Marzubân-nâme tercümesi adlı eserin isim söz varlığının incelemesi
Analysis of the lexical items in the work titled 'Marzubân-nâme tercümesi'
- Tez No: 910722
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜLYA GÖKÇE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Eski Anadolu Türkçesi, isim söz varlığı, Marzubân-nâme Tercümesi, Old Anatolian Turkish, lexical items, Marzubân-Nâme Tercümesi
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 261
Özet
ÖZET Marzubân-Nâme Tercümesi Adlı Eserin İsim Söz Varlığının İncelemesi Kahveci, Selen Yüksek Lisans, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Tez Danışmanı: Doç. Dr. Hülya Gökçe Kasım, 2024 Bu çalışma, Marzubân bin Rüstem tarafından yazılan, Sadrid'dün Şeyhoğlu tarafından tercümesi yapılan Marzubân-nâme Tercümesi adlı eserin tematik isim söz varlığının incelenmesini içermektedir. Çalışmanın“Giriş”bölümünde amaç, yöntem, sınırlılıklar belirtilmektedir ve eserin ait olduğu dönem olan Eski Anadolu Türkçesi dönemi hakkında, Eski Anadolu Türkçesi eserleri ve Marzubân-nâme Tercümesi hakkında bilgiler yer almaktadır. Çalışmada, söz varlığının incelendiği birinci bölümde“Özel Ad Bilgisi”genel başlığı altında 38 alt başlığa ayrılarak isim söz varlığı incelenmiştir. İkinci bölüm olan“Konularına Göre Adlar”genel başlığında ise 98 alt başlıkta eserin isim söz varlığı incelenmiştir. Üçüncü bölüm olan“Tablolar ve İstatistiksel Veriler”başlığında eserde geçen kelimelerin kökenleri ile ilgili bilgi verilmiş ve bu bilgiler tablo şeklinde gösterilmiştir.“Değerlendirme ve Sonuç”bölümünde ise incelenen veriler doğrultusunda elde edilen bulgular ortaya konmuştur. Tezin son bölümünde ise tez çalışmasında yararlanılan kaynaklar“Kaynaklar”bölümünde yer almaktadır. Bu çalışma, Marzubân-nâme Tercümesi'nin isim söz varlığını inceleyerek, eserin dilsel yapısını ve dönemin toplumsal değerlerini ortaya koymuştur. Eserin dilinde Arapça kökenli kelimelerin belirgin bir şekilde fazla olması, dönemin kültürel ve dini etkilerini yansıtmaktadır. Kullanılan kelimeler, toplumsal yapının gelişimini, değer yargılarının evrimini ve iletişim ağlarının genişlemesini gösterirken, eserdeki ahlaki temalar olan“adalet”ve“dostluk”gibi kavramların günümüzde de geçerliliğini koruduğu görülmüştür. Ayrıca, eserin dilindeki soyut ve somut kavramların dağılımı, toplumsal yapının dinamiklerini ve dilin gelişim süreçlerini anlamamıza katkı sağlamaktadır. Bu bulgular, dilin tarihsel ve kültürel sürekliliğini vurgulamakta ve bu tür eserlerin hem dil hem de kültür açısından önemli kaynaklar olduğunu ortaya koymaktadır. vi
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Analysis Of The Lexical Items In The Work Titled“Marzubân-Nâme Tercümesi”Kahveci, Selen Master's Thesis, Department of Turkish Language and Literature Thesis Advisor: Assoc. Prof. Dr. Hülya Gökçe November 2024 This study examines the thematic lexical items of the work titled“Marzubân-Nâme Tercümesi”written by Marzubân bin Rüstem and translated by Sadrid'dün Şeyhoğlu. The introduction outlines the purpose, methodology, and limitations of the study, providing information about the Old Anatolian Turkish period to which the work belongs, as well as details about Old Anatolian Turkish texts and the“Marzubân-Nâme Tercümesi.”In the first section of the study, the lexical items are analyzed under the main headings of“Proper Noun Information and Linguistic Elements”, divided into 38 subsections. The second section, titled“Names According to Their Topics”examines the work's lexical items in 98 subsections. The third section,“Tables and Statistical Data”presents information regarding the origins of the words in the text, displayed in table format. In the Evaluation and Conclusion section, findings derived from the analyzed data are discussed. In the final section of the thesis, the sources utilized in the research are listed in the“Bibliography”section. This study examines the lexical vocabulary of Marzubân-nâme Tercümesi, revealing the linguistic structure of the work and the social values of the period. The prominence of Arabic-origin words in the language of the work reflects the cultural and religious influences of the time. The words used indicate the development of the social structure, the evolution of value judgments, and the expansion of communication networks, while the moral themes in the work, such as“justice”and“friendship,”are found to still hold relevance today. Additionally, the distribution of abstract and concrete concepts in the language of the work contributes to our understanding of the dynamics of the social structure and the processes of linguistic development. These findings emphasize the historical and cultural continuity of viii language and highlight the significance of such works as important resources in both linguistic and cultural terms.
Benzer Tezler
- Nüzhet Efendi Cevâhirü'l-hikem (İnceleme-tenkitli metin)
Nüzhet Efendi Cevâhirü'l-hikem (Research-text with critique)
RAMAZAN DURAN
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL ÇEÇEN
- Terceme-i Fâkihetü'l-Hulefâ (Murâd-Bahş-ı Edânî vü E'âlî) inceleme-metin-dizin
Terceme-i Fâkihetü'l-Hulefâ (Murâd-Bahş-i Edânî vü E'âlî) analysis-text-index
MURAT HASANOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GENCAY ZAVOTÇU
- Şeyhoğlu Mustafa'nın Marzubân-nâme Tercümesi ile Kul Mes'ud'un Kelile ve Dimne Tercümesi'nde geçen ikilemeler
Reduplications in Şeyhoglu Mustafa's Translation of Marzubân-nâme and Kul Mes'ud's Translation of Kelile and Dimne
ATİKE KARAOĞLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiYeni Türk Dili Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN ÇELİK
- Marzuban-name metninde geçen hayvan tasvirleri üzerine bir inceleme
An analysis of the animal motifs in the Marzuban-name
BANU ÖZER GRIFFIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİM ÖNDER
- Marzubân-nâme tercümesi üzerine kültürdilbilimi incelemesi
A review of cultural linguistics on the translation of Marzuban-name
SENA NUR DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİMET KARA KÜTÜKÇÜ