Geri Dön

1960'dan günümüze kötülük kavramının sanat ve sanatçı üzerindeki etkilerinin disiplinlerarası yaklaşım ile incelenmesi

Examining the effects of the concept of evil on art and artists from 1960 to the present with an interdisciplinary approach

  1. Tez No: 919889
  2. Yazar: ERKAN ALADAĞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. TUBA GÜLTEKİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Resim-İş Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 282

Özet

Kötülük kavramı farklı tarihsel dönemlerde ve kültürel bağlamlarda insanoğlunun yaşadığı deneyimlerin farklılıklarına göre tanımlanmıştır. Buna karşı kötülük kavramı, temel anlamını her daim korumuştur. Kötülük kavramına hangi perspektiften bakılırsa bakılsın, kötülüğe dair kapsamlı bir açıklama yapmak oldukça zordur. Kötülüğün biçimleri değiştikçe farklı tanımlamalara da ihtiyaç duyulmaktadır. İlkel topluluklarda kötülük, katlanılması gereken ve yeri geldiğinde başa çıkılması gereken bir şey olarak görülmüştür. Bu topluluklar, kötülükle baş edebilmek için ayrıntılı törenler düzenlemişlerdir. Bununla birlikte Mitoslar vasıtasıyla kötülüğü kavramsallaştıran bir duygu ve düşünce dünyası da inşa etmişlerdir. Kötülüğü tanımlamaya yönelik, tarihsel süreç içerisinde kutsal metinler, epik şiirler, halka açık gösteriler ve özel şeytan çıkarma ayinleri ortaya çıkmıştır. Bazı toplumlarının sanatında, kötülük kavramına dair anlatılar, önemli bir yer işgal etmiştir. Özellikle Batı sanat anlatısında kötülük kavramı, başat konulardan biridir. Antik dönemden günümüze, düşünürlerin ve araştırmacıların kötülük kavramına yönelik söylemleri bunda etkili olmuştur. Ülkemizde kötülük kavramı ile görsel sanatlar arasındaki ilişkiye dair incelemelerin az sayıda olması, araştırmanın ortaya çıkışında etkili olmuştur. Araştırmada, disiplinlerarası yaklaşım ile kötülük kavramı açıklanarak, sanat eserleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırma, konu ile ilgili toplumsal süreçleri ve sosyal yapıları anlamaya; öznel deneyimleri ve anlamları da açıklamaya çalışmaktadır. Olumsuz bir kavram her yönü ile kavranamazsa, ona dair kullanılacak stratejiler eksik kalacaktır. Kavramı farklı açılardan ele alabilmek için disiplinlerarası bir yaklaşım tercih edilmiştir. Disiplinlerarası yaklaşımın farklı disiplinlerin bilgi birikimini kullanarak değişen problemlere bütünsel bir bakış açısıyla yaklaşması, bu tercihin önemli nedenlerinden biridir. Araştırmanın birinci bölümünde amaç ve önem belirtilmiş olup, sınırlılıklar ve varsayımlarla beraber araştırmanın çerçevesi çizilmiştir. İkinci bölüm olan Kuramsal Çerçeve kendi içerisinde farklı başlıklar altında incelenmiştir. Kötülük kavramının etimolojisi incelemiş, bu kelimeyi kullanan kültürlerdeki değişimler belirtilmiştir. Kavramın farklı kültürler ve anlatılardaki açıklamalarına değinilmiş, kötülük kavramı çeşitleri hakkında bilgi verilmiştir. Eski Yunan ve Roma düşüncesinden başlayarak günümüze kadar, özellikle felsefe, psikoloji, sosyoloji ve teoloji gibi farklı disiplinler ışığında, kötülük kavramına dair elde edilen bulgular açıklanmıştır. Üçüncü bölümde araştırmanın yöntemi belirtilmiştir. Araştırmada veri toplama çeşitleri belge ve sesli-görsel materyallerden oluştuğu için nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma, incelenen kavramın açıklanmasına ve betimlenmesine odaklandığı için yorumlayıcı (hermenötik) fenomenolojik desen tercih edilmiştir. İnsan deneyimine ilişkin metinlerin yorumlanması olan bu desen kullanarak, deneyimlerin anlamına ilişkin özlere ulaşılmak istenmiştir. Araştırma evreni; literatürdeki kötülük kavramı ile ilgili tartışmalar, tanımlamalar ve 1960 sonrası kötülük temalı sanat eserleri çözümlemelerini kapsamaktadır. İncelenen sanatçıların seçiminde amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem, derinlemesine bir inceleme yapmak amacıyla araştırmanın amacına bağlı olarak bilgi açısından zengin durumların seçilmesini içerir. Dördüncü bölüm olan bulgularda, kötülük kavramıyla ilgili imgeleri kullanmış olan sanatçılara ve eserlerine yer verilmektedir. İki başlık altında incelenen bulgular bölümünde öncelikle Rönesans'tan 1960'lara değin seçilen altı başat sanatçı incelenmiştir. Farklı tekniklerde eserler üreten bu sanatçıların seçilmesinde, bazı faktörler önemli olmuştur. Bu sanatçılar eserlerinde, kendi dönemlerinin sosyal, politik ve felsefi değişimlerini yansıtmışlardır. Kötülüğe dair farklı tezahürlerin bu eserlerde ön plana çıkması ve 1960 sonrasında birçok sanatçıyı derinden etkilemeleri de bu araştırma için seçilmelerinde önemli bir rol oynamıştır. 20. yüzyıldan günümüze etkisini sürdüren modern sanat ve çağdaş sanat anlatılarının geçirdikleri değişimler ve bu değişimleri etkileyen felsefi, politik, sosyal faktörler de araştırmada irdelenmiştir. 1960 sonrası kendi alanlarında oldukça etkileyici çalışmalara imza atmış 13 sanatçının eserleri ele alınmıştır. Bu incelemeler ışığında, kötülük kavramı sanatçıları hangi açılardan etkilediği ve eserlerine ne şekilde sirayet ettiği vurgulanmıştır. Sanatçıların eserlerine bakıldığında çalıştıkları temalar farklılık gösterse de eserlerin temelinde ahlaki failliğin olumsuzluğunu vurgulayan bakış açılarına ulaşılmaktadır. Kötülük teması ilk mit öğretilerinden günümüz kadar sanatçılar tarafından imge olarak kullanılmıştır. Bu açıdan bakıldığında kötülük teması bir sanat eseri üzerinden değerlendirirken farklı birçok disiplinin verileri gözetilerek çıkarım yapmak doğru bir tavır olacaktır. Disiplinlerarası bir yaklaşımla sanatın anlam katmanlarını ve izleyici üzerindeki etkisini nasıl derinleştirdiği üzerine tartışmalar yapılmalıdır. Sanat eserlerinin daha kapsamlı bir şekilde analiz edilmesini kolaylaştırmak amacıyla, disiplinlerarası yaklaşımın yeniden ele alınması ve eğitim kurumlarında sanat eğitimi bağlamında nitelikli bir öğretim aracı olarak uygulanması önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

The concept of evil has been defined in different historical periods and cultural contexts in accordance with the specific experiences of human beings in each respective era. Nevertheless, the concept of evil has consistently retained its fundamental essence. Regardless of the perspective from which the concept of evil is viewed, it is challenging to provide a comprehensive explanation of evil. As the forms of evil change, different definitions are required. In primitive societies, evil is perceived as a phenomenon that must be endured and addressed when necessary. These communities have developed complex rituals to cope with evil. Additionally, they have constructed a world of emotions and thoughts that conceptualise evil through mythologies. Over time, sacred texts, epic poems, public performances and special exorcism rites have emerged to define evil. In the artistic traditions of certain societies, the representation of evil has assumed a significant role. In particular, the concept of evil has been a prominent theme in Western art narratives. The discourses of thinkers and researchers on the concept of evil, which can be traced back to antiquity, have been instrumental in this regard. The small number of studies on the relationship between the concept of evil and visual arts in our country has been effective in the emergence of the research. In the research, the concept of evil is explained with an interdisciplinary approach and its effects on works of art are examined. The research seeks to understand the social processes and social structures related to the subject and to explain subjective experiences and meanings. If a negative concept cannot be grasped in all its aspects, the strategies to be used against it will be incomplete. An interdisciplinary approach was preferred in order to address the concept from different angles. One of the important reasons for this preference is that the interdisciplinary approach approaches changing problems from a holistic perspective by using the knowledge of different disciplines. In the first part of the study, the purpose and importance of the research are stated and the framework of the research is drawn together with the limitations and assumptions. The second section, The Theoretical Framework, is analyzed under different headings. The etymology of the concept of evil is examined and the changes in the cultures that use this word are indicated. The explanations of the concept in different cultures and narratives are mentioned, and information is given about the types of evil. Starting from ancient Greek and Roman thought to the present day, the findings on the concept of evil, especially in the light of different disciplines such as philosophy, psychology, sociology and theology, are explained. The third chapter describes the methodology of the research. A qualitative research design was used in the study since data collection types consisted of documents and audio-visual materials. Since the research focuses on explaining and describing the concept under investigation, an interpretive (hermeneutic) phenomenological design was preferred. By using this design, which is the interpretation of texts related to human experience, it was aimed to reach the essence of the meaning of experiences. The research population includes discussions and definitions about the concept of evil in the literature and the analysis of artworks with the theme of evil after 1960. Purposive sampling method was used in the selection of the artists analyzed. This method involves selecting situations that are rich in information, depending on the purpose of the research, for the purpose of conducting an in-depth examination. The fourth section, the findings, includes the artists who used images related to the concept of evil and their works. In the findings section, which is analyzed under two headings, firstly, six major artists selected from the Renaissance to the 1960s are analyzed. Some factors were important in the selection of these artists who produced works in different techniques. In their works, these artists reflected the social, political and philosophical changes of their respective periods. The fact that different manifestations of evil came to the fore in these works and deeply influenced many artists after 1960 played an important role in their selection for this research. The 20th century modern art and contemporary art narratives and the philosophical, political and social factors affecting these changes were also examined in the research. The works of 13 post-1960 artists who have produced highly impressive works in their respective fields are analyzed. In the light of these examinations, the ways in which the concept of evil affected the artists and how it permeated their works were emphasized. When we look at the works of the artists, although the themes they work on differ, we find perspectives that emphasize the negativity of moral agency at the basis of the works. The theme of evil has been used as an image by artists from the first myth teachings until today. From this point of view, when evaluating the theme of evil through a work of art, it would be the right attitude to make inferences by considering the data of many different disciplines. With an interdisciplinary approach, discussions should be made on how art deepens the layers of meaning and its impact on the audience. In order to facilitate a more comprehensive analysis of works of art, it is recommended that the interdisciplinary approach be reconsidered and applied as a qualified teaching tool in the context of art education in educational institutions.

Benzer Tezler

  1. 1960'dan günümüze kapitalizm ve tüketim kültürü'nün sanata yansımaları

    Reflections of capitalism and consumer culture in art from the 1960s to the present

    OZAN OĞUZHAN ALPAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Güzel SanatlarYeditepe Üniversitesi

    Plastik Sanatlar Ana Bilim Dalı

    DOÇ. BURCU AYAN ERGEN

  2. 1960'dan günümüze çevre sanatı kapsamında yapılan seramik eserlerin analizleri, çevre konulu seramik atölye uygulamaları ve bir sergi

    The analysis of ceramic works created with regard to environmental art from 1960s on and ceramic workshop application related environment as well as an exhibition

    YEŞİM ZÜMRÜT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Güzel SanatlarÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Seramik Ana Sanat Dalı

    PROF. MEHMET UYANIK

  3. 1960'dan günümüze teknolojik gelişmelerin ve çağdaşlığın özgün baskı sanatına etkileri

    The effects of technological developments and contemporaneity on print making from 1960 to present

    IRMAK İNAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Grafik Tasarımı Sanat Dalı

    PROF. DR. AYŞEGÜL İZER

  4. 1960'dan günümüze Türkiye'de siyasal partilerin çevre sorunlarına yaklaşımları

    Başlık çevirisi yok

    ŞENOL ADIGÜZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Kamu Yönetimiİnönü Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. ALİ ÖZTEKİN

  5. 1960'dan günümüze çağdaş sanatta heykelin konumu

    The prospective of contemporary sculpture from 1960 to our day

    YASEMİN ÖZKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Güzel SanatlarMarmara Üniversitesi

    Heykel Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NURETTİN BEKTAŞ