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞUREDDİN MEMMEDLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ardahan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 449
Özet
Tez çalışmamızda Özbek edebiyatının önemli şahsiyetlerinden biri olan Hamza Hekimzade Niyazi'nin tiyatro eserleri üzerinde durulmuştur. Bu kapsamda Niyazi'nin 13 tane tiyatro eseri tarafımızdan Özbek Türkçesinden Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Daha sonrası ise aktarılan bu tiyatro eserleri metinsel bağlamları itibariyle incelenmiştir. Hamza Hekimzade Niyazi Özbek edebiyatının Cedit dönemi yazarlarındandır. Bundan dolayı eserlerinde modernleşmenin etkisi derin bir şekilde görülmektedir. Niyazi, yaşamış olduğu dönemdeki toplumsal dezenformasyona, kadın haklarına, sınıfsal farklılıklara, dini bağnazlığa dikkat çekmiş ve yazmış olduğu tiyatro eserleri ile toplumun aydınlanmasına katkı sunmaya çalışmıştır. Niyazi, diğer Ceditçiler gibi tiyatroyu toplumun ilerlemesi için bir vasıta olarak görmüştür. Niyazi'nin eserlerinde dini taassup önemli bir yer tutmaktadır. Niyazi'ye göre toplumu aydınlanmasında en büyük engellerden biri de bağnazlıktır. Niyazi bu olguya hemen hemen bütün eserlerinde yer vermiştir. Tiyatro eserlerindeki tipler genellikle kadın haklarından, kız çocuklarının okumasından ve toplumun aydınlanmasından rahatsız olan geleneksel yaşamı dinin bir emri olarak dayatan din adamlarından; toplumdaki yozlaşmayı, aile birliğinin bozulmasını bir ayrıcalık olarak gören insanlardan oluşmaktadır. Niyazi bu tipler üzerinden bir toplum sosyolojisi ortaya koyarak kötü karakterler üzerinden ve metinsel bağlamdan sembolik göndermeler yapar.
Özet (Çeviri)
In our thesis, we focused on the theater works of Hamza Hekimzade Niyazi, one of the important figures of Uzbek literature. In this context, 13 of Niyazi's theater works have been translated from Uzbek Turkish into Turkish by us. Afterwards, these transferred theater works were examined in terms of their textual context. Hamza Hekimzade Niyazi is one of the writers of the Cedid period of Uzbek literature. Therefore, the influence of modernization is deeply visible in his works. Niyazi drew attention to social disinformation, women's rights, class differences, and religious bigotry in the period he lived in and tried to contribute to the enlightenment of society with the theater works he wrote. Niyazi, like other Jadidists, saw theater as a means for the progress of society. Religious bigotry has an important place in Niyazi's works. According to Niyazi, one of the biggest obstacles to enlightening society is bigotry. Niyazi included this phenomenon in almost all his works. The characters in theater plays are generally those of clergy who are disturbed by women's rights, girls' education and the enlightenment of the society, and who impose the traditional life as an order of religion; It consists of people who see the corruption in society and the breakdown of family unity as a privilege. Niyazi puts forward a sociology of society through these types and makes symbolic references through bad characters and the textual context.
Benzer Tezler
- Impacts of climate change on tourism sector in Turkey: Challenges and future prospects
İklim değişikliğinin Türkiye turizm sektörüne etkileri: Gereksinimler ve gelecek öngörüleri
AYSUN AYGÜN
Doktora
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜZİN BAYCAN
- Sulak alanların sorunları ve rehabilitasyon önerileri: Akgöl sulak alanı
Problems of wetlands and rehabilitation proposals: Case study of Akgol wetland
DUYGU BARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE GÜL TANIK
- Tortum çayı havzasının peyzaj onarımı ve peyzaj yönetim modelinin belirlenmesi
Landscape restoration and determination of landscape management model of Tortum river
ALİ CAN KUZULUGİL
Doktora
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NALAN DEMİRCİOĞLU YILDIZ
- Low flow duration frequency curves and trend analysis
Düşük akım süre frekans eğrileri ve trend analizi
SELEN ORTA
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAFZÜLLAH AKSOY
- Azerbaycan'da Cedit hareketinin ortaya çıkışı ve Azerbaycan Ceditçileri
The emergence of Jadid movement in Azerbaijan and Azerbaijani Jadidians
ELİF KAPLAN