Hazar havzası hidrokarbon kaynaklarının uluslararası enerji arzında alternatif rolü
The alternative role of Caspian Basin hydrocarbon resources in international energy supply
- Tez No: 910231
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL KÖSE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Hazar, Enerji Arz Güvenliği, Boru Hatları, Petrol, Doğal Gaz, Caspian, Energy Supply Security, Pipelines, Oil, Natural Gas
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Hazar Havzası enerji kaynakları bakımından zengin olması nedeniyle özellikle Soğuk SavaĢın bitimi ve SSCB'nin çökmesini takiben, küresel ve bölgesel aktörlerin ilgi odağı olmuĢtur. Rusya, Ġran, Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan tarafından çevrili olan Hazar Denizi, enerji arzı çerçevesinde bir alternatif olarak görülmüĢtür. Özellikle SSCB'den bağımsızlığını kazanan Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan'ın sahip oldukları enerji kaynaklarını ihraç edebilmek ve böylece ekonomilerini kalkındırmak için yabancı Ģirketlerle çeĢitli anlaĢmalar yapmaları, bölgenin kalkınmasını hızlandırmıĢtır. Hazar bölgesinin uluslararası enerji arzında güçlü bir alternatif olması ve enerji kaynaklarının uluslararası pazarlara arzı için büyük bir potansiyelin varlığından hareketle, ilgili ülkelerin enerji varlığı, petrol ve doğal gaz boru hatları ve söz konusu hatların Hazar enerji jeopolitiğine etkisi ve kaynakların ihracı noktasında yaĢanan sıkıntılar incelenmiĢtir. Boru hatları bölgenin petrol ve doğal gazının ihraç edilmesi için hayati öneme sahiptir. Ayrıca Hazar enerji kaynaklarının Ortadoğu rezervlerine kıyasla daha az ancak Kuzey Denizi'ne kıyasla daha fazla olması bölgenin potansiyelini göstermektedir. Ek olarak bölge istikrar ve güvenlik anlamında Ortadoğu'ya nazaran daha avantajlıdır. Bu tezin amacı Hazar enerji kaynaklarının uluslararası enerji arzında alternatif rolünün tartıĢılmasıdır. Söz konusu tartıĢmaya“Hazar enerji kaynakları uluslararası enerji arzında güçlü bir alternatif olabilir mi?”sorusundan hareketle yola çıkılmıĢtır. ÇalıĢmanın, Hazar enerji kaynaklarının değiĢen enerji jeopolitiğindeki rolünün incelenmesiyle birlikte literatürde enerji çalıĢmalarına katkı sağlaması beklenmektedir. ÇalıĢmada literatür taraması ve veri analizi yöntem olarak belirlenmiĢ, ulusal ve uluslararası kuruluĢların yayımladıkları raporlar ve verilerden, bilimsel makaleler ve kitaplardan yararlanılmıĢtır. Ġncelenen verilerin ıĢığında Hazar bölgesinin enerji arzında güçlü bir alternatif olmasının muhtemel olduğu ancak değiĢen enerji jeopolitiği ve yenilenebilir enerjiye olan talebin giderek artmasıyla ekonomik alanda petrol ve doğal gaz dıĢında da yeni stratejilerin geliĢtirilmesi gerektiği vurgulanmıĢtır. Bölge ülkelerinin yeni keĢiflerle enerji yatırımlarının arttırması ve ekonomik, siyasi ve askeri araçları bir arada kullanarak denge ve istikrarı sağlamaları gerektiği belirtilmiĢtir. Bölge ülkelerinin Ģeffaf ve güvenilir bir siyaset izlemelerinin boru hatları stratejisinde önemli bir unsur olduğu, askeri güvenliğin ve istikrarın ise enerji güvenliği ile paralel ilerlediği ifade edilmiĢtir.
Özet (Çeviri)
Due to its richness in energy resources, the Caspian Basin has become the focus of attention of global and regional actors, especially following the end of the Cold War and the collapse of the USSR. Surrounded by Russia, Iran, Azerbaijan, Kazakhstan and Turkmenistan, the Caspian Sea has been seen as an alternative within the energy supply framework. Particularly, Azerbaijan, Kazakhstan and Turkmenistan, which gained their independence from the USSR, made various agreements with foreign companies to export their energy resources and thus develop their economies, which accelerated the development of the region. Considering that the Caspian region is a strong alternative in the global energy supply and has a great potential for the supply of energy resources to international markets, the energy assets of the relevant countries, oil and natural gas pipelines and the impact of these lines on the Caspian energy geopolitics and the difficulties experienced in the export of resources were examined. Pipelines are vital to the export of the region's oil and natural gas. Moreover, the fact that the Caspian energy resources are less compared to the Middle East reserves but more compared to the North Sea shows that the region has a high potential. In addition, the region has more advantages compared to the Middle East in terms of stability and security. The thesis aims to discuss the alternative role of the Caspian energy resources in the global energy supply. The discussion in question was based on the question“Can the Caspian energy resources be a strong alternative to the international energy supply?”The study is expected to contribute to energy studies in the literature by examining the role of the Caspian energy resources in the changing energy geopolitics. In the study, literature review and data analysis were determined as methods, and reports and data published by national and international organizations, scientific articles and books were used. In light of the data examined, it was emphasized that the Caspian region is likely to be a strong alternative in energy supply, but with the changing energy geopolitics and the increasing demand for renewable energy, new strategies other than oil and natural gas should be developed in the economic field. It was stated that the countries in the region should increase their energy investments with discoveries and ensure balance and stability by using economic, political and military tools together. It has been stated that the transparent and reliable policy of the countries in the region is an important element in the pipeline strategy and that military security and stability progress in parallel with energy security.
Benzer Tezler
- Küreselleşen Dünyada Hazar enerji kaynaklarının Dünya enerji pazarı içindeki konumu, küresel ve bölgesel güçlerin Hazar Havzasına yönelik politikalarının analizi
The position of Caspian Sea in the World's energy market within the globalizing World and the analysis of the policies of regional and global actors towards the energy resources of Caspian Sea
HASAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Savunma ve Savunma TeknolojileriHarp Akademileri KomutanlığıStrateji ve Stratejik Araştırmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKKI CAŞIN
- Hazar enerji kaynaklarının bölge ülkelerinin sosyal ve ekonomik gelişimine katkısı: Azerbaycan örneği
Contribution of the Caspian energy resources to the socio-economic development of regional countries: The case of Azerbaijan
MEHMET TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonomiTurgut Özal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURETTİN ALTUNDEĞER
- Three main components of Turkey's changing policy toward Central Asia after 1990: Energy, economy, culture
1990 sonrası Türkiye?nin değişen Orta Asya siyasetinin üç temel bileşeni: Enerji, ekonomi, kültür
GÖNÜL KÜÇÜKYÖRÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
Uluslararası İlişkilerDokuz Eylül ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. C.NAZIM İREM
- Avrasya bölgesinde enerji hatları ve değişen jeostratejiler
Energy lines and changing strategies in Eurasia
VÜGAR RZAYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Enerjiİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. İLKER AKTÜKÜN
- Vladimir Putin dönemi (2000 - 2008) Rusya Federasyonu'nun enerji politikaları
Vladimir Putin's era energy policies of the Russian Federation
TOLGAHAN TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Uluslararası İlişkilerHarp Akademileri KomutanlığıUlusal ve Uluslararası Güvenlik Stratejileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA HATİPOĞLU