Kentsel planlama süreçleri, uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri ile kent makroform gelişiminin incelenmesi-Antalya ili merkez ilçeleri örneği
Examination of urban macroform development with urban planning processes, remote sensing and geographical information systems-a case study of central districts of Antalya province
- Tez No: 919681
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLEK KOÇ SAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Kentler; doğal ve yapay çevreden oluşan bütüncül ve dinamik bir yapıdır. Sürekli değişim ve dönüşüm içinde olan bu yapının gelişimi, doğal çevrenin bileşenleri ve beşeri yapıda meydana gelen değişimlerin getirdiği sonuçlara bağlıdır. Kentsel nüfusun son yıllardaki hızlı artışı sonucunda kentlerin mekansal yapısı hızlı ve kontrolsüz bir şekilde gelişmektedir. Bu nedenle kentlerde mekansal, sosyal, sektörel yapı, doğal yapı, ulaşım gibi birçok konuda oluşacak olumsuzlukları, şehir plancıları ve karar vericiler tarafından oluşturulacak bölgesel ve kentsel planlar ile minimize etme durumu, kentler açısından hayati derecede önem taşımaktadır. Bu planların oluşturulmasında kentin zamansal ve mekansal gelişimi ile fiziksel yapısı hakkında önemli bilgilerin elde edilmesini sağlayacak kent makroform gelişiminin incelenmesi ve gelişmenin sürekliliğinin yeni yapılacak planlara göre takibi, Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri ile etkin bir şekilde sağlanabilmektedir. Çalışmada Antalya İli Merkez İlçelerini (Aksu, Döşemealtı, Kepez, Konyaaltı ve Muratpaşa İlçeleri) kapsayan 1920, 1953, 1963, 1975 yılları için elde edilen plan ve havafotoğrafları ve 1986, 1996, 2015, 2020 yılları Landsat ve 2005 yılı ASTER uydu görüntülerinden elde edilen veri setlerinin Rastgele Orman Algoritması kullanılarak sınıflandırılması ile elde edilen arazi kullanımı/arazi örtüsü verileri üzerinden kentsel alanların makroform tespitleri yapılmıştır. 1920-2020 yılları arasında belirtilen yıllarda tespiti yapılan kent makroform sınırları birbirleri ile çakıştırılmış, arazi kullanım/arazi örtüsü haritalarının değişim analizleri yapılarak kullanım sınıflarının zamansal değişimleri ortaya konmuş, kentsel yamaların mekansal desenini, yamalar ile peyzajın geri kalanı arasındaki etkileşimleri ve zaman içindeki değişimlerini anlamak için peyzaj metrikleri hesaplamaları yapılmış, kentsel büyüme desenlerinin yapısını anlamak için kentsel büyüme tipoloji haritaları oluşturulmuş ve bu analizler kapsamında Antalya İli, Merkez İlçeleri makroform gelişimi detaylı bir şekilde incelenmiştir. Belirlenen kent makroform sınırlarının çalışma alanını kapsayan 1977-2022 yılları arasında onaylanan Kent Bütünü 1/25000 Ölçekli Nazım İmar Planları ile çakıştırılarak planların etkin olduğu dönemlerde kent makroform sınır gelişimine olan etkileri ortaya konmuştur. Yapılan çalışmanın kentin gelecekteki gelişim senaryolarına yön vermesi amaçlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
Cities are holistic entities comprised of both the natural environment and the artificial environment created by humans. The development of this structure, which is in a constant state of change and transformation, depends on the outcomes of alterations in the components of the natural environment and the human-made structure. In recent years, the rapid growth of urban populations has led to the uncontrolled and hasty expansion of urban spatial structures. Consequently, minimizing the potential negative impacts on various aspects such as spatial, social, sectoral structures, the natural environment, and transportation through regional and urban plans developed by urban planners and decision-makers is of vital importance for cities. The examination of urban macroform development, which provides critical information about the temporal and spatial growth and physical structure of cities, as well as the monitoring of its continuity in accordance with new plans, can be effectively achieved through Remote Sensing and Geographic Information Systems. In the study, macroform determinations of urban areas were made using the land use/land cover data obtained by classifying the data sets obtained from the plans and aerial photographs obtained for the years 1920, 1953, 1963, 1975 covering the central districts of Antalya Province (Aksu, Döşemealtı, Kepez, Konyaaltı and Muratpaşa districts) and Landsat satellite images of the years 1986, 1996, 2015, 2020 and ASTER satellite images of the year 2005 using the Random Forest Algorithm. The urban macroform boundaries determined in the specified years between 1920-2020 were superimposed with each other, land use/land cover maps were analyzed to reveal the temporal changes of the use classes, landscape metrics were calculated to understand the spatial pattern of urban patches, the interactions between the patches and the rest of the landscape, and their changes over time, urban growth typology maps were created to understand the structure of urban growth patterns, and within the scope of these analyzes, the macroform development of the Central Districts of Antalya Province was examined in detail. The determined urban macroform boundaries were superimposed with the 1/25000 Scale Urban Zoning Plans approved between 1977-2022 covering the study area, and the effects of the plans on the urban macroform boundary development during the periods when they were effective were revealed. The study aims to guide the future development scenarios of the city.
Benzer Tezler
- Kentsel çevre kalitesinin uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak değerlendirilmesi: Eskişehir – Odunpazarı
Urban environmental quality assessment at utilizing remote sensing and geographic information systems: Eskişehir - Odunpazarı
FATMA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaEskişehir Teknik ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAYE NİHAN ÇABUK
PROF. DR. ÜLKÜ DUMAN
DOÇ. DR. GORDANA KAPLAN
- Kentsel büyüme dinamiklerinin modellenmesi: Ankara kenti simülasyonu
Modeling of urban growth dynamics: Simulation of Ankara city
SERHAT CENGİZ
- İklim değişikliğinde kentsel hasar görebilirlik: İstanbul- Bağcılar örneği
Urban damage vulnerability in climate change: İstanbul- Bağcılar
KÜBRA ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiAfet ve Acil Durum Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYHAN KAHYA
- İstanbul'da kentsel büyümenin senaryo tabanlı modellenmesi ve ekolojik açıdan değerlendirilmesi
Scenario-based modeling and evaluation of urban growth in Istanbul
ALİYE GONCA BOZKAYA KARİP
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÜNSAL
- İnsansız hava aracı destekli değişim analizleri: Kentsel dönüşüm alanları uygulamaları örneklemesi
Unmanned aerial vehicle based change analysis: Sampling of urban transformation area applications
DİNER YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAnadolu ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAYE NİHAN ÇABUK
PROF. DR. ALPER ÇABUK