İlk dönem cumhuriyet romanlarında kültürel ve siyasal kaynaklar (1923-1950)
Cultural and political sources in early republican novels
- Tez No: 913614
- Danışmanlar: PROF. DR. BAKİ ASİLTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 567
Özet
Bir milletin tarihinden, gelenek göreneklerine, giyiminden eğlencesine kadar geniş bir yelpazeyi barındıran kültür; bir bakıma onun genlerinin kodlarını teşkil eder. Toplumun tarihsel süreçte gerek kendi içinde gerek diğer devletlere karşı takındığı siyasî tutum da bu genlerin sosyal hayat içerisinde dönüştüğü yaşantıyı göstermesi bakımından kültürün tamamlayıcısı durumundadır. Bu bağlamda bir millet hakkında malumat sahibi olunmak istendiğinde başvurulacak iki temel kaynak kültür ve siyasettir. Kültürün taşıyıcısı olarak tanımlanan dil, edebiyatın ana malzemesidir. Gerçekliğin sanatçının muhayyilesinde işlenmesiyle oluşturulan edebî metinler, kurgusal yapılarına rağmen toplumun yaşantısından izler taşırlar. Bazı eserlerde bu izleri tespit etmek çok kolayken bazı metinlerde izler çok silik olabilmektedir. Özellikle modern ve postmodern edebiyatta eser-gerçeklik bağı biraz daha güç kurulabilmektedir. Genellikle milletlerin hayatlarının dönüm noktalarında veya bu dönemlere yakın süreçlerde ortaya konmuş olan eserlerde toplumun hayatından izler bulmak daha kolaydır. Hatta bu dönemlere ait eserlerin bazıları âdeta toplum hayatının kaynaklarının mahzeni konumundadır. Bu kaynaklara ulaşabilmek adına bu eserlerin değerlendirilmesi faydalı olacaktır. Cumhuriyet'in ilk yılları Türk milleti için önemli bir dönemi ifade eder. Kurtuluş Savaşı'nın ardından devlet ve millet toparlanma evresine girer. Yeni kurulan Cumhuriyet'in değerleri yerleştirilmeye çalışılır. İçerde ve dışarda güçlü olmak için çalışmalar yapılır. Aynı zamanda geçmişle hesaplaşma, geleceğe bu doğrultuda yön verme çabası her alanda kendini hissettirir. Bu dönem yazılan eserler de toplum yaşantısını yansıtması bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Biz de bu gerçekliği göz önünde tutarak tezimizde Cumhuriyet'in ilk dönem (1923-1950) romanlarının kültürel ve siyasal kaynaklarını analiz etme yoluna gittik. İncelenen romanlar doğrultusunda hem dönemin hem de yakın tarihin kültürel ve siyasal kaynakları tespit edilmiş, yapılan değerlendirme neticesinde yazarların genellikle ortak bir çerçeve çizdikleri görülmüştür. Romanların çoğunda II.Abdülhamit Dönemi'nden başlanıp 1940'lı yıllara kadar getirilen bir gerçekliğin kurgulandığı ve eserlerin kültürel ve siyasal kaynak adına zengin bir yapı teşkil ettiği ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
Culture, which encompasses a wide range of elements from a nation's history, traditions, attire, to its entertainment, in a sense constitutes the genetic codes of that nation. The political stance adopted by a society both internally and towards other states throughout historical processes complements culture in showcasing the manifestation of these codes within social life. In this context, when information about a nation is sought, the two main sources to refer to are culture and politics. Language, defined as the carrier of culture, is the primary material of literature. Literary texts, created by processing reality through the artist's imagination, despite their fictional structures, carry traces of society's life. While detecting these traces is quite easy in some works, they may be very faint in others. Particularly in modern and postmodern literature, establishing a connection between the work and reality can be somewhat challenging. Generally, it is easier to find traces of society's life in works produced at the turning points of nations' histories or in periods close to these turning points. In fact, some works from these periods serve as the cellar of society's life sources. Evaluating these works will be beneficial in accessing these sources. The early years of the Republic represent an important period for the Turkish nation. Following the War of Independence, the state and the nation enters a period of recovery. Efforts are made to establish the values of the newly founded Republic. Efforts are made both domestically and internationally to become stronger. At the same time, the effort to reckon with the past and steer towards the future in this direction makes itself felt in every field. The works written during this period also hold a separate importance in reflecting societal life. Taking this reality into account, we have chosen to analyze the cultural and political sources of the novels of the early period of the Republic (1923-1950) in our thesis. Through the analyzed novels, both the cultural and political sources of the period and recent history were identified, and as a result of the evaluation, it was observed that the authors generally depicted a common framework. It has been revealed that in most of the novels, a reality spanning from the era of Abdulhamid II to the 1940s is constructed, forming a rich structure in terms of cultural and political sources.
Benzer Tezler
- 1928-1946 arası yayımlanan Türk romanlarında Dünya savaşları, Milli Mücadele ve Ağrı Dağı İsyanı'nın yansıma biçimleri ile belgesellik özellikleri
The Reflection of world wars the national libertion war and the rebellion of Ağrı in the Turkish novels published between 1928-1946
AHMET KIYMAZ
Doktora
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADIK TURAL
- Kemal Tahir'in siyasal ve toplumsal görüşleri
Kemal Tahir's political and social opinions
NEVZAT YAVUZ
Doktora
Türkçe
2000
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNA AKŞİN
- Naşide Gökbudak'ın biyografik romanları
Naşide Gökbudak's biographical novels
RAHİME GEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BiyografiHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABİDE DOĞAN
- Türk siyasal hayatının Yaşar Kemal romanlarına yansıması
The reflection of turkish political life in Yaşar Kemal's novels
İRFAN KEŞOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE BİRSEN HEKİMOĞLU
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e resim ve edebiyatta paylaşılan ortak dil
The common language of painting and literature from reform to Republic
İNCİ AYDIN ÇOLAK
Doktora
Türkçe
2017
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLÜFER ÖNDİN