Jinekolojik kanserlerin farkındalığı ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişki
The relationship between awareness of gynecological cancers and health literacy
- Tez No: 914849
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT ALTUNTAŞ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Amaç: Bu çalışmada, 20-65 yaş arası evli kadınlarda jinekolojik kanserler ile ilgili farkındalık düzeyinin artmasında sağlık okuryazarlığının etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Gözlemsel ve kesitsel nitelikteki bu çalışmaya, Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Bağcılar Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Aile Hekimliği kliniğine bağlı Esenler Eğitim Aile Sağlığı Merkezi'nde kayıtlı 20-65 yaş arası, medeni hali evli olan ve en az ilköğretim mezunu olan 285 kadın dahil edilmiştir. Çalışmada, katılımcıların jinekolojik kanserlerin farkındalığı düzeylerini ölçmek için ve sağlık okuryazarlığı düzeylerini ölçmek için“Sosyodemografik Veri Formu”,“Jinekolojik Kanser Farkındalığı Ölçeği (JKFÖ)'' ve ”Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (SOYÖ)" kullanılmıştır. Veriler Python yazılım programı; SciPy (istatistiksel testler için), Statsmodels (istatistiksel modelleme ve post-hoc analizler için), ve Scikit-Posthocs (Dunn testi ve diğer post-hoc analizler için) kütüphaneleri kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya 20-65 yaş arası 285 kadın katılmış olup, katılımcıların yaş ortalaması 40 (ortanca: 38, SS: 11,3) olarak hesaplanmıştır. Katılımcıların %35,09'u ilkokul/ortaokul mezunu olup, bu grup en yüksek orana sahiptir. Jinekolojik Kanser Farkındalığı Ölçeği (JKFÖ) toplam puan ortalaması 159,06 (SS: 16,44) olarak bulunmuş ve bu değer orta düzeyde jinekolojik kanser farkındalığına işaret etmektedir. Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (SOYÖ) toplam puan ortalaması ise 111,71 (SS: 11,39) olup, bu sonuç katılımcıların yüksek bir sağlık okuryazarlığına sahip olduğunu göstermektedir. Çalışmamıza katılan kadınların farkındalıklarının en yüksek olduğu alt boyutun ''Rutin Kontrol ve Ciddi Hastalık Algısı'' alt boyutu olduğu, farkındalıklarının en düşük olduğu alt boyutun ise ''Kanser Riskleri Farkındalığı'' alt boyutu olduğu ve sağlık okuryazarlıklarının en yüksek olduğu alt boyutun ''Bilgiye Erişim'' alt boyutu olduğu, sağlık okuryazarlıklarının en düşük olduğu alt boyutun ise ''Uygulama/Kullanma'' alt boyutu olduğu belirlenmiştir. JKFÖ toplam puanlarının, katılımcıların sigara kullanma durumu ve PAP-smear testi yaptırma durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir (p0,05). SOYÖ toplam puanlarının, katılımcıların sigara kullanma durumu ve KETEM hakkında bilgi sahibi olma durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir (p0,05). Çalışmamızda SOYÖ toplam puanı ile JKFÖ toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı, ancak zayıf bir pozitif ilişki bulunmuştur (r=0,16, p
Özet (Çeviri)
Aim: This study aimed to determine the impact of health literacy on increasing awareness of gynecological cancers among married women aged 20-65. Materials and Methods: This observational and cross-sectional study included 285 married women aged 20-65 who were registered at Esenler Training Family Health Center, affiliated with the Family Medicine Clinic of the Istanbul Bağcılar Health Practice and Research Center, Health Sciences University. Participants were required to have at least a primary school education level. The“Sociodemographic Data Form,”“Gynecological Cancer Awareness Scale (GCAS),”and“Health Literacy Scale (HLS)”were used to measure participants' awareness of gynecological cancers and their health literacy levels. Data were analyzed using SPSS version 22.0. Results: The study included 285 women aged between 20-65 years, with a mean age of 40 (median: 38, SD: 11,3). The majority of participants (35,09%) had a primary or secondary school education. The mean total score of the Gynecological Cancer Awareness Scale (GCAS) was calculated as 159,06 (SD: 16,44), indicating a moderate level of gynecological cancer awareness. The mean total score of the Health Literacy Scale (HLS) was 111,71 (SD: 11,39), reflecting a high level of health literacy among the participants. The highest level of awareness was observed in the“Routine Check-Up and Perception of Serious Illness”subscale of the GCAS, whereas the lowest level of awareness was in the“Awareness of Cancer Risks”subscale. For health literacy, the highest scores were observed in the“Access to Information”subscale, while the lowest scores were found in the“Application/Usage”subscale. GCAS total scores showed statistically significant differences based on participants' smoking status and history of undergoing a PAP-smear test (p0,05). HLS total scores showed statistically significant differences based on participants' smoking status and knowledge about CEDSTC (p0,05). A statistically significant but weak positive correlation was found between HLS total scores and GCAS total scores in the study (r=0,16, p
Benzer Tezler
- Kadınların sağlık okuryazarlığı düzeyi ile jinekolojik kanserler hakkındaki farkındalıkları ve taramaya katılma durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determination of the relationship between women's health literacy level and their awareness of gynecologic cancers and participation in screening
MÜYESSER NAZLI ER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk SağlığıSelçuk ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜŞRA ALTINEL
- Menopoz dönemindeki kadınlarda jinekolojik kanser farkındalığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları
Gynecological cancer awareness and healthy lifestyle behaviors of women in menopause period
MERVE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kadın Hastalıkları ve Doğumİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaKadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKAY GÜNGÖR SATILMIŞ
- Tekstil işçisi olarak çalışan kadınlarda jinekolojik kanser farkındalığı
Awareness of gynecological cancer in textile workers and attitudes of workers towards cancer screening programs
ÖZLEM YARDIMCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikÇankırı Karatekin ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLAY GÖKBULUT
- Klimakterik dönemdeki kadınlarda jinekolojik kanser farkındalığı ve sağlık algısı arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determining the relationship between gynecological cancer awareness and health perception in women in the climacteric period
HANDE SENA ÇÖMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk SağlığıGiresun ÜniversitesiKadın Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA ŞAHİN
- Kadınların jinekolojik kanserlerle ilgili farkındalığı ve farkındalığı etkileyen faktörler
Factors affecting women's awareness and awareness about gynecological cancers
ZAHİDE BERRİN TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikKafkas ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM KARABULUTLU