ضوء اللآلي في شرح بدء الأمالي لأحمد بن علي النُّوبي (توفي بعد سنة: 1036هـ) من البيت التاسع والعشرين وحتى نهاية الكتاب: دراسةً وتحقيقاً
Ahmed B. Ali En-Nûbî'nin (1036 yılında hayatta olan) Dav'u'l-Leâlî Fi Şerhi Bed'i'l-Emâlî isimli eseri 29. beyitten kitabın sonuna kadar tahkik Ve inceleme
- Tez No: 916324
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM BAYRAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Arapça
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Bu Tez, Ahmed bin Ali en-Nûbî'nin (ö. 1036/1626) Dav'ul-âlî fi şerhi bed-i'lemâlî adlı kitabının incelemesini ve tahkikini ele almaktadır. Bu eser, inanç esaslarıyla ilgili bir dizi konuyu ele almaktadır ve bu şerhin önemi, metnin kendisinin öneminden kaynaklanmaktadır. Zira Bed-i'l-emâlî manzumesi, yazarı Allâme Sirâceddin Ali bin Osman el-Ûşî el-Ferğânî el-Hanefî (ö. 575/1179) olan, tevhid (Allah'ın birliği) ve dinin asılları ilimlerinde meşhur bir şiirdir. İslam inanç esaslarının kaidelerini içermekte ve altmış sekiz beyitten oluşmaktadır. Şerh ayrıca, Ebu Bekir el-Cassâs er-Râzî (ö. 370/980) gibi bu metnin en önemli şarihlerinin görüşlerini de içermektedir. Tahkik çalışmasında üç yazma nüsha esas alınmıştır. Çalışmada, en-Nûbî'nin kişisel ve ilmi hayatı, yaşadığı dönemin özellikleri ve meydana gelen olaylar incelenirken betimsel-tarihsel yöntem izlenmiştir. Tahkik bölümünde ise metnin kopyalanması, nüshaların karşılaştırılması, farklılıkların dipnotlarda belirtilmesi (bu farklılıklara herhangi bir yorum yapılmaksızın), Kur'an ayetlerinin ve hadislerin kaynaklarının gösterilmesi ve metinlerin ve görüşlerin kaynaklarına atıfta bulunulmasıyla karşılaştırmalı ve mukayeseli bir yöntem izlenmiştir. Çalışma, başlıca şu sonuçlara ulaşmıştır: Yazar, Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat mezhebinin âlimlerinin görüşlerini açıklanan konularda öncelikle zikretmiş ve bu mezhebin çoğunluğuna muhalefet eden Mutezile, Mürcie, Cehmiyye, Şia ve diğer sapkın fırkaların inançlarına reddiyeler vermiştir. Kitaptaki inançla ilgili tercihlerinden bazıları şunlardır: Duanın yaşayanlara ve ölülere fayda sağladığı ve gerçekleşmemiş (muallak) kaderi defettiği (kesinleşmiş kaderi değil) tezi; Yezid bin Muaviye'ye lanet etmemenin ve tesbih gibi daha önemli şeylerle meşgul olmanın daha faziletli olduğu tercihi; kadınlardan (Meryem dahil) peygamberliğin nefyedilmesi; Hızır Aleyhisselam'ın peygamberliğinin ispatı, evliyanın kerametlerinin ispatı ve bunları inkâr eden Mutezile ve Zahiriyye'ye reddiye. Yazarın, Burhan el-Halebî'nin Sırat'ın cehennem bekçisi Malik'in saçından bir kıl olduğu yönündeki görüşünü nakletmesi gibi bazı mübalağaları da bulunmaktadır. Ayrıca, dünyanın ömrünün yedi bin yıl olduğu şeklindeki bazı zayıf hadisleri de delil olarak kullanmıştır. Genel olarak şerh, yazarın kişiliğini ve geniş ilmi kültürünü ortaya koyan birçok dilbilimsel ve inançla ilgili meseleyle doludur.
Özet (Çeviri)
This study addresses the examination and critical edition (tahqiq) of the book“Ḍawʾ al-Laʾālī fī Sharḥ Badʾ al-Amālī”by Aḥmad ibn ʿAlī al-Nūbī (d. 1036 AH/1626 AD), which presents a range of issues related to creeds ('aqāʾid). The importance of this commentary stems from the significance of the original poem (naẓm), as the“Badʾ alAmālī”is a renowned poem in the science of Tawhid (Oneness of God) and the principles of religion (uṣūl al-dīn), authored by the scholar Sirāj al-Dīn ʿAlī ibn ʿUthmān al-Ūshī alFarghānī al-Ḥanafī (d. 575 AH/1179 AD). It comprises the Islamic faith's fundamental tenets and comprises sixty-eight verses. The commentary also includes the most critical opinions of commentators on this text, such as Abū Bakr al-Jaṣṣāṣ al-Rāzī (d. 370 AH/980 AD). The critical edition relied on three manuscript copies. The study employed the descriptive-historical method when researching al-Nūbī's personal and scholarly biography, reviewing the features of the era in which he lived and the events that took place. The study also adopted a comparative method in the edited section, copying the text, comparing its versions, noting the differences in the footnotes without commenting on these differences, referencing the Quranic verses and Prophetic Hadith, and attributing the texts and sayings to their sources. The study concluded with several significant findings, most notably the author's attention to mentioning the opinions of scholars on the explained issues from the school of Ahl al-Sunna wa al-Jamāʿa (People of the Sunna and the Community) first and foremost, and his refutations of the beliefs of innovators (mubtadiʿa) from the Muʿtazila, Murjiʾa, Jahmiyya, Shi'a, and other deviant sects that contradicted the majority of Ahl al-Sunna. Among his creedal preferences in the book are: affirming that supplication (duʿāʾ) benefits the living and the dead and is for averting the suspended (muʿallaq) decree (qaḍāʾ), not the inevitable (mubram) one, preferring to refrain from cursing Yazīd ibn Muʿāwiya and that engaging in what is more worthy, such as glorification (tasbīḥ), is better; negating prophethood for women, including Maryam (Mary); affirming prophethood for al-Khiḍr (peace be upon him); confirming the miracles (karāmāt) of the saints (awliyāʾ) and refuting the Muʿtazila and Ẓāhiriyya who deny them. The author made some exaggerations, such as his transmission of the statement of alBurhān al-Ḥalabī that the Ṣirāṭ (the bridge over Hell) is a hair from the hair of Mālik, the guardian of Hellfire. He also cited some weak Hadith, including the fact that the age of the world is seven thousand years. Overall, the commentary is replete with many linguistic and creedal issues, revealing the author's personality and vast scholarly culture
Benzer Tezler
- أمراض القلوب في ضوء القرآن الكريم ةَّ ية موضوع د ارسة تأصي
Kur'an-ı kerim ışığında kalp hastaliklari - tematik ve özgün bir çalişma
AMİNE AĞAN
Yüksek Lisans
Arapça
2024
ArşivMardin Artuklu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULSELAM YUSUF
- خلق الغَيرة في ضوء السنة النبوية
Nebevi sünnet işığında kıskançlık (Jealousy in light of the prophetic sunnah)
SİBA NABIL AL SHEKH
Yüksek Lisans
Arapça
2019
DinMardin Artuklu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYMAN ALDOORI
- سلوك المسلم المريض في ضوء السنة النبوية
Sünnet ışığında hasta Müslümanın davranışı / The Muslim patient's behavior in light of the sunnah
HZAR AHMET MÜNZİR VAHBA
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DinMardin Artuklu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYMAN JASSIM MOHAMMED AL-DOORI
- الوطن في ضوء السنة النبوية
Sünnete göre vatanın değeri
MANAR EDDİN ALDAKR
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT KAYA
- İslami perspektiften benlik saygısına ilişkin kavramsal bir çalışma
تقدير الذات دراسة مفاهيمية في ضوء التصور الإسلامي
ZINAB ABDULMAGEED AZIZ ALZENDANI
Yüksek Lisans
Arapça
2024
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Assoc. Prof. Dr. BENAOUDA BENSAID