Muhafazakâr ailelerde tek çocuk tercihine yönelim: İstanbul örneği
Tendance to one child preference in conservative families: The İstanbul example
- Tez No: 919143
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULHAKİM BEKİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu çalışma, İstanbul'da yaşayan muhafazakâr ailelerde tek çocuk tercihine yönelimin olup olmadığını, varsa nedenlerini ve bu tercihin arka planındaki toplumsal dinamiklerini incelemeyi amaçlamıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiş olup, veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Çalışma grubu; İstanbul'da yaşayan, kendilerini muhafazakâr olarak tanımlayan ve tek çocuk sahibi olan 10 aileden toplam 20 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırma bulguları, muhafazakâr ailelerde tek çocuk tercihinin çok boyutlu bir olgu olduğunu ve bu tercihin ardında ekonomik, sosyal, kültürel ve bireysel faktörlerin etkileşiminin bulunduğunu ortaya koymuştur. Muhafazakâr ailelerin dini referanslarla modern yaşam pratikleri arasında yeni bir denge kurma çabasında olduğu görülmüştür. İslami öğretilerde çok çocuk sahibi olmanın teşvik edilmesine rağmen, muhafazakâr ailelerin tek çocuk tercihine yönelmesi, dini değerlerin güncel yaşam koşulları içerisinde yeniden yorumlandığını göstermektedir. Ekonomik faktörlerin muhafazakâr ailelerin aile planlaması kararlarında belirleyici bir rol oynadığı tespit edilmiştir. Çocuk yetiştirme maliyetlerinin artması, eğitim giderlerinin yükselmesi ve yaşam standartlarını koruma kaygısı, muhafazakar aileleri tek çocuk tercihine yöneltmektedir. Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında, kadınların iş hayatına artan katılımı ve eğitim düzeylerinin yükselmesine rağmen, ev içi sorumlulukların hala büyük ölçüde kadınlarda olması, tek çocuk tercihini güçlendiren faktörlerden biri olarak ortaya çıkmaktadır. Geniş aileden çekirdek aileye geçiş, geleneksel destek mekanizmalarının zayıflaması ve bireyselleşme eğilimlerinin güçlenmesi, aile planlaması kararlarını etkileyen temel faktörler arasında yer almaktadır. Çocuk yetiştirme pratikleri açısından, muhafazakâr ailelerde niteliksel bir dönüşümün yaşandığı, çocuğun eğitimi ve gelişimi için yapılan yatırımların arttığı gözlemlenmiştir. Araştırma sonuçları doğrultusunda, muhafazakâr ailelerde tek çocuk tercihinin uzun vadeli sonuçlarını inceleyen boylamsal çalışmaların yapılması, farklı sosyo-ekonomik düzeydeki muhafazakâr ailelerin karşılaştırmalı analizinin gerçekleştirilmesi ve aile destek mekanizmalarının güçlendirilmesine yönelik sosyal politikaların geliştirilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine whether conservative families living in Istanbul have a preference for one child, the reasons for this preference, and the social dynamics behind this preference. The study was conducted using qualitative research method and a semi-structured interview form was used as a data collection tool. The study group consisted of 20 participants from 10 families living in Istanbul, defining themselves as conservative and having only one child. The findings of the study revealed that the preference for one child in conservative families is a multidimensional phenomenon and that there is an interaction of economic, social, cultural and individual factors behind this preference. It has been observed that conservative families are trying to establish a new balance between religious references and modern life practices. Although having many children is encouraged in Islamic teachings, conservative families' preference for one child shows that religious values are reinterpreted within the current living conditions. Economic factors were found to play a decisive role in the family planning decisions of conservative families. Increasing costs of raising children, rising educational expenses and the concern to maintain living standards lead conservative families to prefer one child. In the context of gender roles, despite women's increasing participation in the labor force and higher levels of education, the fact that women are still largely responsible for domestic responsibilities is one of the factors strengthening the preference for one child. The transition from extended family to nuclear family, the weakening of traditional support mechanisms and the strengthening of individualization tendencies are among the main factors affecting family planning decisions. In terms of child-rearing practices, it has been observed that conservative families have experienced a qualitative transformation and that investments in the education and development of children have increased. In line with the results of the research, it is recommended to conduct longitudinal studies examining the long-term consequences of the preference for one child in conservative families, to conduct a comparative analysis of conservative families at different socio-economic levels, and to develop social policies to strengthen family support mechanisms.
Benzer Tezler
- Muhafazakâr ailelerin çocuk vizyonu
Child vision of conservative families
ELİF SOYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İletişim BilimleriHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL UZUN AVCİ
- Konfederasyonlara göre işçilerin sendikal tutumları ve sendikaya bağlılıkları üzerine bir alan çalışması
An empirical study on the workers' attitudes and commitment toward their labour unions and confederations
ÖZGÜN MİLLİOĞULLARI KAYA
Doktora
Türkçe
2015
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriAnkara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA YILDIRIM
- Ankara gecekondu gençliğinin eğitimine ve kentleşmesine televizyon yayınlarının etkisi
Başlık çevirisi yok
A. ZAHİD AKMAN
- Les influences de la participation electorale transnationale sur les immigrants: Exemple des Turcs de Strasbourg
Ulus ötesi seçmen katılımının göçmenler üzerindeki etkileri: Strasbourg Türkleri örneği
YİĞİT RIZA BİNZET
Yüksek Lisans
Fransızca
2022
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSosyoloji Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI DİDEM DANIŞ ŞENYÜZ
- Muhafazakâr aile kızlarının tesettür ve dindarlık algıları: aile içi dinamikler ve toplumsal etkileşimler (Ankara Örneği)
Perceptions of hijab and religiosity among young women from conservative families: Intra-family dynamics and social interactions (The Case of Ankara)
FATMA ANKARALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. ZEKİYE DEMİR