Kent meydanlarını katmanlar üzerinden okumak: Tokat Zile Hükümet Meydanı örneği
Reading urban squares through layers: The case of Tokat Zile Hükümet Square
- Tez No: 918428
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİLEK YILDIZ ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Kent en temel anlamı ile kullanıcı ve gündelik hayat arasında köprü görevi gören mekânlar bütünüdür. Kullanıcı ise bulunduğu kent ile ilişki kurmadan varlığını sürdüremez. Kullanıcı ve kent ilişkisinin en güçlü olduğu alanları ise kamusal mekânlar oluşturmaktadır. Kamusal mekânlar ilk örnekleri olan“agora”ve“forum”yapılarından bugüne kullanıcıların sosyal olarak var olduğu gündelik mekânlar olmuştur. Bu gündelik mekânlar sokaklar, caddeler, parklar veya en nihayetinde meydanlar gibi kent hayatını ifade eden kullanım alanlarıdır. Kent üzerinde gündelik hayata hizmet eden en önemli kamusal alanlardan biri ise kentin gündelik yaşantısını ve toplumsal belleğini bünyesinde bulunduran meydanlardır. Meydanlar geçmişten bugüne birikimleri ile kentin hafızasını tutan önemli kentsel kamusal alanlardır. Bu alanlar kullanıcıların gündelik hayatı paralelinde değişim ve gelişim göstermektedir. Fakat bu alanların kullanım açısından yeterli olmadığı durumlarda belirli düzenlemeler altında değişime zorlandığı görülür. Meydan alanlarının değişimi ise kente yönelik kompleks bir yapıya yaklaşımın zorluğunu temsil etmektedir. Bu alanlara yaklaşım ise meydanların önemli anlam katmanlarını temelinde bulundurması ile derin analiz ve gözlemleri temeline almak zorundadır. Bu nedenle meydanlar birçok disiplinin çalışma alanına entegre olmuştur. Bu çalışma alanlarından biri de birçok katmanı temelinde bulunduran meydanların tasarım meselesidir. Bu çalışma temel olarak bu meseleyi öz edinmekle birlikte meydanlara yönelik tasarımın belirlenen anlam odakları üzerinden araştırılarak öncelikli anlam öğelerinin tespitinin yapılmasını sağlayacaktır. Çalışma öncelikli olarak meydanlara yönelik literatür taraması ile başlamış ve meydanların araştırmalarda hangi meseleler üzerinden incelendiği görülmüştür. Literatür taraması sonunda meydanlara yaklaşımın“yapılı çevre”,“doğal çevre”“algısal çevre”ve“sosyal çevre”odakları üzerinden olduğu görülmüştür. Birçok alt kavramı da bünyesinde bulunduran bu katmanlar meydanı anlamlı kılan katmanları vurgulamaktadır. Bu katmanları anlamak alana yönelik çalışmalarda odakların belirlenebilmesi açısından değerli görülmekle birlikte katmanları oluşturan alt kavramların meydan için ifade ettiği anlamlar çalışma strüktüründe vurgulanmıştır. Bu anlam katmanlarına yönelik potansiyel odağın herhangi bir meydan üzerine uygulanabilecek bir araştırma modeli üzerinden belirlenebilmesi çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Bu nedenle bu odakları belirleyecek tekniklerin neler olduğu yönünde veri sunması çalışmanın önemini ortaya koyan temel meseledir. Bu araştırma yönteminin alanın kullanıcıları üzerinden tespiti alanda beklenen yaklaşımlara yönelik yanıtların üretilmesini de sağlayacaktır. Bu nedenle bu araştırma, meydana yaklaşım odaklarının kullanıcılar üzerinden tespitine yönelik sunduğu araştırma yöntemi ile kent meydanlarının bir sökümü olan anlam katmanlarının kullanıcı üzerinde ki önem sırasının belirlenmesini sağlayarak gelecek çalışmalarda meydana yaklaşım meselesine yönelik veriler sunacaktır. Bu amaçla çalışma içeriğinde ilk olarak meydan katmanlarının ve bu katmanları oluşturan alt kavramların tespiti yapılmıştır. Bu kavramlar üzerine oluşturulan sorular çalışma alanı kullanıcılarına yöneltilmiştir. Kullanıcı yanıtları üzerinde oluşturulan değerlendirmelerin alan üzerinde yapılan gözlem ve analizler ile elde edilen sonuçların karşılaştırılması kullanıcı görüşleri üzerinden anlam katmanlarının deşifresinin mümkün olduğunu göstermiştir. Bu çalışmalarla birlikte kullanıcı değerlendirmeleri üzerinden alan katmanlarının önem sırası da deşifre edilmiştir. Bu deşifre ile birlikte alana yönelik yapılacak gelecek çalışmalarda hangi katman öğesinin ve alt kavramların öncelikli olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu kapsamda araştırmanın son bölümünde araştırma alanına yönelik yapılan bir öneri çalışması da incelenmiştir. Öneri çalışması okumalar üzerinden çıkarılan katman önem sıralamalarının ve önemli kavramların proje üzerinde değerlendirilmesini olanaklı kıldığı için çalışmaya veri sunan önemli bir kaynak olarak görülmüştür. Bu araştırma, temelinde bu kompleks alanlara yaklaşım meselesinin zorluğunu ele alması ile meydanlara ve araştırma alanına yönelik bulguları derlemiştir. Çalışma, tasarımda önemli olan alan okumalarına yönelik yöntemleri belirleyerek bir okuma altlığı oluşturmuş ve bu okuma altlıklarını çalışma alanında uygulayarak tasarıma yönelik önemli kararlara ulaşmıştır. Okumaların temel alındığı bu araştırmanın meydana yönelik çalışmalara önemli başlangıç yolları üreteceği ve alanın gelecekteki kullanımına kıymetli altlıklar sunacağı düşünülmüştür. Aynı zamanda araştırma alanına yönelik üretilen öneri çalışmasına okuma sonuçları üzerinden yapılan değerlendirmeler ile meydan çalışmalarında kullanıcı görüşleri ve alan araştırmalarının önemine vurgu yapılmıştır. En temel ifade ile bu araştırmanın özü son derece karmaşık olan meydan katmanlarının kullanıcı değerlendirmeleri üzerinden okunabilmesini sağlayacak evrensel bir okuma altlığı oluşturmak ve bu okuma altlığı üzerinden alana yönelik öncelikli katmanın belirlenmesini mümkün kılacak bir yöntem üretmektir.
Özet (Çeviri)
In its most basic sense, the city is a collection of spaces that act as a bridge between users and daily life. Users, in turn, cannot sustain their existence without forming a relationship with the city they inhabit. Public spaces are the areas where the relationship between users and the city is the strongest. From their earliest examples, such as the“agora”and the“forum”, public spaces have been everyday settings where users are socially present. These everyday spaces include streets, avenues, parks, and ultimately squares that reflect urban life. One of the most significant public spaces serving daily life in a city is the square, which embodies the city's daily life and collective memory. Squares have historically been important urban public spaces, holding the city's memory through their accumulations over time. These spaces evolve and develop in parallel with the daily lives of their users. However, when these spaces are insufficient in terms of usage, they are often forced to change under specific arrangements. The transformation of squares represents the difficulty of approaching the complex structure of the city. These spaces requires in-depth analysis and observations, considering the critical layers of meaning they possess. For this reason, squares have been integrated into the study fields of many disciplines. One such field is the design issue of squares, which inherently involves multiple layers. This study fundamentally adopts this issue and aims to identify the primary elements of meaning by examining design approaches for squares based on identified focal points. The study began with a literature review on squares to determine the issues addressed in previous research. The literature review revealed that approaches to squares focus on the“built environment,”“natural environment,”“perceptual environment,”and“social environment.”These concepts, encompassing numerous sub-concepts, emphasize the layers that make squares meaningful. Understanding these layers is considered valuable for identifying focal points in area-specific studies, and the meanings conveyed by the sub-concepts that constitute these layers have been emphasized within the structure of the study. The study's primary aim is to determine the potential focus on layers of squares through a research model that can be applied to any square. Identifying the techniques for determining these focuses is a key issue that underscores the study's importance. Determining this research method through the users of the space will also generate responses to the expected approaches for the area. Therefore, this research, by identifying the focal points of squares through user perspectives, aims to rank the significance of the layers of meaning that constitute urban squares and provide data for future studies. For this purpose, the study first identified the layers of squares and the sub-concepts that constitute these layers. Questions based on these concepts were directed at users of the study area. The evaluation of user responses, compared with results obtained from observations and analyses conducted in the area, demonstrated that decoding the layers of meaning through user perspectives is possible. Through these studies, the importance ranking of the layers of the area was also deciphered based on user evaluations. This deciphering made it possible to determine which layer elements and sub-concepts should be prioritized in future studies on the area. In this context, the final section of the research examined a proposal study related to the research area. The proposal study was considered a significant resource for the research as it enabled the evaluation of the importance rankings of layers and key concepts derived from the readings in the context of the project. This research, by addressing the challenge of approaching complex spaces, has compiled findings related to squares and the research area. The study created a framework for analyzing spaces, which is important in design, and applied it to the study area to make key design decisions for squares. The study, grounded in spatial readings, is expected to provide important starting points for future research on squares and valuable foundations for the future use of such areas. Additionally, evaluations of the proposal study produced for the research area, based on the results of these readings, emphasized the importance of user perspectives and field studies in square research. In its simplest terms, the essence of this research is to create a universal framework for spatial readings that enables the analysis of the highly complex layers of squares through user evaluations. Through this framework, the study aims to establish a method that makes it possible to identify the primary layers of the squares.
Benzer Tezler
- Tarihi kent meydanlarının morfolojik değişimi: Sivas tarihi kent meydanı örneği
Morphological change of historic town squares: The example of the Sivas historic town square
BELMA YAĞCI TOPCU
- Tarihi kent peyzajlarında görsel peyzaj algısının değerlendirilmesi: Antakya tarihi kent merkezi
Evaluation of visual landscape perception in historical city landscapes: Antakya historical city centre
SEDA TAŞYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLİN SALICI
- 1920-1960 arası dönemde planlanan çok katmanlı Batı Anadolu yerleşimlerinin modern mimarlık mirası değerlerinin korunması
Conservation of modern architectural heritage values of multi-layered Western Anatolian settlements planned between 1920-1960
ZEREN ÖNSEL ATALA
Doktora
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAKİNE YILDIZ SALMAN
- Kentsel çevredeki tarihi boşluklar ve divanyolu örneğinin değerlendirilmesi
Historical voids in urban area and evaluation of di̇vanyolu case
SİMGE BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET CENGİZ CAN
- Yaratıcı kümeler ve kentsel mekan ilişkileri: Karaköy Mumhane Caddesi, Murakıp Sokak ve Kılıç Ali Paşa Medresesi Sokak üzerinden bir değerlendirme
Creative clusters and public space relations: An evaluation on Karakoy Mumhane Avenue, Murakip Street and Kiliç Ali Pasa Medresesi Street
TUBA ÖZTÜRK ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE DERİN ÖNCEL