Amasya'da göç ve iskân
Migration and settlement in Amasya
- Tez No: 918187
- Danışmanlar: PROF. DR. NEDİM İPEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Göçler, iç ve dış göçler olmak üzere iki aşamalı cereyan etmiştir. İç göçler, bireylerin kırsal alandan şehirlere yönelik daha iyi yaşam koşullarına ulaşmak amacıyla yaptıkları göçlerdir ve çoğunlukla İstanbul'a yönelik olmuştur. Çalışmada Amasya kazası ile nahiyelerinde gerçekleşen iç göç hareketi, belirlenen dört nahiye kapsamında ele alınmış ve Amasya'ya yönelik nüfus hareketliliğinin sebepleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Dış göçler ise Osmanlı Devleti'nin savaşlar sonrası kaybettiği topraklarda yaşayan tebaanın çoğunlukla zorunlu olarak devletin Anadolu topraklarına yönelik hareketidir. Bu göçler XVIII. yüzyılın sonlarından itibaren başlayarak XX. yüzyılın ortalarına kadar sürmüştür. Bu süreçte Osmanlı Devleti kitlesel göçlerle yüzleşmiş, Amasya şehri, göç eden Müslümanların iskân edildiği merkezlerden biri olmuştur. Çalışmada savaşlar sonrasında Amasya'nın göçlerden nasıl etkilendiği, ne kadar göçmenin Amasya'ya iskân edildiği, iskân politikası gibi çeşitli konuların ortaya konulması amaçlanmıştır. Savaşlardan kaynaklanan göçler; 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı, 1853-1856 Kırım Savaşı, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı ve 1923 Nüfus Mübadelesi kapsamında ele alınmıştır. Bununla birlikte çalışmada göçmenlere Amasya'da iskân sürecinde yapılan yardımlar, vergi ve askerlik muafiyetleri, eğitim desteği ve istihdamları gibi konulara da yer verilmiştir. Çalışmanın ana kaynağını arşiv belgeleri oluşturmakla birlikte Nüfus defterleri, Salnameler, Atatürk kitaplığında bulunan konuyla ilişkili belgeler başvurulan önemli kaynaklardandır. Nüfus defterleri, Amasya'da iç göçün yönünü saptamada öncelikle başvurulan kaynak olmuş, buna göre Amasya'da iç göç, çoğunlukla sancak dâhilindeki kazalar ve çevre vilayetlerden merkeze doğru gerçekleşmiştir. Savaşların ardından yoğunlaşan kitlesel göçlerde Amasya kazasının hem geçici bir iskân merkezi hem de daimi iskânın yapılabildiği bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca Savaşların ardından başlayan göç dalgaları Amasya kazasının yanında nahiye ve köylerini de etkilemiştir. Amasya'ya ulaşan göçmenlerin en kısa sürede daimi iskânlarının sağlanabilmesi amacıyla yeni mahalleler ve köyler kurulmuştur. Gelen göçmenlere meskenler inşa edilmiş, iaşeleri sağlanmış, arazi temin edilerek ziraat yapabilmeleri için zirai malzeme, tohumluk, çift hayvanı gibi yardımlarda bulunulmuştur. Bununla birlikte göçmenler iskân edildikleri yerlerde bazı problemlerle karşılaşmışlar, bazen de sorunlara neden olmuşlardır. Çalışmada ayrıca arazi problemleri, asayiş sorunları, göçmenlerin toplu olarak yerleşme istekleri gibi problemler ve hükümetin bu sorunlara yaklaşımı ele alınmış, Amasya'da meydana gelen göçlerin demografik, sosyal ve ekonomik bir takım etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Migrations occurred in two stages: internal and external migration. Internal migration is the migration of individuals from rural areas to cities in order to reach better living conditions, and it has mostly been towards Istanbul. In the study, the internal migration movement that took place in Amasya district and its sub-districts was discussed within the scope of four determined sub-districts and the reasons for the population movement towards Amasya were tried to be revealed. External migration, on the other hand, is the forced movement of the subjects living in the lands lost by the Ottoman Empire after the wars into the Anatolian lands of the state. These migrations started in the late 18th century and continued until the mid-20th century. During this period, the Ottoman Empire faced mass migrations, and the city of Amasya became one of the centers where migrating Muslims were settled. The study also aimed to reveal various issues such as how Amaya was affected by migrations after the wars, how many immigrants were settled in Amaya, and the settlement policy. Migrations caused by war were discussed within the scope of The 1828-1829 Ottoman-Russian War, the 1853-1856 Crimean War, the 1877-1878 Ottoman-Russian War, the Balkan Wars, World War I and the 1923 Population Exchange. Although the main source of the study is archive documents. In addition, population books, yearbooks, and manuscripts related to the subject in the Atatürk library are among the important sources consulted. Population books were the primary source used to determine the direction of internal migration in Amaya, and accordingly, internal migration in Amaya was mostly from the districts within the sank and surrounding provinces to the center. It is understood that the Amaya district was both a temporary settlement center and a settlement where permanent settlement could be made during the mass migrations that intensified after the wars. In addition, the waves of migration that started after the wars affected the towns and villages of Amaya, as well as the center of Amaya. New neighborhoods and villages were created in order to ensure permanent settlement of immigrants who arrived in Amaya as soon as possible. Houses were built for the arriving immigrants, subsistence allowance was provided, land and aid was provided such as agricultural materials, seeds and livestock so that they could do subsistence agriculture. However, immigrants encountered some problems in the places where they were settled, and sometimes they caused problems. In the study, problems such as land problems, public order problems, immigrants' desire to settle collectively and the government's approach to these problems were discussed, and some demographic, social and economic effects of the migrations in Amaya were tried to be revealed.
Benzer Tezler
- Amasya İhsaniye Mahallesi Kırım Tatarlarının topluluklarını ve aidiyetlerini yeniden üretişleri
Başlık çevirisi yok
MUZAFFER KAAN KIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Erciyes ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKAY ŞAHİN
- Ağrı'da yaşayan Karapapak Terekeme Türklerinin monografisi
Monography in of Karapapak-Terekeme Turk living in Ağrı
BÜŞRA KARTAL GEDİK
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA ÖZKAN
- Cumhuriyet'in kuruluşundan günümüze kadar yapılmış olan Türkiye büyükler greko-romen ve serbest güreş şampiyonaları teknik neticeleri
Başlık çevirisi yok
YUSUF ARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
SporMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DR. AHMET HAMDİ TURGUT
- Amasya yöresindeki Gürcü köylerinin konuşma örnekleri
ამასიის ქართული სოფლების მეტყველების ნიმუშები / Speech examples of Georgian villages in Amasya region
ENES YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimDüzce ÜniversitesiKafkas Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAKA SALİA BEŞİROĞLU
- Amasya tekkeleri
Dervish lodges of Amasya
TOLGA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiBursa Uludağ ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DOĞAN YAVAŞ
DOÇ. DR. EMİNE NAZA DÖNMEZ