Erzurum ekolojik koşullarında bazı patates (Solanum tuberosum L.) çeşitlerinin performanslarının belirlenmesi
Determination of performances of some potato (Solanum tuberosum L.) varieties in erzurum ecological conditions
- Tez No: 912665
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDOĞAN ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 47
Özet
Amaç: Patates, Türkiye için gıda ve ekonomik fayda sağlaması yönleri stratejik ürünlerden biridir. Ancak iyi adapte olmuş ve verimli çeşitlerin eksikliği ülke için bir üretim problemidir. Dolayısıyla, yüksek verim potansiyeline sahip ve yerel çevre koşullarına uygun bu tür çeşitlerin değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Bu nedenle araştırma, Erzurum ili gibi yüksek rakımlı bölgelere uygun, iyi agronomik özelliklere sahip patates çeşitlerinin seçilmesi amacıyla 2022 yılında yürütülmüştür. Yöntem: Araştırmada bitki materyali olarak geliştirilen 7 yerli (Bahar, Kaya, Kafkas, Petek, Taş, Ayaz, Deniz) ve 5 yabancı orjinli (Pomqueen, Alegria, Marabel, Agria ve Marfona) olmak üzere 12 patates çeşidi kullanılmıştır.“Tesadüf Blokları”deneme deseninde göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Bulgular: Çalışmanın sonuçları, patates çeşitlerinin tüm değişkenleri önemli ölçüde etkilediğini ortaya koymuştur. Deneme yılındaki (2022) verilere göre en fazla bitki boyu Kaya ve Pomqueen (85,5 ve 86,6 cm), ana sap sayısı Kaya (6,1 adet), Marabel (5,9 adet) ve Agria (5,7 adet), ocak başına yumru sayısı Ayaz (17,5 adet) ve Alegria (14,0 adet), ocak başına ve toplam yumru verimi Petek (1287,1 g ve 5251,5 kg/da) çeşitlerinde tespit edilmiştir. Toplam yumru verimi bakımından Alegria (4497,5 kg/da) ve Kaya (4441,0 kg/da) çeşitleride ön plana çıkmıştır. Kalite kriteri göz önüne alındığında en fazla özgül ağırlık (1,098 ve 1,097 g/cm3), kuru madde (%23,43 ve 23,23) ve nişasta oranları (%17,6 ve 17,4) sırasıyla Pomqueen ve Kaya çeşitlerinden elde edilmiştir. Yine, Ayaz (1,094 g/cm3, %22,67 ve 16,9), Bahar ve Petek (1,093 g/cm3, %22,33 ve 16,5) çeşitlerinde özgül ağırlık, kuru madde ve nişasta içerikleri yüksek bulunmuştur. Diğer taraftan en yüksek protein oranına Ayaz ve Agria çeşitleri (sırasıyla %12,5 ve 12,4) birlikte sahip olmuşlardır. Sonuç: Araştırma, bölgeye adaptasyonu iyi, verimli ve kaliteli durumda bulunan özellikle Marfona ve Agria gibi çeşitlere göre, geliştirilmiş yerel çeşitlerden Petek ve Kaya'nın yanı sıra Ayaz ve Bahar gibi çeşitlerin, tercih edilmesi durumunda tescil edilmiş yabancı orijinli çeşitlerden ise Alegria ve Pomqueen çeşitlerinin umut verici olduğunu ortaya koymuştur. Sonuçta, yüksek rakımlı ve benzer agro-ekolojiye sahip bölgelerdeki üreticilere en yüksek toplam yumru verimi ve kalite için bu çeşitleri tercih etmeleri tavsiye edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Purpose: Potato is one of Türkiye's strategic crops regarding food and economic benefits. However, the need for well-adapted and productive varieties is a production problem for the country. Therefore, evaluating such varieties with high yield potential and suitable for local environmental conditions is essential. Thus, this study was conducted to select potato varieties with good agronomic characteristics suitable for high-altitude regions such as Erzurum province in 2022. Therefore, considering the yield potential, especially local Petek and Kaya and standard varieties Alegria and Marabel were promising and recommended to growers in regions with high altitudes and similar agroecology. Method: In the study, 12 potato varieties, seven local (Bahar, Kaya, Kafkas, Petek, Taş, Ayaz, Deniz) and five fixed (Pomqueen, Alegria, Marabel, Agria, and Marfona) were used as plant material. It was established according to the“Randomized Blocks”experimental design with three replications. Findings: The study's results revealed that the cultivars significantly affected all the variables. According to the data of the experimental year (2022), the highest was determined plant height in Kaya and Pomqueen (85,5 and 86,6 cm), number of main stems in Kaya (6,1 pieces), Marabel (5,9 pieces) and Agria (5,7 pieces), number of tubers per hill in Ayaz (17,5 pieces) and Alegria (14,0 pieces), total and per hill tuber yield in Petek. Total tuber yield was highest in Alegria (4497,5 kg ha-1) and Kaya (4441,0 kg ha-1) varieties. Considering the quality criteria, the highest specific gravity (1,098 and 1,097 g/cm3), dry matter (23,43 and 23,23%) and starch ratios (17,6 and 17.4%) were obtained from Pomqueen and Kaya varieties, respectively. Also, Ayaz (1,094 g/cm3, 22,67% and 16,9%), Bahar and Petek (1,093 g/cm3, 22.33% and 16.5%) varieties had high specific gravity, dry matter and starch contents. On the other hand, Ayaz and Agria varieties (12,5% and 12,4%, respectively) had the highest protein content. Results: The study revealed that, compared to standard varieties such as Marfona and Agria, which are well adapted to the region, productive and of good quality, improved local varieties such as Petek and Kaya, Ayaz and Bahar, and, if preferred, Alegria and Pomqueen, which are registered varieties of foreign origin, are promising. As a result, it was recommended that growers in regions with high altitude and similar agro-ecology should prefer these varieties for the highest total tuber yield and quality.
Benzer Tezler
- Bazı patetes çeşitlerinin Erzurum ekolojik koşullarına adaptasyonu verim ve verim unsurları üzerinde bir araştırma
Başlık çevirisi yok
TAHSİN KARADOĞAN
- Erzurum ekolojik koşullarında bazı glayöl çeşitlerinde farklı dikim zamanlarının çiçek verim ve kalitesi üzerine etkileri
Effect on quality and flower yield of different cultivate times under Erzurum ecological conditions
ELİF AKPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAHYA BULUT
- Erzurum ekolojik koşullarında bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annus L.) çeşitlerinin adaptasyonu ve tarımsal özelliklerinin belirlenmesi
Determination of performances and agronomic properties of some oilseed sunflower (Helianthus annus L.) cultivars under erzurum ecological conditions
FIRAT SEFAOĞLU
- Erzurum koşullarında bazı alabaş (Brassica oleracea Var. Gongylodes) çeşitlerinin yetiştirme periyotlarının belirlenmesi
Determination of growing periods of some kohlrabi (Brassica oleracea Var. Gonglodes) cultivars in Erzurum conditions
VESİLE KARAÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatAtatürk ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTAN YILDIRIM