Geri Dön

Assessment of equity and accessibility of Afghanistan healthcare system: Kabul case

Afganistan sağlık hizmetleri sisteminin eşitlik ve erişilebilirliğinin değerlendirilmesi Kabil örneği

  1. Tez No: 916744
  2. Yazar: AHMAD BİLAL LANGARYAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇAĞDAŞ ERKAN AKYÜREK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Belirtilmemiş.
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sağlık Politikası, Ekonomisi ve Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 75

Özet

Çatışmalardan etkilenen bir bölge olan Afganistan'ın başkenti Kabil'de, sağlık hizmetlerine erişim çeşitli nedenlerle sınırlıdır. Bu aksaklıklar, özellikle kadınlar, engelli bireyler ve kırsal kesimde yaşayanlar gibi dezavantajlı gruplar arasında sağlık hizmetlerine erişimde ve sonuçlarında önemli eşitsizliklere yol açmaktadır. Gelir, eğitim ve istihdam gibi sosyoekonomik faktörler sağlık hizmetlerine erişimin temel belirleyicileridir. Düşük gelirli gruplar finansal engellerle karşılaşmakta ve daha düşük eğitim seviyesine sahip bireylerin sağlık okuryazarlığı azalmaktadır. Her ikisi de daha kötü sağlık sonuçlarına katkıda bulunmaktadır. İstihdam durumu da sağlık hizmetlerine erişimi etkilemekte; düzenli olarak çalışılan işlerde genellikle sağlık sigortası sağlanırken, kayıt dışı çalışanlar veya işsizler sağlık hizmeti almakta zorlanmaktadır. Yönetişim mekanizmaları sağlık hizmetlerinin sunumunda hakkaniyet için çok önemlidir. Ancak Kabil'de yolsuzluk ve etkisiz politika uygulaması ile karakterize edilen zayıf yönetişim, adil kaynak dağılımını ve hizmet sunumunu engellemektedir. Dezavantajlı nüfuslar; zayıf altyapı nedeniyle fiziksel erişilemezlik, kadınların hareketliliğini sınırlayan kültürel normlar ve etnik ayrımcılık gibi ek engellerle karşı karşıyadır. Çalışma, bu eşitsizliklerin giderilmesi için kapsayıcı politikalar yoluyla yönetişimin iyileştirilmesi, dezavantajlı grupların karşılaştığı belirli engellerin ele alınması ve sağlık hizmetleri altyapısına yatırım yapılması gibi çok yönlü bir yaklaşım önermektedir. Özellikle engelli bireyler ve kadınlar için erişilebilirliği artırmak üzere hedefe yönelik programlar gereklidir. Sosyoekonomik politikalar yoksulluğu azaltmayı, eğitimi iyileştirmeyi ve sağlık hizmetlerinin önündeki mali engelleri hafifletmek için istihdam fırsatlarını artırmayı amaçlamalıdır. Çalışma sonucunda, Kabil'de sağlık hizmetlerinde eşitliğin sağlanması, sosyoekonomik belirleyicilerin ele alınması, yönetişim mekanizmalarının güçlendirilmesi ve dezavantajlı grupların önündeki engellerin kaldırılması için koordinasyonu gerektirmektedir. Kapsayıcı politikaları entegre ederek, altyapıyı iyileştirerek ve dezavantajlı nüfusların ihtiyaçlarına odaklanarak Kabil daha eşitlikçi bir sağlık sistemine sahip olabilir. Kabil'de sağlık hizmetlerinin eşitliği ve erişilebilirliğinin önündeki engelleri araştırmak için nitel bir yaklaşım kullanılmıştır. Veriler, sağlık çalışanları, politika yapıcılar ve marjinalleştirilmiş topluluklardan bireylerle yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Sosyoekonomik belirleyiciler, yönetişim zorlukları ve sağlık hizmetlerine erişimi etkileyen sistemik engellerle ilgili kalıpları ve ana temaları belirlemek için tematik analiz yapılmıştır. Sosyoekonomik eşitsizlikler, düşük gelirli bireylerin ve sınırlı eğitime sahip olanların sağlık hizmetlerine erişimini engellemektedir. Mali kısıtlamalar genellikle tıbbi tedavinin gecikmesine veya tedaviden kaçınılmasına yol açmaktadır. Yönetişim ve politika boşlukları, sağlık hizmeti dağıtımındaki verimsizliklere katkıda bulunmakta, yolsuzluk ve etkisiz politika uygulaması marjinal grupları orantısız bir şekilde etkilemektedir. Kadınlar ve engelli bireyler, hareketliliği kısıtlayan kültürel normlar ve erişilebilir sağlık altyapısı eksikliği nedeniyle ek engellerle karşılaşmaktadır. Kabil'deki sağlık hizmetleri merkezi bölgelerde yoğunlaşırken, kırsal ve kent çevresi topluluklar tıbbi kaynak ve personel sıkıntısı yaşamaktadır. Eğitimli sağlık çalışanlarının sınırlı mevcudiyeti, eski tesisler ve tıbbi malzeme eksikliği, sağlık hizmetlerinin genel kalitesini ve erişilebilirliğini zayıflatmaktadır.

Özet (Çeviri)

Tez özet Türkçe ve İngilizce Özet: Çatışmalardan etkilenen bir bölge olan Afganistan'ın başkenti Kabil'de, sağlık hizmetlerine erişim çeşitli nedenlerle sınırlıdır. Bu aksaklıklar, özellikle kadınlar, engelli bireyler ve kırsal kesimde yaşayanlar gibi dezavantajlı gruplar arasında sağlık hizmetlerine erişimde ve sonuçlarında önemli eşitsizliklere yol açmaktadır. Gelir, eğitim ve istihdam gibi sosyoekonomik faktörler sağlık hizmetlerine erişimin temel belirleyicileridir. Düşük gelirli gruplar finansal engellerle karşılaşmakta ve daha düşük eğitim seviyesine sahip bireylerin sağlık okuryazarlığı azalmaktadır. Her ikisi de daha kötü sağlık sonuçlarına katkıda bulunmaktadır. İstihdam durumu da sağlık hizmetlerine erişimi etkilemekte; düzenli olarak çalışılan işlerde genellikle sağlık sigortası sağlanırken, kayıt dışı çalışanlar veya işsizler sağlık hizmeti almakta zorlanmaktadır. Yönetişim mekanizmaları sağlık hizmetlerinin sunumunda hakkaniyet için çok önemlidir. Ancak Kabil'de yolsuzluk ve etkisiz politika uygulaması ile karakterize edilen zayıf yönetişim, adil kaynak dağılımını ve hizmet sunumunu engellemektedir. Dezavantajlı nüfuslar; zayıf altyapı nedeniyle fiziksel erişilemezlik, kadınların hareketliliğini sınırlayan kültürel normlar ve etnik ayrımcılık gibi ek engellerle karşı karşıyadır. Çalışma, bu eşitsizliklerin giderilmesi için kapsayıcı politikalar yoluyla yönetişimin iyileştirilmesi, dezavantajlı grupların karşılaştığı belirli engellerin ele alınması ve sağlık hizmetleri altyapısına yatırım yapılması gibi çok yönlü bir yaklaşım önermektedir. Özellikle engelli bireyler ve kadınlar için erişilebilirliği artırmak üzere hedefe yönelik programlar gereklidir. Sosyoekonomik politikalar yoksulluğu azaltmayı, eğitimi iyileştirmeyi ve sağlık hizmetlerinin önündeki mali engelleri hafifletmek için istihdam fırsatlarını artırmayı amaçlamalıdır. Çalışma sonucunda, Kabil'de sağlık hizmetlerinde eşitliğin sağlanması, sosyoekonomik belirleyicilerin ele alınması, yönetişim mekanizmalarının güçlendirilmesi ve dezavantajlı grupların önündeki engellerin kaldırılması için koordinasyonu gerektirmektedir. Kapsayıcı politikaları entegre ederek, altyapıyı iyileştirerek ve dezavantajlı nüfusların ihtiyaçlarına odaklanarak Kabil daha eşitlikçi bir sağlık sistemine sahip olabilir. Kabil'de sağlık hizmetlerinin eşitliği ve erişilebilirliğinin önündeki engelleri araştırmak için nitel bir yaklaşım kullanılmıştır. Veriler, sağlık çalışanları, politika yapıcılar ve marjinalleştirilmiş topluluklardan bireylerle yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Sosyoekonomik belirleyiciler, yönetişim zorlukları ve sağlık hizmetlerine erişimi etkileyen sistemik engellerle ilgili kalıpları ve ana temaları belirlemek için tematik analiz yapılmıştır. Sosyoekonomik eşitsizlikler, düşük gelirli bireylerin ve sınırlı eğitime sahip olanların sağlık hizmetlerine erişimini engellemektedir. Mali kısıtlamalar genellikle tıbbi tedavinin gecikmesine veya tedaviden kaçınılmasına yol açmaktadır. Yönetişim ve politika boşlukları, sağlık hizmeti dağıtımındaki verimsizliklere katkıda bulunmakta, yolsuzluk ve etkisiz politika uygulaması marjinal grupları orantısız bir şekilde etkilemektedir. Kadınlar ve engelli bireyler, hareketliliği kısıtlayan kültürel normlar ve erişilebilir sağlık altyapısı eksikliği nedeniyle ek engellerle karşılaşmaktadır. Kabil'deki sağlık hizmetleri merkezi bölgelerde yoğunlaşırken, kırsal ve kent çevresi topluluklar tıbbi kaynak ve personel sıkıntısı yaşamaktadır. Eğitimli sağlık çalışanlarının sınırlı mevcudiyeti, eski tesisler ve tıbbi malzeme eksikliği, sağlık hizmetlerinin genel kalitesini ve erişilebilirliğini zayıflatmaktadır. Abstract: Access to healthcare in Kabul, Afghanistan, has been heavily influenced by decades of conflict, which disrupted the healthcare infrastructure and created a fragmented system. These disruptions have led to significant disparities in healthcare access and outcomes, particularly among marginalized populations such as women, individuals with disabilities, and rural residents. Socioeconomic factors like income, education, and employment are key determinants of healthcare access. Lower-income groups face financial barriers, and individuals with lower educational levels have reduced health literacy, both of which contribute to poorer health outcomes. Employment status also impacts access to healthcare, with stable jobs often providing health insurance while informal or unemployed workers struggle to afford care. Governance mechanisms are crucial for equity in healthcare delivery. However, weak governance in Kabul, characterized by corruption and ineffective policy implementation, has hindered equitable resource distribution and service delivery. Marginalized populations face additional barriers, including physical inaccessibility due to poor infrastructure, cultural norms that limit women's mobility, and ethnic discrimination. A qualitative approach explored the barriers to healthcare equity and accessibility in Kabul. Data were collected through semi-structured interviews with healthcare professionals, policymakers, and individuals from marginalized communities. Thematic analysis was conducted to identify patterns and key themes related to socioeconomic determinants, governance challenges, and systemic barriers affecting healthcare access. Socioeconomic disparities prevent lower-income individuals and those with limited education from accessing healthcare. Financial constraints often lead to delays or avoidance of medical treatment. Governance and policy gaps contribute to inefficiencies in healthcare service distribution, with corruption and ineffective policy implementation disproportionately affecting marginalized groups. Women and individuals with disabilities encounter additional barriers due to cultural norms restricting mobility and a lack of accessible healthcare infrastructure. Healthcare services in Kabul are concentrated in central areas, while rural and peri-urban communities experience shortages of medical resources and personnel. Limited availability of trained medical professionals, outdated facilities, and shortages of medical supplies undermine the overall quality and accessibility of healthcare services.

Benzer Tezler

  1. Kentsel ulaştırmada erişilebilirlik ve ödenebilirlik için model:İstanbul örneği

    A model for accessibility and affordability in urban transportation: Istanbul case

    SABAHAT TOPUZ KİREMİTÇİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALUK GERÇEK

  2. Kara ulaşımı fayda ve maliyetlerinin ölçülmesinin yöntemleri ve uygulamalara etkileri

    Methodologies and implementation consequences of measuring costs and benefits of surface transportation

    SİBEL CANDAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    KazalarGazi Üniversitesi

    Kazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİZAMİ AKTÜRK

  3. A framework for socially sustainable urban transformation: Sulukule case study

    Sosyal açıdan sürdürülebilir kentsel dönüşüm için bir çerçeve: Sulukule örneği

    RUKEN HAZAL DİLLİ DURAND

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AZİME TEZER

  4. Sürdürülebilir tedarik zinciri performansının değerlendirilmesinde SCOR modelinin incelenmesi

    An analysis of the SCOR model in evaluating sustainable supply chain performance

    CEYDA ÇALIŞIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesi

    İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DİLAY ÇELEBİ GONIDIS

  5. Türkiye'de karbon emisyonlarının azaltılmasına yönelik lamine masif ahşap mimarisi ve yöntemleri

    Laminated mass timber architecture and methods for reducing carbon emissions in Türkiye

    ÜLKEM ARTUÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİNAN MERT ŞENER