Ana ürün ve ikinci ürün yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) tarımında farklı ekim sıklığının yaprak alan indeksine ve verime etkisinin belirlenmesi
Determination of the effect of different planting densities on leaf area index and yield in main crop and second crop peanut (Arachis hypogaea L.) farming
- Tez No: 918472
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİHA KIRICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Yerfıstığı (Arachis hypogea L.) Fabaceae familyasından ekonomik öneme sahip bir sıcak iklim ve yağ bitkisidir. Bu çalışmada, Türkiye'de yerfıstığında ana üretici illerden biri olan Osmaniye'de, ana ve ikinci ürün koşullarında, farklı pazar tipinden birer, toplam üç yerfıstığı çeşidinin sıra üzeri mesafe ayarlamalarına verim ve kalite açısından tepkisi araştırılmıştır. Yağlı Tohumlar Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (Osmaniye) araştırma ve deneme alanında, 2022 ve 2023 yıllarında, ana ürün ve ikinci ürün koşullarında yürütülen bu çalışmada NC-7 (yarı dik/yarı yatık formda, Virginia tipi), Florispan (dik formda, Spanish tipi), Georgia-Green (yatık formda, Runner tipi) yerfıstığı çeşitleri kullanılmıştır. Beş farklı sıra üzeri mesafede (5 cm, 10 cm, 15 cm, 20 cm ve 25 cm) yapılan ekimlerde sıra arası mesafe 70 cm olmuştur. Ana üründe farklı ekim sıklığında sıra üzeri mesafe arttıkça ana sap uzunluğu, yan dal uzunluğu, meyve verimi düşmüşür. Fakat bitki başına meyve sayısı, bitki başına meyve verimi, 1. kalite meyve oranı, 100 meyve ağırlığı ve 100 tohum ağırlığı değerleri artmıştır. İkinci üründe farklı ekim sıklığında %50 çiçeklenme gün sayısı, ginofor oluşum gün sayısı, ana sap uzunluğu, yan dal uzunluğu, bitki başına meyve sayısı, bitki başına meyve verimi, 1. kalite meyve oranı, II. kalite meyve oranı, iç oranı ve meyve verimi sıra üzeri mesafe arttıkça düşmüştür. Sonuç olarak NC-7 çeşidinin 5 cm, 10 cm ve 15 cm sıra üzeri uygulamalarında Osmaniye'de, ana ürün koşullarında 2022 ve 2023 yıllarında en yüksek meyve verimi (397.3 kg.da- ) elde edilmiştir. Farklı ekim sıklığında yaprak alan indeksi (YAI) değerleri iki yıllık ortalama değerlere göre ana ürün koşullarında 1.84-2.97 arasında olmuş, ikinci ürün koşullarında 1.98-2.40 arasında olmuş, ana üründe ikinci ürüne kıyasla daha geniş bir bantta değerler almıştır. Ana ve ikinci ürün koşullarında sıra üzeri mesafe arttıkça YAI ve meyve verimi düşüş göstermiştir. Ana ve ikinci ürün koşullarında tüm yağ asiti tipleri sıra üzeri mesafe arttıkça düşüş gösterdiğinden, yağ asitlerinin tamamı dar sıra üzerinde yüksek bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Peanut (Arachis hypogea L.) is a warm climate and oilseed plant of economical importance from the Fabaceae family. In this study, the response of a total of three peanut cultivars, one from different market types, to row spacing adjustments in terms of yield and quality under main and second crop conditions in Osmaniye, one of the main peanut producing provinces in Turkey, was investigated. In this study, which was carried out at the Oilseeds Research Institute Directorate (Osmaniye) research and trial area in 2022 and 2023 under main crop and second crop conditions, NC-7 (semi-upright/semi-recumbent form, Virginia type), Florispan (upright form, Spanish type), Georgia-Green (recumbent form, Runner type) peanut cultivars were used. The row spacing was 70 cm in plantings at five different row spacings (5 cm, 10 cm, 15 cm, 20 cm and 25 cm). In the main product, as the distance between rows increased with different planting densities, the main stem length, side branch length, and fruit yield decreased. However, the number of fruits per plant, fruit yield per plant, 1st quality fruit ratio, 100 fruit weight, and 100 seed weight values increased. In the second product, at different planting densities, the number of days to 50% flowering, the number of days to gynophore formation, main stem length, side branch length, the number of fruits per plant, fruit yield per plant, 1st quality fruit ratio, 2nd quality fruit ratio, interior ratio, and fruit yield decreased as the distance between rows increased. As a result, the highest fruit yield (397.3 kg.da-) was obtained in 5 cm, 10 cm, and 15 cm row applications of the NC-7 variety in Osmaniye in 2022 and 2023 under main crop conditions. Leaf area index (LAI) values at different planting densities were between 1.84-2.97 in main crop conditions and 1.98-2.40 in second crop conditions, according to two-year average values, with values in a wider band in the main crop compared to the second crop. As the row distance increased in main and second crop conditions, the LAI and fruit yield decreased. In this study, the response of a total of three peanut varieties, one from different market types, to row spacing adjustments under main and second crop conditions was investigated in terms of yield and quality in Osmaniye, one of the main peanut producer provinces in Turkey. Since all fatty acid types decreased as the distance between the rows increased in the main and second crop conditions, all fatty acids were found to be higher on the narrow row.
Benzer Tezler
- İkinci ürün yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) yetiştiriciliğinde tek ve çift sıra ekim yöntemlerine göre değişen bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi
The effect of variable plant density according to single and double rows planting method on the yield some and some agricultural specificati̇ons in second crop peanuts (Arachis hypogaea L.) agriculture
ÖMER İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatHarran ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ATİLLA GÜR
- Ana ürün ve ikinci ürün koşullarında farklı meyve özelliklerine sahip bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin hasat zamanlarına göre önemli tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
The determination of some important agronomic and quality traits of some peanut varieties having different pod characteristics at different harvesting times in main and double crop growing condiations
HALİL BAKAL
Doktora
Türkçe
2019
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL HALİS ARIOĞLU
- Osmaniye şartlarında ikinci ürün yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) yetiştiriciliğinde farklı ekim zamanı ve sıra üzeri mesafelerinin verim ve verim unsurlarına etkisi
The effect of different planting time and intra row distances on yield and yield components in second crop peanut (Arachis hypogaea L.) cultivation in Osmaniye conditions
AHMET TOLGA KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ RAHMİ KAYA
- Osmaniye koşullarında II. ürün Yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) yetiştiriciliğinde farklı dozlarda uygulanan azotlu gübrelerin verim ve bazı kalite unsurlarına olan etkisi
Effects of nitrogen applications on yield and yield components of peanuts grown as the second crop in Osmaniye
MURAT KARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN DİKİCİ
- Doğu Akdeniz bölgesi koşullarında farklı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarına ilişkin genotip x çevre interaksiyonları, kalıtım derecesi tahminleri ve çeşitlerin çevreye uyum yetenekleri üzerinde araştırmalar
Genotype-environment interactions regarding the yield and yield components of different peanut varieties under Eastern Mediterranean region conditions, estimates of the heritability, and research on the environmental compatibilty of varieties
TAHSİN BEYCİOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH KILLI