Sosyal bilgiler öğretmenlerinin doğal afet okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
An investigation of social studies teachers' natural disaster literacy levels in terms of various variables
- Tez No: 918130
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TEVFİK PALAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Özellikle son dönemlerde küresel ısınma ve iklim değişikliğinin etkisiyle doğal afet yaşama riski oldukça artmıştır. Bireylerin yaşadıkları bölgedeki doğal afetler konusunda bilgi sahibi olmak, bu afetlere karşı nasıl hazırlanılması gerektiğini ve afet sonrasında ne gibi davranışlarda bulunulması gerektiği gibi konularda sorumlulukları bulunmaktadır. Önlenemez ve anlık olarak ortaya çıkan doğal afetleri engellemek mümkün olmamakla beraber afetin meydana getireceği zararları en aza indirmek toplumların görevidir. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin doğal afet okuryazarlıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi çalışmanın amacıdır. Çalışma nicel araştırma yöntemi ve tarama modelinde tasarlanmıştır. Ankara ili merkez ilçelerinde yer alan ortaokullardaki ve imam hatip ortaokullarındaki 306 sosyal bilgiler öğretmeni çalışmanın örneklemini meydana getirmektedir. Araştırmada veri toplama aracı olarak“Doğal Afet Okuryazarlık Anketi”kullanılmaktadır. Elde edilen veriler SPSS 22.00 paket programı kullanılarak istatistiki analizi yapılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin normallik durumunu tespit etmek için Kolmogrov-Simirnov ve Shapiro-Wilk normallik testleri uygulanmış ve verilerin tamamının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Normal dağılım gösteren ikili gruplar için Bağımsız Örneklem T testi, çoklu gruplar için One-Way ANOVA analizleri yapılmış, betimsel istatistikler için yüzde frekans, ortalama, standart sapma puanları hesaplanmıştır. Ortaya çıkan anlamlı grupların anlamlılık yönünün tespiti amacıyla Post-Hoc Analizi'nden Scheffe testi uygulanmıştır. Kullanılan ölçme aracının Cronbach Alpha değeri 0,89 olarak hesaplanmıştır. Çalışma neticesinde sosyal bilgiler öğretmenlerinin doğal afet okuryazarlık davranışlarının ve duyuşsal eğilimlerinin“Orta”düzeyde, başarı düzeylerinin ise“Çok yüksek”olduğu görülmüştür. Ayrıca görev yapılan okulun afet planını bilenler, doğal afetlerle ilgili eğitime katılmış olanlar ve doğal afetlerle ilgi katılmak istenen faaliyetlerden“Yangın tatbikatı”nı seçenlerin doğal afet okuryazarlık davranış düzeyleri, görev yaptıkları okulun afet planını bilen sosyal bilgiler öğretmenlerinin doğal afet okuryazarlık duyuşsal eğilimler düzeyleri, doğal afetlerle ilgili katılmak istenen faaliyetlerde“Arama-kurtarma”yı seçenlerin doğal afet okuryazarlık başarı düzeylerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Doğal afet eğitimlerinde uygulamaya ağırlık verilmesi DAO davranış ve duyuşsal eğilimler düzeylerinin yükselmesi açısından önemlidir. Ayrıca okulların, sosyal bilgiler öğretmenlerine doğal afetlerle ilgili tatbikatlara katılma, çalıştığı okulun afet planını bilme gibi konularda yardımcı olmaları DAO bilincinin oluşturulması açısından gerekli bir husustur.ra doldurulacaktır.
Özet (Çeviri)
Especially in recent times, the risk of experiencing natural disasters has significantly increased due to global warming and climate change. Individuals have responsibilities to be informed about the natural disasters in their region, to understand how to prepare for these disasters, and to know what actions to take afterward. While it is not possible to prevent unavoidable and sudden natural disasters, it is the duty of societies to minimize the damage caused by such events. The aim of this study is to examine the natural disaster literacy of social studies teachers from various perspectives. The study is designed using a quantitative research method and a survey model. The sample consists of 306 social studies teachers from middle schools and imam hatip middle schools located in the central districts of Ankara. The data collection tool used in the research is the“Natural Disaster Literacy Questionnaire.”The obtained data were statistically analyzed using the SPSS 22.00 software package. To determine the normality of the data obtained in the study, the Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk normality tests were applied, and it was found that all the data exhibited a normal distribution. For independent groups showing normal distribution, Independent Samples T-tests were conducted, and for multiple groups, One-Way ANOVA analyses were performed. Descriptive statistics such as percentage frequency, mean, and standard deviation scores were calculated. To determine the significance direction of the significant groups identified, the Scheffe test from Post-Hoc Analysis was applied. The Cronbach Alpha value of the measurement tool used was calculated to be 0.89. As a result of the study, it was found that social studies teachers' behaviors regarding natural disaster literacy and their affective tendencies are at a“Moderate”level, while their achievement levels are at a“Very High”level. Additionally, those who are aware of their school's disaster plan, those who have participated in training related to natural disasters, and those who chose“Fire drill”among the activities they wish to participate in regarding natural disasters have higher levels of natural disaster literacy behavior. It was also determined that social studies teachers who are aware of their school's disaster plan have higher levels of affective tendencies regarding natural disaster literacy, and those who selected“Search and rescue”among the desired activities related to natural disasters have high achievement levels in natural disaster literacy. Emphasizing practical application in natural disaster training is important for increasing the levels of behavior and affective tendencies. Furthermore, it is essential for schools to assist social studies teachers in areas such as participating in disaster drills and being aware of their school's disaster plan, as this is necessary for creating awareness of disaster literacy.
Benzer Tezler
- MEB AKUB ekibinin doğal afet okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi: Bolu örneği
Determination of natural disaster literacy levels of MEB AKUB team: Bolu case
EMRE GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAHRİ KILIÇ
- Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi bağlamında küresel eğitime ilişkin görüşleri
Primary school teachers? views on global education within the context of social studies course
MAHMUT BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFİK YAŞAR
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğal afetlere yönelik görüşlerinin incelenmesi: Amasya üniversitesi örneği
Examination of social study teacher's opinions on natural disaster: The case of Amasya University
SAMET ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAmasya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASIM ÇOBAN
- Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin afetler, okul afet yönetimiyle ilgili farkındalıkları ve afet eğitimi uygulamalarına yönelik öz değerlendirmeleri
Social Studies teachers' awareness about disasters, school disaster management, and their self-assessments of disaster education practices
MERVE NUR ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER KESTEN
- İlköğretim sosyal bilgiler dersinde deprem eğitiminin değerlendirilmesi
Appraising of earthquake education in elemantary school social studies courses
ADEM ÖCAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENVER AYDIN KOLUKISA