Dünyada varlık fonu uygulamaları ve Türkiye Varlık Fonu'nun kamu mali sistemine etkilerinin incelenmesi
Examining wealth fund applications in the world and the effects of Türkiye Wealth Fund on the public financial system
- Tez No: 911824
- Danışmanlar: PROF. DR. BİROL KOVANCILAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Ulusal Varlık Fonları, Türkiye Varlık Fonu, Kamu Mali Sistemi, Şeffaflık, Hesap Verebilirlik, Denetim, Santiago Prensipleri, Ekonomik İstikrar, Stratejik Yatırım, Sovereign Wealth Funds, Türkiye Wealth Fund, Public Financial System, Transparency, Accountability, Audit, Santiago Principles, Economic Stability, Strategic Investment
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maliye Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 392
Özet
Bir ülkenin sahip olduğu çeşitli finansal kaynakları (genellikle doğal kaynak gelirleri, döviz rezervleri veya bütçe fazlaları gibi) uzun vadeli yatırımlarda değerlendirmek ve ülkenin ekonomik istikrarına katkı sağlamak amacıyla oluşturulan ulusal varlık fonları (UVF), son yıllarda küresel ekonomide giderek daha önemli bir rol üstlenmeye başladığı görülmektedir. Ülkelerin ekonomik kalkınma stratejilerinde ve uluslararası yatırım politikalarında kritik bir konuma gelen yeni nesil finansal araçların, yakın zamandaki önemli örneklerinden birisi de Türkiye Varlık Fonu (TVF) olmuştur. Çalışmanın temel amacı, dünya genelindeki ulusal varlık fonu uygulamalarını inceleyerek, TVF'nin Türkiye'nin kamu mali sistemine olan etkilerinin araştırılması ve bu etkileşime olumlu katkı sağlayacak önerilerin elde edilmesidir. Çalışma, ulusal varlık fonlarının tarihsel gelişimini, yapılarını ve işleyişlerini ele alarak, küresel ekonomideki rolünü ve önemini ortaya koymayı hedeflemektedir. Araştırmanın bir diğer amacı da TVF'nin kuruluş sürecini, amaçlarını, yönetim yapısını ve faaliyetlerini detaylı bir şekilde inceleyerek, fonun Türkiye ekonomisindeki yerini ve olası etkilerini değerlendirmektir. Bu bağlamda, TVF'nin diğer ülkelerdeki başarılı varlık fonu örnekleriyle karşılaştırılması yapılarak, fonun güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın sonuncu ve nihai hedefi, TVF'nin Türkiye'nin kamu mali sistemine olan etkilerini çeşitli açılardan incelemektir. Bu kapsamda, fonun makroekonomik göstergeler, para ve maliye politikaları (kamu harcamaları, gelirleri ve borçlanma) etkileri üzerinde durulmuştur. Ayrıca, TVF'nin şeffaflık, hesap verebilirlik ve denetim mekanizmaları açısından değerlendirilmesi yapılarak, fonun kamu mali yönetimi üzerindeki olası riskleri ve fırsatları ortaya konulmaktadır. Bu sayede, TVF'nin Türkiye ekonomisine katkısını artırmak ve olası olumsuz etkilerini minimize etmek için öneriler sunulması hedeflenmektedir. Çalışma, üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, ulusal varlık fonlarının tarihsel gelişimi, amaçları ve küresel krizler bağlamındaki rolü ele alınırken, ikinci bölümde dünya genelindeki varlık fonu uygulamaları, başarı kriterleri ve uluslararası standartlar değerlendirilmektedir. Son bölümde ise TVF detaylı bir şekilde incelenmekte, kuruluşundan organizasyon yapısına, finansal ilkelerinden portföy yönetimine kadar birçok yönü ele alınmakta ve TVF'nin kamu mali sistemine etkileri incelenmektedir. Çalışma sonucunda elde edilen veriler, Türkiye Varlık Fonu'na yönelik yaklaşımların ön yargılardan arındırılmış, ancak eleştirel bir perspektifle değerlendirilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Çalışmada, İbn-i Haldun'un“Mukaddime”eserinde geliştirdiği“asabiye”kavramı çerçevesinde şekillenen iktidar analizi göz önünde bulundurularak, siyasi gücün zaman içerisinde yozlaşma riski dikkate alınmıştır. Bu nedenle her türlü olasılığın değerlendirilmesi ve ihtiyaç duyulan önlemlerin uygulamaya geçirilmesi ihtiyacı vurgulanmıştır. Araştırma,“sızan kova”metaforunda olduğu gibi, TVF'ye yöneltilen yapıcı eleştirilerin ve katkıların, mevcut belirsizlikleri ve sorunları aşamalı olarak gidereceği öngörüsünü sunmaktadır. Bu metafor, kovaya eklenen temiz suyun, içindeki bulanıklığı zamanla azaltması gibi, Fona yapılacak olumlu katkıların da mevcut sorunları ve Fona yöneltilen eleştirileri sonlandırma (veya azaltma) potansiyeline işaret etmektedir. Bu çerçevede, çalışmanın sonuçları, Türkiye Varlık Fonu'nun gelişimi ve iyileştirilmesi sürecinde hem yapıcı bir yaklaşımın benimsenmesi hem de potansiyel risklere karşı ihtiyatlı olunması gerektiğini vurgulamaktadır. Bu dengeli yaklaşım, Fonun uzun vadeli başarısı ve ülke ekonomisine olan katkısının optimizasyonu açısından kritik öneme sahiptir. Araştırma kapsamında ele alınan ve sistematik bir şekilde sunulan önerilerin hayata geçirilmesi halinde, TVF'nin ülke ekonomisine kayda değer katkılar sağlama potansiyeline sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Bu öneriler, fonun yönetişim yapısının güçlendirilmesi, denetim, şeffaflık ve hesap verebilirlik mekanizmalarının iyileştirilmesi, risk yönetimi stratejilerinin geliştirilmesi ve uluslararası standartlara uyumun artırılması gibi kritik konuları kapsamaktadır. Buna karşın önerilen iyileştirmelerin uygulanmaması durumunda, Fonun Türkiye'nin kamu mali sistemi üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratma riski taşıdığı da çalışmada vurgulanmaktadır. Bu bağlamda, Türkiye'nin geçmiş deneyimlerinden ders alınması ve kamu mali yönetiminde yaşanmış olan sorunların tekrarlanmaması gerektiği vurgulanmıştır. Dolayısıyla, TVF'nin başarısı ve ülke ekonomisine olası katkısı, büyük ölçüde çalışmada önerilen reformların etkin bir şekilde uygulanmasına ve fonun sürekli olarak iyileştirilmesine bağlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Sovereign wealth funds, established to invest some of a country's financial resources (typically revenues from natural resources, foreign exchange reserves, or budget surpluses) in long-term investments and contribute to the country's economic stability, have been seen to play an increasingly important role in the global economy in recent years. Turkey Wealth Fund (TWF) has been one of the recent significant examples of these new generation financial instruments, which have gained a critical position in countries' economic development strategies and international investment policies. The main purpose of this study is to examine sovereign wealth fund practices worldwide, investigate the effects of TWF on Turkey's public financial system, and obtain suggestions that will contribute positively to this interaction. The study aims to reveal the role and importance of these financial instruments in the global economy by addressing the historical development, structures, and functioning of sovereign wealth funds. Another aim of the research is to evaluate the place and potential effects of the fund in the Turkish economy by examining in detail the establishment process, objectives, management structure, and activities of TWF. In this context, it is aimed to determine the strengths and weaknesses of the fund by comparing TWF with successful sovereign wealth fund examples in other countries. The final goal of the study is to examine the effects of TWF on Turkey's public financial system from various aspects. In this context, the effects of the fund on macroeconomic indicators, monetary and fiscal policies (public expenditures, revenues, and borrowing) are emphasized. In addition, TWF is evaluated in terms of transparency, accountability, and audit mechanisms, revealing the potential risks and opportunities of the fund on public financial management. Thus, it is aimed to provide suggestions to increase TWF's contribution to the Turkish economy and minimize its possible negative effects. The study consists of three main sections. In the first section, the historical development of sovereign wealth funds, their purposes, and their role in the context of global crises are discussed. The second section evaluates sovereign wealth fund practices worldwide, success criteria, and international standards. In the final section, TWF is examined in detail, covering many aspects from its establishment to organizational structure, from financial principles to portfolio management, and the effects of TWF on the public financial system are analyzed. The data obtained as a result of the study reveal the necessity of evaluating the approaches towards Turkey Wealth Fund with a critical perspective, free from prejudices. In the study, considering the power analysis shaped within the framework of the concept of“asabiye”developed by Ibn Khaldun in his work“Muqaddimah,”the risk of political power corruption over time has been taken into account. Therefore, the need to evaluate all possibilities and implement the necessary measures has been emphasized. The research presents the prediction that constructive criticisms and contributions directed to TWF will gradually eliminate current uncertainties and problems, as in the“leaky bucket”metaphor. This metaphor points to the potential of positive contributions to the Fund to end (or reduce) current problems and criticisms directed at the Fund, just as clean water added to the bucket gradually reduces the turbidity inside. In this framework, the results of the study emphasize that both a constructive approach should be adopted and caution should be exercised against potential risks in the development and improvement process of Turkey Wealth Fund. This balanced approach is critical for the long-term success of the Fund and the optimization of its contribution to the country's economy. It has been concluded that TWF has the potential to make significant contributions to the country's economy if the recommendations addressed and systematically presented within the scope of the research are implemented. These recommendations cover critical issues such as strengthening the fund's governance structure, improving audit, transparency and accountability mechanisms, developing risk management strategies, and increasing compliance with international standards. On the other hand, the study also emphasizes that if the proposed improvements are not implemented, the Fund carries the risk of creating serious negative effects on Turkey's public financial system. In this context, it has been emphasized that lessons should be learned from Turkey's past experiences and problems experienced in public financial management should not be repeated. Therefore, it has been concluded that the success of TWF and its potential contribution to the country's economy largely depend on the effective implementation of the reforms proposed in the study and the continuous improvement of the fund.
Benzer Tezler
- Dünyada varlık fonu uygulamalarının incelenmesi ve Türkiye Varlık Fonu'nun kuruluş amacının bu uygulamalar çerçevesinde değerlendirilmesi
Investigation of asset fund applications in the world and the purpose of foundation of Turkey Wealth Fund evaluated in this applications framework
SALİH ÇAP
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MaliyeAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYDAR LÜTFÜ EJDER
- Türkiye Varlık Fonu'na aktarılan kamu bankaları ve performansları
Public banks transferred to Türkiye Wealth Fund and their performances
İLHAMİ GİRAY ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BankacılıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AFŞİN ŞAHİN
- Dünyada ve Türkiye'de varlık fonu uygulamaları
Wealth fund applications in the world and in Turkey
EBRAR CEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYHAN TAŞ
- Dünyada ve Türkiye'de varlık fonu uygulamaları
Asset fund applications in the world and in Turkey
NUREVŞAN KUÇLU
- Türkiye ve Dünya'da varlık fonu ve bağımsız denetiminin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Comparative investigation of sovereign wealth fund and independent audit Turkey and the World
MUSTAFA GÖRÜCÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeBilecik Şeyh Edebali Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ARI