Cafer Iyânî'nin Zübdetü'n-Nesâyih ve Umdetü't-Tevârîh'i
Cafer Iyânî's Zübdetü'n-Nesâyih and Umdetü't-Tevârîh
- Tez No: 915190
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN ÜNLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Cafer Iyânî, cihat, fazilet, nasihatnâme, siyasetnâme, Advice, Cafer Iyânî, Jihad, Politics, Virtue
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
Osmanlı kütüphanelerinde okunmayı bekleyen birçok eser bulunmaktadır. Cafer Iyânî'nin Zübdetü'n-Nesâyih ve Umdetü't-Tevârîh adlı eseri de bunlardan biridir. Beş eseri bulunan yazarın üç eseri çalışılmış, bu teze konu olan eseri ile Nesâyihü'l-Mülûk adlı eseri çalışılmamıştı. Yazarın diğer eserlerinden yola çıkarak bu eserinin de çalışılmaya değer olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca Zübdetü'n-Nesâyih ve Umdetü't-Tevârîh'in Nesâyihü'l-Mülûk'un genişletilmiş şekli olduğu görülmüştür. Türkçe, Farsça ve Arapça yirmi üç kitaptan derlenerek oluşturulmuş bu eserde kırktan fazla rivayet anlatılmaktadır. Nasihatnâme ve siyasetnâme özelliklerini taşıyan eser, insanların siyasî ve ahlâkî açıdan kendilerine kıssadan hisse çıkarmaları amacıyla yazılmıştır. Kısacası yazar topluma faydalı olmayı amaçlamıştır. Çalışmada izlenilen yol şu şekildedir: İlk olarak yazarın hayatı ve eserleri hakkında bilgi toplandı. Sonrasında eserin Süleymaniye Kütüphanesi Nuruosmaniye Bölümü ve Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi'nde bulunan iki nüshası karşılaştırmalı olarak okundu. Nüshaların özellikleri, metin içerisinde geçen manzum kısımlar, içerik incelemesi, dil ve üslup incelemesi yapıldı. Metin içerisinde geçen ayet ve hadislerin nerede geçtiği dipnotlarda belirtildi. Ayrıca yazarın Tevârîh-i Cedîd-i Vilâyet-i Üngürüs adlı eserinde bulunan dört hikâyenin Zübdetü'n-Nesâyih ve Umdetü't-Tevârîh'te de benzer şekilde yer aldığı tespit edildi ve karşılaştırması yapıldı. Sonuç olarak metnin tarihî ve edebî açıdan faydalı olduğu görüldü. Mensur bir nasihatnâme olarak yazılan eserin içerisinde kırka yakın manzume olduğu tespit edildi. Hem mensur hem manzum kısımları sade bir dille kaleme alan yazar, edebi sanatlara yer vermeyi ihmal de etmemiştir.
Özet (Çeviri)
There are many works waiting to be read in Ottoman libraries. Cafer Iyânî's Zübdetü'n-Nesâyih ve Umdetü't-Tevârîh also one of these works. The writer who has five works only three of them were studied, subject of these thesis and Nesâyihü'l-Mülûk have not been studied before. Based on the writer's other works, it has been determined that this work also worth studying. Also observed“Zübdetü'n-Nesâyih ve Umdetü't-Tevârîh”was Nesâyihü'l-Mülûk's expanded version. This work complied from twenty-three books in Turkish, Persian and Arabic, contains more than forty narratives. The work which bears characteristic of advice and politics, written for aim of providing people with moral and political lessons. In short, the writer aimed to benefit society. The methodology followed in the study is as follows: First information about the writer's life and works was gathered. Then, the two copies of the work found in Süleymaniye Library Nuruosmaniye Department and Topkapı Palace Museum was comparatively read. The characteristics of the copies, the verse sections within the text, content analysis, language and stylistic examination were conducted. the Verses and hadiths in text were indicated in the footnotes. Also, it was identified that four stories found I the writer's work“Tevârîh-i Cedîd-i Vilâyet-i Üngürüs”appear similarly in“Zübdetü'n-Nesâyih ve Umdetü't-Tevârîh”and comparations was made. As result, hit was seen the text is valuable from both historical and literary perspectives. It was identified as that there are nearly fourty verse section in work, which is written as a prose nasihatnâme. The Writer, who crafted both prose and verse parts in a plain language didn't neglect to include literary arts as well.
Benzer Tezler
- Cafer Iyani'nin Nur-name'si
Cafer Iyani's Nur-name
ESRA KURU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. MUHİTTİN ELİAÇIK
- Câfer İyânî'nin Kitâb fî Fezâili'l-Ahlâk adlı eseri (inceleme- metin)
Câfer İyânî'nin Üstün Olan Davranışlar adlı eseri (inceleme-metin)
EMİNE DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERDOĞAN
- Cafer Iyani Bey'in Tarih-i Gazi Hasan Paşa (Cihadname-i Hasan Paşa) adlı eserinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Cafer Iyani Bey's study named Gazi Hasan Pasha (Cihadname-i Hasan Pasha) transcription and evaluation
SALTUK SEYHAN ÖZTEKİN
- ىلأتليف: أبواحلسن علي بن أيب الفرج بن احلسن البصري،وكانسنة956:ه١٦9١/م
Al- Manaaqibil Abbasiyyah and AlMafaakhir, Al-Mustansiriya)) By Abu Al-Hasan Ali Bin Abi Al-Faraj Bin Al-Hassan Al-Basri, While He Was Alive, May God Have Mercy On Him, Until The Year: 956Ah / 1691Ad
ABDULLAH KARATAŞ
Doktora
Arapça
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıIslamic University in Madinahİslam Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. HUSSAIN BIN HADI ALAWAJI
- Osmanlı arşiv belgelerine göre ayrılıkçı Arap örgütü El-La Merkeziye cemiyeti (1912-1916)
The Arab separatist organization the association of El-La Merkeziye on basis of the Ottoman archival documents (1912-1916)
CAFER YALÇIN