Geri Dön

Şemseddin Sivâsî'nin menakıpname türü eserlerinde olağanüstü motif yapısı

The structure of extraordinary motifs in Şemseddin Sivâsî's works of the hagiography genre

  1. Tez No: 914450
  2. Yazar: MUSTAFA KARABULUT
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. TUĞÇE ERDAL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Şemseddin Sivâsi, Menakıpname, Motif, Keramet, Veli, Sufism, Shamseddin Sivâsi, Hagiography, Motif, Miracle, Saint
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 119

Özet

Menkıbeler, sözlü gelenekte ortaya çıkan, velilerin hayatlarını ve gösterdikleri olağanüstü durumları konu edinen eserlerdir. Peygamber ashabı, dört halife, mezhep imamları ve velilerin hayatlarından kesitler sunan bu eserler, tarihi gerçekliğe sahip olmalarının yanında sözlü gelenekte yayılırken halk inançlarından beslenerek keramet diye adlandırdığımız olağanüstü olayları da içermektedir. Menakıpnameler ise bir veli hakkındaki menkıbelerin bir yazıcı tarafından derlenmesiyle ortaya çıkmış eserlerdir. 16. yüzyıl Osmanlı müelliflerinden Şemseddin Sivâsi, Halvetiye tarikatının Şemsiyye kolunun kurucusudur, çoğu dinî tasavvufî konuları işleyen Türkçe, Arapça ve Farsça yirmiden fazla eser vermiştir. Yazarın dört halife, ashap ve ehli beyt hakkında menkıbelerin yer aldığı Menâkıb-ı Çehâr-Yâr-ı Güzîn, İmam-ı Azam Ebû Hanîfe'nin menkıbelerini içeren Menâkıb-ı İmâm-ı A'zam ve kısa bir risale şeklinde yazmış olduğu Abdülvehhâb Gâzi Menâkıbı adlı eserleri menakıpname türündedir. Şemseddin Sivâsî'nin Menakıpname Türü Eserlerinde Olağanüstü Motif Yapısı adlı tez çalışmamızda bu üç eser incelenmiştir. Tezde ele alınan menakıpnamelerde İslamiyet öncesi Türk inançları, semavi dinlerin kutsal kitapları, mit, destan ve efsane gibi farklı kaynaklardan gelen motifler bir arada bulunmaktadır. Çalışmamızda tespit ettiğimiz motifler, Türklerin tarih boyunca farklı inançlardan ve kültürlerden etkilendiklerini bize gösterirken Sünni Hanefi mezhebe mensup Şemseddin Sivâsî'nin diğer mezheplere bakış açısını da ortaya koyar. 2024, xiii + 106

Özet (Çeviri)

Hagiographies are works that emerge from oral tradition, focusing on the lives of saints and the extraordinary situations they display. These works provide glimpses into the lives of the Prophet's companions, the four caliphs, the founders of religious sects, and saints. While they possess historical reality, they also draw on popular beliefs as they spread through oral tradition, including extraordinary events that we refer to as miracles. Hagiographies are works that arise from the compilation of legends about a saint by a writer. Shamseddin Sivâsi, a 16th-century Ottoman author, is the founder of the Shamsiyye branch of the Halvetiye order. He produced over twenty works in Turkish, Arabic, and Persian, most of which deal with religious and mystical topics. His works that belong to the genre of hagiograpyh include“Menâkıb-ı Çehâr-Yâr-ı Güzîn,”which contains legends about the four caliphs, companions, and the family of the Prophet;“Menâkıb-ı İmâm-ı A'zam,”which includes legends about Imam Abu Hanifa; and“Abdülvehhâb Gâzi Menâkıbı,”which he wrote as a short treatise. In our thesis titled“The Structure of Extraordinary Motifs in Şemseddin Sivâsî's Works of the Hagiography Genre”we have examined these three works. In the hagiopgraphies discussed in the thesis, motifs from various sources such as pre-Islamic Turkish beliefs, the holy books of monotheistic religions, myths, epics, and legends are found together. The motifs we identified in our study demonstrate that the Turks have been influenced by different beliefs and cultures throughout history, while also revealing Shamseddin Sivâsî's perspective on other sects as a member of the Sunni Hanafi school. 2024, xiii + 106

Benzer Tezler

  1. Şemseddîn-i Sivâsî'nin Menâkıb-ı Çeharyâr-ı Güzin isimli eserinin incelenmesi

    The analysis of Shamsaddin-i Sivasi Menakib-i Ceharyar-i Guzin

    SEMA TAŞKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABİD NAZAR MAHDUM

  2. Şemseddîn-i Sivâsî'nin Menâkıb-ı İmâm-ı Âzam adlı mesnevîsi (inceleme-tenkitli metin)

    Şemseddîn-i Sivâsî's mathnawi named Menâkıb-ı İmâm-ı Âzam (textual analysis-critical edition)

    OKAN DOĞAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADEM CEYHAN

  3. Şemseddin Sivasi'nin Menazilül Arifin'i (İnceleme – transkripsiyonlu metin – Türkiye Türkçesine aktarım – dizin – tıpkıbasım)

    The Menazilül Arifin of Şemseddin Sivasi (Analysis - transcribed text- modern Turkish translation- index - facsimile)

    KAMİL ÖZKUL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DilbilimMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FATİH BAKIRCI

  4. Şemseddin Sivasi'nin Menakıb-ı İmam-ı Azam (Manzum) mesnevisi (İnceleme-Metin)

    Başlık çevirisi yok

    MUSTAFA ELİAÇIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Türk Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesi

    DOÇ. DR. ÜMİT TOKATLI

  5. Şemseddin Sivâsî'nin, Hayatı,Eserleri ve tasavvufî düşüncesi

    Shamsaddin Sivasi and his life and studies and sufi ideas

    FİKRET MUTLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    DinCumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. KADİR ÖZKÖSE