Tip1 diyabetli adölesanların sosyal destekleri ile diyabet özyönetim ve metabolik kontrol ilişkisi
Relationship between social supports of adolescents with Type 1 diabetes and diabetes self-management and metabolic control
- Tez No: 917662
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BESTE ÖZGÜVEN ÖZTORNACI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Diyabet Hemşireliği Anabilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Giriş-Amaç: Bu araştırma, Tip 1 diyabetli ergenlerin aile, arkadaş ve okuldaki sosyal desteklerinin diyabet özyönetimine ve metabolik kontrole etkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte ve kesitsel türdeki bu çalışma, Ocak 2024- Haziran 2024 tarihlerinde İstanbul'da Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde çocuk endokrinoloji polikliniğine başvuran 12-18 yaşları arasındaki Tip 1 diyabetli 120 çocuk ile yürütülmüştür. Çalışmada, veri toplamak amacıyla 12 sorudan oluşan“Sosyodemografik Bilgi Formu”, 16 maddeden oluşan“Diyabet Öz Yönetim Skalası (DÖYS)”ve 41 maddeden oluşan“Çocuk ve Ergenler için Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği (Ç-SDDÖ)”kullanılmıştır. Analiz sürecinde, sosyal destek ölçeği ile diyabet özyönetim skalası puanları arasında korelasyon analizi yapılmıştır. Ayrıca, katılımcıların demografik özelliklerine göre özyönetim ve sosyal destek puanlarının dağılımı incelenmiştir. Analizde sayılar, yüzdelikler, en düşük ve en yüksek değerler ile ortalama ve standart sapmalar hesaplanmıştır. Verilerin normallik varsayımına uygunluğu, Kurtosis ve Skewness değerleri ile test edilmiş ve bu değerlerin ±2 aralığında olması normallik varsayımının sağlandığını göstermiştir.. Çalışma için etik kurul izni, kurum izinleri ve örneklemde yer alan çocuk ve ailelerden yazılı onam alınmıştır. Bulgular: Katılımcıların %55.8'i kadın, %61.7'si lise mezunudur. Katılımcıların tamamı ailesiyle yaşamaktadır, %79.2'sinde diyabetin okul yaşamına etkisi yoktur ve %75'i diyabet eğitimi almıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 14.55±1.63, kardeş sayısı ortalaması 2.46±1.33, diyabet yaş ortalaması 5.22±3.81, beden kitle indeksi ortalaması 21.26±2.41, HbA1c ortalaması 9.60±2.69 ve kan glikoz düzeyi ortalaması 177.29±52.63'dür. Katılımcıların Ç-SDDÖ toplam puan ortalaması 131.38±9.47'dir. Katılan ergenler ölçeğin Arkadaş Desteği alt boyutundan 62.30±6.58, Aile Desteği alt boyutundan 36.00±5.61, Öğretmen Desteği alt boyutundan 32.28±2.86 puan almışlardır. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri ile ölçek toplam puan ortalaması farkı istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p0.05). Adölesanların DÖYS toplam puan ortalaması 30.13±8.37'dir. Adölesanlar ölçeğin Glikoz Yönetimi alt boyutundan 11.01±3.09, Diyet Kontrolü alt boyutundan 5.20±2.79, Fiziksel Aktivite alt boyutundan 5.93±1.77, Sağlık Hizmetlerinin Kullanımı alt boyutundan 5.89±2.09 almışlardır. Cinsiyet, eğitim durumu, diyabetin okula etkisi, diyabet eğitimi alma durumuna göre DÖYS toplam puan ortalaması farkı istatistiksel olarak anlamlıdır (p
Özet (Çeviri)
Introduction-Purpose: This study was conducted to investigate the effect of social support from family, friends and school on diabetes self-management and metabolic control in adolescents with Type 1 diabetes. Method: This descriptive and cross-sectional study was conducted between January 2024 and June 2024 with 120 children aged 12-18 years with type 1 diabetes who applied to the pediatric endocrinology outpatient clinic at Ümraniye Training and Research Hospital in Istanbul. In the study,“Sociodemographic information form”consisting of 12 questions,“Diabetes Self-Management Scale (DSMQ)”consisting of 16 items and“Scale for Assessing Social Support for Children and Adolescents (SOCSS)”consisting of 41 items were used to collect data. The data obtained were evaluated in SPSS 25 programme. Ethics committee permission, institutional permissions and written informed consent were obtained from the children and families in the sample. Result: 55.8% of the participants were female, 61.7% were high school graduates. All participants lived with their families, 79.2% had no effect of diabetes on school life and 75% received diabetes education. The mean age of the participants was 14.55±1.63, the mean number of siblings was 2.46±1.33, the mean age at diabetes was 5.22±3.81, the mean body mass index was 21.26±2.41, the mean HbA1c was 9.60±2.69 and the mean blood glucose level was 177.29±52.63. The mean total score of the participants in the SOCSS was 131.38±9.47. The participating adolescents scored 62.30±6.58 in the Peer Support sub-dimension, 36.00±5.61 in the Family Support sub-dimension, and 32.28±2.86 in the Teacher Support sub-dimension. A statistically significant difference was found between the sociodemographic characteristics of the participants and the mean total score of the scale (p0.05). The mean total score of the DSMQ of the adolescents participating in the study was 30.13±8.37. Adolescents scored 11.01±3.09 in the Glucose Management subscale, 5.20±2.79 in the Diet Control subscale, 5.93±1.77 in the Physical Activity subscale, and 5.89±2.09 in the Utilisation of Health Services subscale. The difference in the mean total score of the DSMQ according to gender, educational status, effect of diabetes on school, and receiving diabetes education was statistically significant (p
Benzer Tezler
- Tip 1 diyabetli adölesanların sosyal kaygı düzeylerinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Determination of social anxiety levels and the factors affecting of adolescents with TYPE 1 diabetes
ÇİĞDEM CEYLAN
- Tip 1 diyabetli adolesanların sosyal çevrelerinin metabolik kontrol üzerine olan etkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of social factors on metabolic control of adolescents with TYPE 1 diabetes mellitus
HAWWA ZAHİRA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA AYCAN
- Tip 1 diyabetli adölesanların damgalanma durumlarının hastalığı kabullenme düzeylerine etkisi
The effect of stigma of adolescents with type 1 di̇abetes on the level of acceptance of the disease
GÜLNUR ÇAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikKTO Karatay ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA BAYIR
- Tip 1 Diyabetli adölesanların izleminde bilgi, motivasyon ve davranış becerileri modelinin kullanımının metabolik kontrol üzerine etkisinin incelenmesi
The effects of information–motivation–behavioral skills model on metabolic control in the follow-up of adolescents with Type 1 Diabetes
ELİF BAKIR
Doktora
Türkçe
2020
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİCRAN ÇAVUŞOĞLU
- Motivasyonel görüşme ve sosyal medya temelli hasta izleminin Tip 1 diyabetli adölesanların metabolik kontrolü ve özyeterliği üzerine etkisi: Randomize kontrollü çalışma
The effect of motivational interviewing and social media-based patient monitoring on metabolic control and self-efficacy in adolescents with Type 1 diabetes: A randomized controlled trial
BÜŞRA KÜTÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Hemşirelikİstanbul Medeniyet ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR AYTEKİN ÖZDEMİR