Ekonomik göstergeler, bağlı çevresel değişkenler ve mortalite nedenleri arasındaki ilişkinin makine öğrenmesi yöntemleriyle analizi
Analysis of the relationship between economic indicators, associated environmental variables, and causes of mortality using machine learning methods.
- Tez No: 914805
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET GÜVEN GÜNVER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoistatistik, Biostatistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoistatistik ve Tıp Bilişimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 62
Özet
Bu çalışma, ekonomik faktörler ve ekonomi temelli çevresel değişkenlerin mortalite nedenleri üzerindeki etkilerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. OECD üyesi ülkelerin 1998-2020 yılları arasındaki ekonomik ve çevresel göstergeleri, hem denetimli makine öğrenmesi yöntemlerinden CatBoost, hem de denetimsiz makine öğrenmesi yöntemlerinden Birliktelik kuralları bir arada kullanılarak incelenmiştir. CatBoost, mortalite nedenlerini etkileyen en önemli ekonomik ve çevresel değişkenleri belirlemek ve bu nedenlerin artış veya azalışlarını tahmin etmek için, Birliktelik kuralları ise değişkenler arasındaki gizli ilişkileri keşfetmek ve anlamlı bağlantılar oluşturmak için kullanılmıştır. Çalışmada, işsizlik oranı, dar para arzı ve faiz oranı gibi ekonomik değişkenlerin, Alzheimer, demans ve neoplazma kaynaklı mortalite nedenleri üzerinde anlamlı etkiler yarattığı tespit edilmiştir. Ayrıca, PM2.5 ve sera gazları gibi çevresel faktörlerin sağlık üzerindeki etkileri önemli bulunmuştur. Örneğin, çevresel kirliliğin azaltılmasının kardiyovasküler hastalıklara bağlı ölümleri düşürdüğü gözlemlenmiştir. Bu bulgular, ekonomik durgunlukların bireylerin sağlık hizmetlerine erişimini zorlaştırarak mortalite oranlarını artırdığına, çevresel iyileştirmelerin ise halk sağlığı üzerinde olumlu etkiler yarattığına işaret etmektedir. Çalışma, ekonomik ve çevresel politikaların sağlık üzerindeki etkilerini daha iyi anlamak ve bu politikaları entegre etmek için değerli bir rehber sunmaktadır. Bulgular, politika yapıcılar için hem sağlık hem çevre alanında bilinçli stratejiler geliştirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to analyse the effects of economic factors and economy-based environmental variables on the causes of mortality. The economic and environmental indicators of OECD member countries between 1998 and 2020 are analysed using both CatBoost, a supervised machine learning method, and association rules, an unsupervised machine learning method. CatBoost is used to identify the most important economic and environmental variables affecting the causes of mortality and to predict the increase or decrease of these causes, while association rules are used to discover hidden relationships between variables and to create meaningful connections. The study found that economic variables such as unemployment rate, narrow money supply and interest rate have significant effects on the causes of mortality from Alzheimer's disease, dementia and neoplasms. Moreover, the health effects of environmental factors such as PM2.5 and greenhouse gases were found to be significant. For example, reducing environmental pollution has been observed to reduce mortality due to cardiovascular diseases. These findings suggest that economic recessions increase mortality rates by making it difficult for individuals to access health services, while environmental improvements have positive effects on public health. The study provides a valuable guide to better understand and integrate the health impacts of economic and environmental policies. The findings emphasise the need for policy makers to develop informed strategies for both health and environment.
Benzer Tezler
- G20 ekonomilerinde yeni normalin iktisadi analizi
Economic analysis of the new normal in G20 economies
FIRAT ARSLAN
- Çok değişkenli çok düzeyli model yaklaşımıyla PISA fen okuryazarlığı başarı farklılıklarının madde yanıt formatına göre değerlendirilmesi
A multivariate multilevel model approach to evaluating PISA science achievement by item response format
SERAP GÜLLE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK AYDIN
- Gecekondu tasfiyesine dayalı konut üretim sürecinin yaşam kalitesi üzerindeki etkilerine yönelik bir çözümleme: İBB örneği
An analysis of life qualities in house production based on squatter housing demolition: The example of Istanbul Metropolitan Municipality
ALPER BODUR
Doktora
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAZİLET YURDANUR DÜLGEROĞLU
- Exploring the biodiversity patterns of Anatolia under changing climatic conditions
Değişen iklimsel koşullar altında Anadolu'nun biyoçeşitlilik örüntülerinin araştırılması
BATUHAN ATIF TUNÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Biyolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRAH ÇORAMAN
- Yolculuk davranışlarına sosyal yapının etkisi: Kocaeli merkez ilçe örneği
The effect of social structure on travel behaviour: The case of Kocaeli central district
ÖZGE İREM ALTUNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ONUR TEZCAN