Örgütsel bağlamda etkili liderliğin ve liderlik tarzlarının doğasını anlama: Kültürel değerler çerçevesinde bir değerlendirme
Understanding the nature of effective leadership and leadership styles in the organizational context: An Evaluation within the framework of cultural values
- Tez No: 910407
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAZLI AYŞE AYYILDIZ ÜNNÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 675
Özet
Bu araştırmada Türk iş yaşamındaki çalışan ve yöneticilerin örgütsel bağlamda etkili liderliği tanımlarken kullandıkları dinamikler ve söz konusu dinamiklerin kültürel değerlerle ilişkisi ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Tez çalışmasında nitel araştırma yöntemi benimsenerek derinlemesine mülakat tekniği kullanılmıştır. Araştırmaya ilişkin verilerin toplanması sürecinde amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi seçilmiş ve bu doğrultuda Türkiye'nin farklı bölgelerinde hizmet sektöründe çalışan ve yönetici pozisyonunda olan 30 kişi ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda araştırmanın kültürel bağlamı temsil yeteneğinin artırılması bakımından farklı bölgelerden, farklı meslek gruplarından, farklı firma ölçeklerinden ve ekonomik faaliyet sınıflarından katılımcılara ulaşılmaya çaba gösterilmiştir. Katılımcılarla yapılan görüşmelerin ardından elde edilen veriler MAXQDA 2024 programı yardımıyla nitel içerik analizine tabi tutulmuştur. Yapılan içerik analizleri sonucunda çalışan ve yöneticilerin görüşleri irdelenmiş ve belirli tema, alt tema ve kodlar altında toplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, Türk kültürel bağlamı içerisinde liderliğin en temel unsurunun motive etme olduğu görülmüştür. Türk iş yaşamı bağlamında etkili liderlerin ortaya çıkmasının temel şartı ise kriz süreçlerinin varlığı olarak gösterilmiştir. Söz konusu iki kavramın temel farkı, etkili liderin sonuç alma odaklı olmasına dayandırılmıştır. Bununla birlikte Türk kültürel bağlamı içerisinde etkili lideri tanımlayan en önemli özellik çalışanlarıyla yakından ilgilenmesi olmuştur. Ayrıca kültürel ve örgütsel bağlamda etkili liderliğin öne çıkan örnekleri etkin kriz yönetimi ile özdeşleştirilmiştir. Kültürel değer tanımının alışkanlıklar üzerinden yapıldığı ülkemizde, yardımsever olma ve birlikte hareket etme en temel kültürel değerlerimiz olarak öne çıkmaktadır. Nitekim söz konusu kültürel değerlerin örgütsel alana yansıması olarak örgütlerde yardımlaşma kültürü oluşturma ve birlikte iş görme anlayışları en temel örgüt kültürü bileşenleri olarak gösterilmiştir. Bu bağlamda kültürün belirleyicisi olduğu örgütsel bileşenlerden biri olan liderliğin, kültüre uyumu ve kültürü tanımasına büyük önem atfedilmiştir. Söz konusu ilişkinin örgütsel bağlamda etkili liderliğin oluşumunda da önemli etkileri olduğu saptanmıştır. Bu doğrultuda Türk kültürel bağlamında ortaya çıkan etkili liderlerin; kültüre uyumlu ve bölgesel alt kültürel değerlere hakim olan kişiler olmasının altı çizilmiştir. Türk etkili liderlerin, daha VII disiplinli olduğu ifade edilen diğer kültürlerdeki liderlerden en temel farkı ise otoriter ve sahiplenici bir liderlik tarzını benimsemiş olmalarıdır. Ayrıca toplumumuzdaki ataerkil yapıdan kaynaklanan söz konusu liderlik tarzlarının daha çok erkek liderler tarafından sergilendiği ve dolayısıyla toplumumuzdaki etkili liderlerin daha çok erkeklerden çıktığı ifade edilmiştir. Bu anlamda etkili liderlikte kadın erkek farkının en temel sebepleri arasında; toplumsal ataerkil yapı, kadın ve erkek arasındaki düşünce yapısı farkı ve kadının daha duygusal bir varlık oluşu öne çıkmıştır. Araştırma sonuçlarının işaret ettiği bu bulgular ışığında konuyla ilgilenen araştırmacılara ve uygulamacılara yön verebilecek öneriler geliştirilmiş ve Türkiye'de örgütsel bağlamda etkili liderlik davranışının doğasına ve dinamiklerine yönelik kapsamlı bir tematik gösterim sunulmuştur. Bu bağlamda mevcut ve potansiyel liderlere, Türk kültürü bağlamında etkili liderlik davranışlarını ve tarzlarını anlama ve değerlendirme imkânı sunulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler; Liderlik, Etkili Liderlik, Örgütler, Kültürel Değerler, Türk Kültürü
Özet (Çeviri)
This study attempts to reveal the dynamics used by employees and managers in Turkish business life when defining effective leadership in an organizational context and the relationship between these dynamics and cultural values. In the thesis study, a qualitative research method was adopted and an in-depth interview technique was used. In the process of collecting data related to the research, maximum diversity sampling was selected from purposeful sampling methods and interviews were conducted with 30 people working in the service sector and in managerial positions in different regions of Turkey. In this context, efforts were made to reach participants from different regions, different professional groups, different company sizes and economic activity classes in order to increase the ability of the research to represent the cultural context. The data obtained after the interviews with the participants were subjected to qualitative content analysis with the help of the MAXQDA 2024 program. As a result of the content analysis, the opinions of employees and managers were examined and collected under certain themes, sub-themes and codes. According to the results of the research, it was seen that the most basic element of leadership in the Turkish cultural context is motivation. In the context of Turkish business life, the basic condition for the emergence of effective leaders is shown as the existence of crisis processes. The basic difference between the two concepts in question is based on the effective leader being focused on getting results. However, the most important feature that defines an effective leader in the Turkish cultural context is that he/she is closely interested in his/her employees. In addition, prominent examples of effective leadership in the cultural and organizational context are identified with effective crisis management. In our country, where the definition of cultural values is made through habits, being helpful and acting together stand out as our most basic cultural values. Indeed, as a reflection of the cultural values in question in the organizational field, creating a culture of cooperation in organizations and working together are shown as the most basic organizational culture components. In this context, great importance has been attached to the adaptation of leadership, which is one of the organizational components determined by culture, and its recognition of culture. It has been determined that the relationship in question also has important effects on the formation of effective leadership in the organizational context. In this direction, it has been emphasized that effective leaders who emerge in the Turkish cultural IX context are people who are compatible with culture and have mastered regional sub-cultural values. The most fundamental difference between effective Turkish leaders and leaders in other cultures who are said to be more disciplined is that they have adopted an authoritarian and possessive leadership style. It has also been stated that the leadership styles in question, which stem from the patriarchal structure in our society, are mostly exhibited by male leaders and therefore, effective leaders in our society are mostly men. In this sense, the most fundamental reasons for the difference between women and men in effective leadership are the social patriarchal structure, the difference in the mentality of women and men, and the fact that women are more emotional beings. In light of these findings indicated by the research results, suggestions that can guide researchers and practitioners interested in the subject were developed and a comprehensive thematic display was presented regarding the nature and dynamics of effective leadership behavior in the organizational context in Turkey. In this context, an attempt was made to provide current and potential leaders with the opportunity to understand and evaluate effective leadership behaviors and styles in the context of Turkish culture. Keywords; Leadership, Effective Leadership, Organizations, Cultural Values, Turkish Culture
Benzer Tezler
- Liderlik tarzlarının bağlılık, tatmin ve işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel güvenin aracılık rolü: Yiyecek ve içecek departmanları çalışanları üzerinde bir araştırma
The mediator role of organizational trust in the effect of leadership styles to commitment, satisfaction and intention to leave: A research in employees of food and beverage departmants
ALEV SÖKMEN
Doktora
Türkçe
2021
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İRFAN YAZICIOĞLU
- ФОРМУВАННЯ ЛІДЕРСЬКОЇ КОМПЕТЕНТНОСТІ В МАЙБУТНІХ КЕРІВНИКІВ-ЖІНОК ЗАГАЛЬНООСВІТНІХ ЗАКЛАДІВ ТУРЕЧЧИНИ
Türkiye'de genel eğitim kurumlarında gelecekteki kadın yöneticilerinde liderlik yetkinliğinin oluşturulması
AHMET YILDIRIM
Doktora
Ukraynaca
2021
Eğitim ve ÖğretimCherkasy National UniversityEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TYMOFİİ DESİATOV
- Leaders' impact on employee well being during the COVID-19 pandemic: A leader-centric perspective
COVID-19 pandemisi sırasında liderlerin çalışan refahı üzerindeki etkisi: Lider merkezli bir bakış açısı
CEM GEZGİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İşletmeİstanbul Bilgi ÜniversitesiÖrgüt Psikolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GERGELY CZUKOR
- Yöneticilerin liderlik tarzlarının örgütsel değişim üzerindeki etkisi: Antalya ili beş yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama
Effect of leadership styles of managers on organizational change: Practice in five star hotels in Antalya
GÜRKAN ALAGÖZ
Doktora
Türkçe
2016
TurizmAkdeniz ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CÜNEYT ÇETİN
- Liderlik tarzlarının hemşirelerde iş doyumuna etkisinin meta analiz yöntemiyle incelenmesi
Examination of the effect of leadership styles on job satisfaction in nurses by meta-analysis method
TANGÜL AYTUR ÖZEN
Doktora
Türkçe
2023
HemşirelikAkdeniz ÜniversitesiHemşirelikte Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ KANTEK