Eski Türkçede ölüm metaforu
Metaphor of death in old Turkic
- Tez No: 919888
- Danışmanlar: PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Ölüm, insanlık tarihi boyunca her kültürde derin bir anlama sahip olan evrensel bir olgudur. İnsanlar, bu kaçınılmaz gerçekliği ifade etmek ve anlamlandırmak için sıklıkla metaforlardan yararlanmışlardır. Metaforlar, soyut kavramları somut terimlerle açıklayarak, bilinmeyeni bilinir kılma işlevi görür. Ölüm de, doğrudan konuşulmaktan kaçınılan ve farklı kültürel bağlamlarda metaforlar vasıtasıyla insanlar için daha kabul edilebilir bir duruma getirilen kavramdır. Türk kültüründe ölüm, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde derin bir manevi ve sembolik anlama sahiptir. Türklerde ölüm, yalnızca fiziksel bir son değil, aynı zamanda ruhsal bir yolculuk olarak kabul edilmiş, bu yolculuk çeşitli metaforlar aracılığıyla ifade edilmiştir. Bu tez çalışmasında öncelikle metafor kavramı ele alınmış, daha sonra ölüm ve ölümün kültürel, toplumsal ve felsefi boyutuna değinilerek teorik bir alt yapı oluşturulmuştur. Ardından, Eski Türkçede ölümle ilgili kullanılan metaforlar tespit edilerek, ölüm kavramının dilsel ve kültürel boyutları incelenmiştir. Eski Türk yazıtları ve Uygur metinleri üzerinde yapılan bu çözümlemeler, ölümün farklı metaforlarla nasıl ifade edildiğini ve bu metaforların toplumun ölüm algısıyla nasıl örtüştüğünü ortaya koymuştur. Çalışmada ölümün dildeki yansımaları üzerinde de durulmuştur.“Uç-,”,“adrıl-”,“öl-”,“yok bol-,”“kergek bol-”gibi çeşitli ifadeler incelenerek, bunların kültürel ve tarihsel bağlamları açığa çıkarılmıştır. Bu tez, Eski Türkçede ölüm kavramının anlaşılmasına yönelik yeni bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Death is a universal phenomenon that has held profound significance in every culture throughout human history. To express and make sense of this inevitable reality, people have often relied on metaphors. Metaphors serve the function of making the unknown more comprehensible by explaining abstract concepts through concrete terms. Death, as a concept that is often avoided in direct conversation, is made more acceptable through metaphors, which vary according to different cultural contexts. In Turkish culture, death holds deep spiritual and symbolic meaning on both individual and societal levels. Among Turks, death is not merely a physical end but is also considered a spiritual journey, and this journey has been articulated through various metaphors. This thesis first examines the concept of metaphor, followed by a discussion on the cultural, societal, and philosophical dimensions of death, thereby establishing a theoretical foundation. Subsequently, the metaphors used to describe death in Old Turkic are identified, and the linguistic and cultural aspects of the concept of death are analyzed. The analyses of Old Turkic inscriptions and Uyghur texts reveal how death has been expressed through different metaphors and how these metaphors align with the society's perception of death. The study also focuses on how death is reflected in the language. Expressions such as“uç-,”“adrıl”,“öl-”,“yok bol-”and“kergek bol-”are examined to uncover their cultural and historical contexts. This thesis aims to provide a new perspective on the understanding of the concept of death in Old Turkic.
Benzer Tezler
- Zeitungsanzeigen im Deutschen und Türkischen ein beitrag zur vergleichenden sprachanalyse im rahmen der familienanzeige
Aile ilanları çerçevesinde Almanca ve Türkçede gazete ilanlarının karşılaştırılması
OĞUZ DEMİRKAYA
Yüksek Lisans
Almanca
2000
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE YILDIZ
- Mersin'de Giritli olmak: Giritli göçmenlerin halk kültürü üzerine bir araştırma
Being cretan in mersi̇n: A research on the folk culture of the cretan immigrants
ZEYNEP DEMİRDELER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Ankara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA MUHTAR KUTLU
- Muşe Bar Kifo ve ' İrade , özgürlük ve doğal afetler ' adlı eseri (edisyon kritik - çeviri)
Başlık çevirisi yok
MİHAYEL AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiSüryani Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SAİT TOPRAK
- Ruen bölgesi monograisi
Ruen area monograph
GÜNAYDIN KARAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK
- Süyünbay Eraliyev'in Cıldızdarga Sayakat (Yıldızlara Seyahat) adlı uzun şiiri ve zamanında onun üzerinde yapılan tartışmalar
Başlık çevirisi yok
LİRA TURDUMAMBETOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİCAN CİGİTOV