Кыргоолдордун (phasianus colchicus mongolicus) тоют сиңирҥҥ системасынын морфологиялык өзгөчөлҥктөрҥ
Sütünlerin (phasianus colchicus mongolicus) sindirim sisteminin morfolojik özellikleri
- Tez No: 918319
- Danışmanlar: PROF. DR. NURBEK ALDAYAROV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoteknoloji, Biotechnology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 70
Özet
Sülünller cumhuriyetimizin kuzey bölgesinde yaygın olarak bulunur ve şu anda iki türü mevcuttur: P. c. mongolicus ve P. c. turcestanicus. Diğer hayvanlarla birlikte ekosistemlerin biyoindikatörü olarak ekolojik araştırmalarda kullanılmaktadır. Sülünlerin sindirim sistemi, genel sağlıkları üzerinde kritik bir rol oynar. Bu çalışmada, sülünlerin (Phasianus colchicus mongolicus) sindirim sisteminin morfolojik özelliklerini incelemeyi amaçlıyoruz, böylece anatomilerini ve fizyolojilerini daha derinlemesini anlayabiliriz. Sindirim organlarının yapısını ve işlevlerini inceleyerek, sülünlerin besinleri nasıl sindirdiğini, besin maddelerini nasıl emdiğini ve atıkları nasıl uzaklaştırdığını öğrenebiliriz. Bu bilgiler sadece akademik araştırmalar için değil, aynı zamanda sülünlerin ev koşullarında veya doğada bakım ve korunması için de pratik önem taşır. Bu araştırma aracılığıyla kuşların sindirim sistemi hakkındaki bilimsel bilgi birikimine katkıda bulunmayı amaçlıyoruz. Aşağıdaki bölümlerde, sülünlerin yemek borusu, mide, bağırsaklar ve ilgili bezler de dahil olmak üzere sindirim sisteminin belirli morfolojik özelliklerine, bu kuşların doğal yaşam alanlarında nasıl geliştiğini sağlayan olağanüstü uyarlamaları aydınlatacağız. Sülünlerin sindirim sistemi, bu sistemin morfolojik özelliklerini anlamak, bu kuşların benzersiz fizyolojik adaptasyonlarını anlamak için gereklidir. gagasını, yemek borusunu, midesini, bağırsaklarını ve kloakasını içeren sindirim kanalının kapsamlı bir araştırması sayesinde, sülünlerde sindirimi ve besin maddelerinin emilimini kolaylaştıran belirli anatomik yapılar ve işlevler hakkında bilgi edinebiliriz. Ayrıca, sindirim sisteminin morfolojik özelliklerinin incelenmesi, bu kuşların beslenme diyetlerinin ve bakım yöntemlerinin optimize edilmesi ve doğada korunma çabalarında kullanılmak üzere değerli bilgiler sağlayabilir. Genel olarak, sülünlerin sindirim sisteminin incelenmesini sağlamamızın ayrılmaz bir parçasıdır. Dünya genelinde birçok sülün türü bulunmaktadır. Bunlardan Phasianus colchicus mongolicus J.F. Brandt, 1844, aynı zamanda“Moğol sülünü”olarak bilinen kuş, yaygın sülünün bir alt türüdür ve Avrasya kıtasının birçok bölgesinde yaygın olarak bulunur. . Bu sülün türü ilk olarak 1844 yılında J.F. Brandt tarafından tanımlanmıştır.Bu yaban kuşunun biyolojisiyle ilgili araştırma çalışmaları çeşitli kaynaklarda, özellikle internet kaynaklarında sıkça bulunsa da, diğer türlerinden farklı olarak Phasianus colchicus mongolicus J.F. Brandt, 1844 ile ilgili morfolojik araştırmaların sayısı azdır. Özellikle 15 yaban kuşunun organlar sistemlerinin makro ve mikromorfolojik, buna sindirim sistemi de dahil, özelliklerine ilişkin araştırmalar neredeyse yok denecek kadar azdır. Ülkemizde uzun süredir sülün avcılığı yapılmaktadır. Ancak, son zamanlarda başkentimizde sülün etinden yapılan yemekleri sunan restoranların sayısı artmıştır. Bunun nedeni, sülünleri evcilleştirip yumurtalarını kuluçka makinelerinde çıkartarak bu kuşları yetiştirme ve satma işine giren iş insanlarının ortaya çıkmasıdır. Maalesef, bu alanda evcilleştirilmiş sülünlerin organ sistemlerinin veya belirli organlarının normal veya patolojik durumdaki morfofonksiyonel durumunu yansıtan biyomedikal araştırmalar henüz yapılmamıştır. Bu yüksek lisans tezinin amacı, Ev ortamına alışmış Phasianus colchicus mongolicus (J.F. Brandt, 1844) türünün sindirim organlarının anatomik ve makromorfometrik özelliklerinin belirlenmesi. Bu çalışmada, 11-12 aylık evcilleştirilmiş erkek ve dişi sülünlerin temel araştırma nesnesi olarak kullanılarak, onların dış görünüm özellikleri ve sindirim sistemine ait organların anatomik ve bazı sindirim tüplerinin (GIT) mikro yapıları incelenmiştir. Bu araştırma, temel araştırmalar arasında yer almakta olup, anatomi ve histoloji gibi biyomedikal bilim alanlarını yeni bilgilerle zenginleştirmiştir ve ayrıca sülünlerin sindirim sistemi ile ilgili çeşitli kökenlerdeki histopatolojiler incelenmiş ve elde ettiğimiz sonuçlar referans olarak hizmet etmiştir. Sindirim sistemi organlarının (gagadan kloakaya kadar) ve ek bezlerin (karaciğer ve pankreas) anatomik incelemesi yapılmış, her sindirim sistemi organının (GIT organları) ilgili ölçümleri alınmıştır. Gaga-ağız boşluğu organları. Sülünlerin gagası, besini tutan ana organdır ve besin parçacıklarını parçalamak için ağız boşluğuna geçirir. Kuşların gagaları kafatasına birleşmiş ve sert keratinle kaplanmıştır. Kuşların dişleri yoktur, ancak ağız kenarları genellikle serttir ve besini tutmaya yardımcı olan çıkıntılar bulunur. Ayrıca, üst çenelerindeki çıkıntılar besini tutmaya yardımcı olur. Tat tomurcukları damak mukozasında ve dilin arkasında bulunur. Kursak ve yemek borusu - yemek borusunun genişlemiş alanının uzunluğu ,erkeklerde 1.6±0.44 cm, dişilerde ise 2.3±0.31 cm, genişliği ise erkeklerde 1.8±0.41 cm ve dişilerde 1.8±0.50 cm oldu, yemek borusu geçici olarak besini depolayan ve yumuşatan bir organ olarak hizmet eder. Midelerinin iki odası vardır: biri proventriculus (ventriculus glandularis), diğeri de ventriculus (ventriculus muscularis,) olmak üzere iki bölmeden oluşur. Bu iki 16 bölme gerek anatomik yapıları, gerekse işlevleri bakımından birbirinden farklıdır.. Yaklaşık olarak 4-5 cm uzunluğunda, 2 cm çapındadır. Esophagus'un devamı şeklindedir ve esophagus ile arasında kesin bir sınır yoktur. Yemin mekanik olarak parçalanmasına yardımcı olan küçük taşları veya mide taşlarını tutan kaslı midenin güçlü kısmı. Bağırsaklar - ince bağırsak ve kalın bağırsaktan oluşur. Besinlerin ana emilimi bağırsaklarda gerçekleşir. Kalın bağırsak Cecum ve rektumu içerir. Orada su emilir ve dışkı oluşur. Kloaka boşaltım, üreme ve sindirim sistemlerinde ortaktır ve bu organ sistemlerini dış ortama bağlar. Dışkı, idrar ve yumurtalar kloaka yoluyla dışarı atılır. Erkeklerde uzunluğu ortalama 2.6±0.71 cm, dişilerde ise 2.7±0.29 cm ve genişliği 1.6±0.53 cm ve 1.4±0.83 cm'dir. Organın rengi kırmızı veya koyu-kırmızıdır. İki taraflı çıkıntılar, orta bölgede tombul ve oval şekildedir. Orta kısımdan kesildiğinde, iç yüzeyi açık sarımsı renkte ve mukusla kaplı, herhangi bir uzunluk ve genişlikte hassas kıvrımlar vardır.İç organların toplam uzunluğu erkek sülünlerde 87.5±8.71 cm, dişi sülünlerde ise 66.6±9.48 cm'dir. Kloaka, kuşların sindirim, üreme ve boşaltım sistemlerinin birleştiği ve dışarıya açılan organıdır. Bu organın arkasındaki bölüm, bağışıklık sisteminin ilk organı olan bursa veya Fabricius bezinin başlangıç kısmıdır. Ancak, bu organ kuşun yaşlandıkça fizyolojik atrofiye uğrayabilir ve bunun sonucunda, bağışıklık hücrelerinin (limf foliküllerinde bulunanlar) sayısı azalabilir. Dolayısıyla, bilgilerimiz anatomik yönlerden doğru olabilirken, morfometrik bilgiler veya anlamlar açısından özgün bilimsel katkıya dair belirsizlik devam edebilir.
Özet (Çeviri)
Relevance. Phasianus colchicus mongolicus J.F. Brandt, 1844, lives in Kyrgyz lands and has been hunted since ancient times. However, recently, the number of people who have persuaded this wild bird to live in a domestic environment and obtained chicks by incubating their eggs has increased. In our capital, the number of cafes and restaurants preparing and serving various dishes made from pheasant meat has also increased. Unfortunately, there has been no scientific research on the biology and morphology of domesticated pheasants, especially data on their digestive systems. Therefore, this thesis focuses on the morphology and morphometry of the digestive system of pheasants. Aims. Determination of the anatomical and macromorphometric characteristics of the digestive organs of the domesticated Phasianus colchicus mongolicus (J.F. Brandt, 1844). Study area. The morphological part of the study was conducted in the“Anatomy and Histology”educational-scientific laboratory within the Faculty of Science at Kyrgyz-Turkish Manas University, Department of Biology. The pheasants, which served as the material for the study, were purchased from a private entrepreneur's farm in Bishkek. Materials. The main material of the study consisted of the digestive systems of 11– 12-month-old pheasants, killed by cervical spine injury, from the mouth to the cloaca, including the liver and pancreas. Methods. Before slaughter, the weight of the pheasants was measured. Following the slaughter process, external observations were made. The digestive system was separated from other systems, and each organ was subjected to anatomical and careful morphometric study. A standard kitchen scale was used for weight measurements, and an electronic scale was used for the weights of the liver and prostate. Calipers (0.05 mm) and a measuring tape (0.1 mm) were used for the length-width measurements of the organs. Numerical data were statistically processed using Microsoft Excel. Results. The length of the digestive system in male pheasants was found to be 157.3±5.73 cm, while in female pheasants it was 131.7±6.12 cm. The length ratios of the digestive organs in male and female pheasants were as follows: beak 2.22%-2.6%,from the mouth to the esophagus 2.99%-3.3%, esophagus 11.82%-13.29%, glandular stomach 1.65%-2.05%, muscular stomach 3.12%-3.49%, duodenum 11.19%-9.19%, jejunum 35.93%-33.56%, ileum16.4%-16.86%, cecum 8.01%-8.2%, rectum 5.78%- 6.68%, cloaca 0.89%-0.83%. The absolute weight of the liver was found to be 28.6±0.17 g in males and 14.52±0.28 g in females, pancreas - 1.71±0.22 g and 1.24±0.58 g. Conclusion. The anatomical and morphometric dimensions of the organs included in the digestive system of 11-12-month-old pheasants were determined, providing new information to support basic morphological science. The obtained data can serve as a basis for further research in this direction. Keywords. Male and female pheasants, digestive system, macro morphology, m.
Benzer Tezler
- Үй шартына көндүрүлгөн кыргоолдордун ( phasıanus colchıcus mogolıcus) морфологиялык мүнөздөмөсү
Evcil sülünlerin (phasianus colchicus mongolicus) morfolojik özellikleri
KANIKEY ABDISIDIK KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
BiyolojiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURBEK ALDAYAROV